Hoogleraar Ouderenzorg: ‘Wat niet werkt, daar houd je gewoon mee op’

In pakweg tien tot twintig jaar kan de Nederlandse ouderenzorg er een stuk gezonder uitzien. Dan hebben we een stelsel dat beter op ouderen is ingericht en efficiënter werkt, zegt hoogleraar ouderengeneeskunde Rudi Westendorp.

De regionale NPO-aanpak (Nationaal Programma Ouderenzorg) waarbij ouderen actief meebeslissen laat zien hoe dat kan. ‘Het is een kwestie van samen nadenken over de koers, kijken naar de opbrengsten en kosten en waar nodig de koers bijstellen. Op die manier kun je een prachtige reorganisatie van de ouderenzorg tot stand brengen.’ Westendorp is vanaf het begin actief betrokken geweest bij de aanpak van het Nationaal Programma Ouderenzorg (NPO), waarbij UMC’s regionale netwerken hebben opgezet en daar alle stakeholders bij betrekken. Als directeur van het kennisinstituut voor vitaliteit en veroudering Leyden Academy zet hij zich dagelijks in voor een betere kwaliteit van leven van ouderen. Er is een waardevolle mix van praktijk en kennis ontstaan, waarbij kritisch wordt gekeken naar wat er nodig en nuttig is. ‘En wat niet werkt, daar houd je gewoon mee op’, zegt Westendorp. ‘Deze aanpak, waarbij je voorzieningen doorlopend kunt bijstellen, is in het bedrijfsleven al heel gewoon. Maar in de zorg is het nog maar amper doorgedrongen. En dat is zonde. Ik denk dat je door vraaggericht en efficiënt te werken heel veel kosten kunt besparen.’

Verzorgingsstaat

Daarvoor is het wel nodig dat professionals anders tegen ouderenzorg gaan aankijken, vervolgt Westendorp. We moeten gaan ‘omdenken’. We zijn te lang doorgegaan met het pamperen van ouderen, of ze nou wilden of niet. ‘Geheel in lijn met het Zwitserlevengevoel hebben we in Nederland een systeem neergezet waarbij ouderen vanaf hun 65ste rust kunnen nemen, verzorgd worden en kunnen genieten. Ik weet dat dit een te-kort-door-de-bocht-opmerking is maar we hebben te veel mensen afhankelijk gemaakt van de verzorgingsstaat, niet alleen financieel maar ook sociaal-emotioneel. We houden vast aan een samenlevingsmodel uit de jaren vijftig van de vorige eeuw: dat betekent onder meer werken tot je 65ste en daarna een beloning in de vorm van pensioen. Zo staan we er sociaal-emotioneel nog steeds in en zo zijn ook de voorzieningen ingericht, van de AOW tot het verzorgingshuis aan toe.’