Hoe kan een organisatie hsp-medewerkers gelukkiger maken? Bij managementvraagstukken wordt vaak verwezen naar de X-Y-theorie van McGregor, die is gebaseerd op twee verschillende mensbeelden. Theorie X gaat uit van extrinsieke motivatie: een werknemer moet van buiten aangestuurd worden, desnoods met straf. Bij theorie Y gaat het management uit van intrinsieke motivatie; mensen zijn gemotiveerd om te werken.
Transformationeel leiderschap
Het is denk ik niet verwonderlijk dat hoogsensitieve mensen beter floreren in een Y-omgeving. Hierbij past ook transformationeel leiderschap; een leider die medewerkers begeleidt, stimuleert, inspireert en rekening met hen houdt. Dit in tegenstelling tot transactioneel leiderschap waarbij de leiding de focus heeft liggen op supervisie en organisatiedoelen, belonen en straffen. Als je kunt intappen op de natuurlijke behoefte van hoogsensitieve mensen om bezig te zijn met interessante dingen en te zoeken naar verbintenissen tussen zichzelf en de wereld, spreek je hun intrinsieke motivatie aan. Een baan is meer dan brood verdienen; het is een identiteit en een levensvervulling. Voor hsp’s gelden deze drie factoren ook en zelfs sterker dan voor minder gevoelige werknemers, omdat ze nu eenmaal fijner op de omgeving en zichzelf afgestemd zijn.
De gevoelige werknemer is toegewijd en plichtsgetrouw, heeft een intrinsieke motivatie om hard te werken. Hsp’s zijn slim en grondig, ze hebben visie en creativiteit. Kortom, ze zijn waardevol en een aanwinst voor ieder bedrijf. Als je als werkgever voldoende condities weet te scheppen die de natuurlijke competenties van de sensitieve werknemer een gezonde bedding geven – waarin ze kunnen blijven bloeien – dan heb je driekwart van alle burn-outproblemen in de wortel aangepakt. Ken je werknemer in zijn aard, en pas je bedrijfspolitiek aan aan deze geweldige consciëntieuze en hardwerkende werknemer. Luister oprecht, want hsp’s hebben de juiste oplossingen al bedacht. Hoe meer iemand zich in zijn aard en persoonlijkheid gezien en gewaardeerd voelt, hoe hoger de werktevredenheid en hoe lager het arbeidsverzuim.
Voorbeeld
Joke is marketing- en communicatiespecialist bij een financiële instelling in Vlaanderen. Ze werkt voor een afdeling die gesaneerd wordt sinds ze vorig jaar fuseerden met een Nederlands bedrijf. Joke kwam jaren geleden al naar mijn trainingen in Zeeland in retraitecentrum De Schouw, waar meer Belgische hsp’s hun weg naartoe vinden. Joke is een open en spontane vrouw van begin vijftig. Ze zocht dit jaar opnieuw mijn hulp in de vorm van een-op-eencoaching.
‘Ik heb momenteel veel te veel taken, ik werk samen met mijn baas, maar die is zelden aanwezig. Ik voel momenteel in al die reorganisaties een sterke onzekerheid; ga ik niet weer ontslagen worden? Ik heb heel veel ervaring en werk enorm hard, maar ik voel me gemangeld. Soms raak ik overspoeld door het werk en kan ik mijn emoties niet in bedwang houden. Laatst ben ik in huilen uitgebarsten, daarna voel ik me verschrikkelijk. Wat er ook speelt, is dat ik me door mijn Nederlandse collega’s omvergeblazen voel. Zij zijn zoveel assertiever en sneller dan wij Belgen. Ik vind het om al die redenen momenteel moeilijk in mijn kracht te blijven en met de voortdurende veranderingen en de machts-/politieke spelletjes om te gaan. Ik ben bang mezelf te verliezen in alle drukte. Ik zou opnieuw in mijn kracht willen komen zoals ik me de voorbije vier jaar voelde. Steeds vaker twijfel ik of ik in de financiële wereld op mijn plek ben. Ik mis het dat ik mijn hoogsensitiviteit kan laten zien. Mijn intuïtie en energetisch aanvoelen zijn heel sterk, maar hier pik ik vooral negativiteit op.’
Als de omgeving klopt
Voor al deze prikkel- en omgevingsgevoelige, prachtige mensen geldt één ding: overspannenheid, nervositeit en burn-out zijn significante gevaren. Voor een hooggevoelig persoon ligt de relatie tussen werk en geluk, net zoals veel zaken in ons leven, wat preciezer. Wat er dan met name uitspringt, is het belang van een goede en veilige sfeer. Details spelen een grote rol. Waar je werkt, is belangrijk en geen eenvoudige zaak. Het is de plek waar je, op thuis na, de meeste tijd doorbrengt. Een goede werkplek vinden waar je gelukkig en gemotiveerd bent, draagt wezenlijk bij aan een zinvol en vervuld leven.
Natuurlijk is dit in de eerste plaats jouw eigen verantwoordelijkheid. Je moet het vertrouwen ontwikkelen om voor jezelf op te komen en voor jezelf te zorgen. Dit vraagt geduld en moed. De manier waarop je het vertrouwen in jezelf kunt vinden om het juiste pad te bewandelen, verschilt van persoon tot persoon. Wat voor jou werkt, werkt voor een ander misschien anders.
Leren ‘nee’ zeggen
Als je je eenmaal bewust bent van wat jij nodig hebt om je veilig en autonoom te voelen, als je eenmaal weet wat voor jou betekenisvol werk is, zul je keuzes moeten maken over de manier waarop je de belemmeringen uit de weg ruimt. Misschien betekent dat voor jou leren om ‘nee’ te zeggen. Of wellicht gaat het erom jezelf meer te gronden en te verbinden met je diepste kracht. Misschien moet je afleren om te piekeren of word je uitgedaagd om minder controle te houden op zaken die je niet kunt controleren.
Omstandigheden doen ertoe
Omstandigheden doen ertoe. Laat je niet van de wijs brengen door anderen dat je je aanstelt. Laat je niet van de wijs brengen door mensen die zeggen dat je niet zo moeilijk moet doen, of die vinden dat je te veel verlangt.
Geloof in jezelf, in je behoeften en verlangens. Geloof in je levenspad. Dat je stenen tegenkomt onderweg is normaal, maar laat je niet van het pad afbrengen. Als hsp-coach en -therapeut heb ik veel mensen ontmoet die mij vroegen om een kompas. Soms kon ik ze helpen. Je levenskeuzen vertegenwoordigen je groei en spiritueel ontwaken. Je werk is geen toeval, maar een bewuste keuze waarmee je ervaringen wilt opdoen. Ook een burn-out is geen toevallige ziekte die losstaat van je leer- en groeiproces.
Een burn-out is een van de grootste spirituele lessen en sleutels tot transformatie. Misschien wil je liever vasthouden aan het oude, maar diep in je hart weet je vaak wel dat het tijd is voor verandering. En dat je wat moediger mag zijn. Een burn-out nodigt je uit om diep te gaan en je ware, autonome zelf te ontdekken.
Bron: HSP op de werkvloer
Door: Susan Marletta Hart
