Het handboek AI in de praktijk bestaat uit drie achtereenvolgende stappen om een organisatiebreed AI-portfolio te maken; ik heb de aanpak dan ook het ‘driestappenplan’ genoemd. Dit stappenplan is een praktische leidraad voor professionals die binnen hun organisatie met AI aan de slag willen. De aanpak is gericht op allerlei soorten organisaties – private maar ook publieke organisaties; grote en middelgrote, maar vooral ook kleine organisaties. In dit artikel lees je meer over die drie stappen.
Geschatte leestijd: 5 minuten
Inhoudsopgave
Elke stap in de aanpak is een leercyclus die uit vier substappen bestaat, zoals weergegeven in de volgende figuur. De vier substappen zijn achtereenvolgens het verkennen van de context, het onderzoeken van bestaande AI-toepassingen en bestaand (wetenschappelijk) onderzoek, het schetsen van een voorlopige oplossing en het verbeteren van de gekozen oplossing.
In drie stappen naar een organisatiebreed AI-portfolio
Stap 1: Implicaties van AI
De eerste stap van het driestappenplan gaat over het leren kennen van de implicaties van AI en de consequenties van AI-toepassing in de eigen organisatie. Je gaat hier vooral op zoek naar de mogelijkheden die AI biedt voor jouw organisatie, bekeken vanuit een ethisch perspectief. Je kijkt naar hoe AI in andere organisaties wordt gebruikt en naar bestaand (wetenschappelijk) onderzoek en je vertaalt dat naar je eigen organisatie. Je verkent en onderzoekt de kansen en uitdagingen van AI, en zaken als privacy, beveiliging van data, transparantie en eerlijkheid – kortom, de ethische aspecten van AI. Verder duik je in de levenscyclus van AI. AI gaat over meer dan alleen algoritmen. Het maakt veelal deel uit van reeds bestaande systemen in een organisatie. Hier denk je ook al na over hoe je omgaat met onderhoud en beheer van AI-toepassingen.
In deze eerste stap van het driestappenplan leg je het fundament voor alle toekomstige AI-toepassingen in je eigen organisatie. Het resultaat van de eerste stap is een AI-verkenning die je gebruikt als input voor de tweede stap in de aanpak. In die AI-verkenning ligt de nadruk op het in kaart brengen van de ethische aspecten van AI.
Stap 2: Toepassing van AI
In de tweede stap maak je een plan voor de toepassing van AI in je eigen organisatie of organisatieonderdeel. Deze stap is in tegenstelling tot de eerste stap gericht op het daadwerkelijk gebruikmaken van AI om problemen in je organisatie op te lossen. In deze stap verken en onderzoek je waar je in je eigen organisatie(onderdeel) AI zou kunnen gebruiken en op welke manier dat dan zou moeten. Wat zijn specifieke toepassingen van AI die in jouw praktijk waarde kunnen opleveren? En welk specifieke algoritme zou daarvoor de beste oplossing zijn? Het gaat er dus vooral om een of meer praktische toepassingen van AI in je eigen organisatie(onderdeel) te bedenken.
Een politieman kan bijvoorbeeld bedenken hoe AI kan helpen voorkomen dat weggebruikers afgeleid raken door het gebruik van mobiele telefoons in een rijdende auto. Een businessanalist die werkt op een kredietrisicomanagementafdeling van een bank kan bedenken wat voor oplossingen AI daarbij kan bieden. Het idee achter deze stap is dat iemand die werkt in de praktijk van een specifiek organisatieonderdeel het best weet waar AI een meerwaarde zou kunnen leveren. Dat betekent overigens niet dat die specialist ook zélf die AI-oplossing moet kunnen bouwen; daar heb je dan weer AI-specialisten voor.
Het resultaat van de tweede stap is een AI-toepassingsplan voor je eigen organisatie(onderdeel). Zo’n plan kan verschillende vormen hebben, afhankelijk van de in je eigen organisatie gebruikte standaarden. Zo kun je een min of meer traditioneel plan schrijven, maar je kunt ook kiezen voor het beschrijven van een AI-toepassing in de vorm van een epic of een feature. Je kunt kiezen voor een uitwerking in een business model canvas of je maakt een korte en bondige managementsamenvatting die je kunt gebruiken voor verdere besluitvorming. Het plan dat je uitwerkt in de tweede stap gebruik je als input in stap drie.
Stap 3: Organisatie van AI
In de derde stap van het driestappenplan worden alle plannen die de business-specialisten uit eenzelfde organisatie in stap twee hebben gemaakt samengevoegd in één groot organisatiebreed AI-portfolio. Het belangrijkst is dat in deze stap alle plannen worden gekwantificeerd volgens een standaard set van indicatoren en worden opgenomen in één model, één portfolio van de gehele organisatie. Wanneer je op deze manier álle plannen die in een organisatie leven over AI opneemt, kwantificeert en prioriteert, dan kun je feitelijk spreken van een integraal organisatiebreed AI-portfolio. In feite ben je bezig met een evidence-based onderbouwde manier van portfoliomanagement voor alle AI-activiteiten in een organisatie. Natuurlijk kun je er in eerste instantie ook voor kiezen om niet een organisatiebreed integraal portfolio te maken, maar om te starten met één afdeling of één businessunit.
Bron: AI in de praktijk
Door: Hennie Huijgens
