Als twee leiders, of coaches, hetzelfde doen, is de uitkomst toch vaak verschillend. De een lijkt moeiteloos de wind in de zeilen te hebben, terwijl de ander al moeite heeft de haven uit te komen. Hoe kan dat?
In de magische tussenruimte tussen ‘waarom’ en ‘hoe’ bevinden zich meta-skills
Voor het boek ‘Van Magie naar Meesterschap’ dook ik in de ruimte tussen het ‘waarom’ en het ‘hoe’. Wat maakt nou dat de ene leider makkelijk een transformatie leidt en mensen in beweging brengt en dat dat bij de ander niet of heel moeizaam gaat? Wat zorgt er voor dat sommige coaches/trainers/performers ‘als vanzelf’ magie lijken te creëren, terwijl anderen, die schijnbaar hetzelfde doen, dat niet voor elkaar krijgen?
Ik sprak met deskundigen uit heel verschillende contexten, die zicht hebben op wat nou maakt of iets werkt of niet werkt, of er flow ontstaat of dat iets vastloopt: een onderzoeker, een HR-directeur, een ervaren coach, een trainer, een facilitator, een spreker, een gespreksleider, een schrijver, een ondernemer, een consultant, een organisatieadviseur, een toezichthouder, een bestuurder, een professioneel musicus, een topsporter, een antropoloog en een theatermaker. De inzichten uit deze gesprekken, in combinatie met een aantal theoretische kaders en mijn eigen ervaringen, leiden tot negen meta-skills, opgebouwd uit verschillende elementen, die samen als het ware een cluster vormen. Negen clusters die het verschil lijken te maken in leiderschap. En elk cluster herbergt een paradox in zich:
Beweging ontstaat waar het raakt
Sommige mensen komen moeilijk écht in beweging, terwijl anderen de neiging hebben om te snel ergens van weg te gaan of erlangs te fladderen. ‘In beweging komen’ vraagt om stilstaan bij wat zich aandient. In jezelf of in de wereld. Kunnen verduren van wat er is. Volhouden. Erbij blijven. En het écht aangaan. Wezenlijke keuzes maken en stappen zetten. Hoe langzaam of snel dat ook gaat.
Vertrouwen als Basis
Vertrouwen zonder alertheid of een gezond kritisch vermogen wordt naïef en maakt dat je mogelijk belangrijke informatie mist om tot goede besluiten en acties te kunnen komen. Terwijl te kritisch kijken en vooral alert zijn op mogelijke gevaren en tegenslagen, of teleurstellingen verwachten, je niet gaan helpen in het bouwen van constructieve relaties en het leiden van transformaties.
Anders (durven) Kijken
De kunst van anders kijken is wat anders dan met alle winden meewaaien. Weten wie jijzelf bent en waar je van bent, helpt om niet overspoeld te worden door ‘alles wat ook nog waar is’. Je bent als het ware je eigen anker. Tegelijkertijd verrijk je jezelf door je horizon te verbreden – en heb je ook nog plezier in het ontdekken van nieuwe dingen. In jezelf, in de ander en in de context.
Bezielde Richting
Deze meta-skill vraagt om je niet te verliezen in een soort ‘spirituele overdrive’, maar concreet handen en voeten te geven aan je bezieling. Niet gaan zitten wachten tot je ‘verlicht’ bent, maar in het moeras van het leven gewoon op pad gaan en de dingen doen in lijn met wie jij wilt zijn. Ook als het even heel langzaam gaat. Omdat wortelen en vertragen soms (vaak) noodzakelijk zijn om tot volle bloei te kunnen komen.
Ontspannen Gedrevenheid
De benaming van deze meta-skill heeft de paradox al in zich: ontspannen-gedrevenheid.
Doorschieten in je gedrevenheid leidt tot workaholisme en te veel ontspanning tot apathie en richtingloosheid. Deze meta-skill gaat over het verschil tussen gezonde toewijding en ongezonde overbelasting begrijpen, herkennen en leven.
Veerkracht & Verandervermogen
Verankerd zijn in jezelf, goede wortels hebben en tegelijkertijd flexibel en beweeglijk kunnen zijn, zijn cruciaal in leiderschap. Dat is een dynamisch proces waarbij persoonlijke en omgevingsfactoren elkaar voortdurend beïnvloeden. De kunst is beide polen van de paradox tegelijkertijd te kunnen laten bestaan.
Ruimte geven, Verbinden & Begrenzen
De paradox in dit cluster zit in de balans tussen er zijn voor de ander (wat in de doorgeschoten versie ervoor zorgt dat je jezelf verliest en te veel geeft) en verbonden blijven met jezelf (wat in de doorgeschoten versie kan maken dat je je te weinig verbindt of rekening houdt met de ander). Magie ontstaat als je in staat bent ‘en-en-en’ tegelijkertijd te doen: ruimte geven (aan jezelf én de ander), je verbinden (met jezelf én de ander) én begrenzen.
Showing Up
Neem je ruimte in vanuit je ego of ten dienste van de mensen voor wie je het doet en van je opdracht? ‘Showing up’ betekent volledig aanwezig zijn, verantwoordelijkheid nemen en je rol innemen, zonder door te slaan in te veel ruimte innemen voor persoonlijke macht of status; of juist te weinig ruimte nemen en je eigen invloed ontkennen en niet doen wat nodig is.
Eigen-wijze Patronen
Deze meta-skill gaat over het accepteren en oké zijn met wat zich steeds weer aandient in die schijnbaar ongrijpbare tussenruimte tussen weten en doen. En je tegelijkertijd realiseren dat je in staat bent deze patronen om te buigen, door ‘gewoon weer’ in beweging te komen en stappen te blijven zetten. Om zo de weg van magie naar meesterschap af te leggen.
Herkennen, ontwikkelen en léven
Het helpt in leiderschap, en coaching, als je deze meta-skills bij jezelf gaat herkennen en weet waar je je in de paradox bevindt. Als je je eigen neigingen kent. Zodat je bewuster kunt kiezen wat jou het meeste helpt in de situaties waarin je je bevindt. Sommige meta-skills zullen je ‘als vanzelf’ makkelijk afgaan. Andere zullen mogelijk uitdagender zijn. Gún jezelf deze meta-skills verder te ontwikkelen, zodat je jouw repertoire uit kunt breiden en keuzevrijheid krijgt. En kunt ontspannen in het moment, omdat je wéét dat jouw meta-skills je door elke storm helpen navigeren.
Bron: Van magie naar meesterschap
Door: Monique Hammink