Er komt geen generatie van zelfsturende werknemers aan maar van managers en consultants.
Het wordt overal geroepen: het eind van de manager is in zicht. Nee dit keer écht. Maar Nederland heeft meer managers dan ooit. En er komen er alleen maar bij.
Beroep manager is mysterie
Het beroep van manager is omgeven door mysterie: het wordt al 100 jaar doodverklaard maar is springlevender dan ooit, schrijft Rutger Bregman. Al in 1925 bepleitte managementdenker Mary Parker Follett de noodzaak van zelfsturende teams, horizontale organisaties en wederkerig leiderschap – kortom: minder management. En sindsdien gaat het in de vakliteratuur onverminderd over platte, lerende organisaties, bottom-upmanagement en het einde van de hiërarchie.
En nu de praktijk
Nederland telt ruim 2,5 miljoen managers. Daarmee zijn we koploper in Europa. Tussen 2004 en 2014 groeide het aantal algemeen directeuren met 63%. De snelst groeiende beroepsgroep tussen 1996 en 2004: managers in zorginstellingen. Het aantal vrouwen met een leidinggevende functie steeg van 14% in 1985 naar 21% in 2008. Bij de mannen ging het van 40 naar 42%. Het aantal consultants verdubbelde in 15 jaar naar 100.000. En het aantal studenten bedrijfskunde groeide sinds 2000 met meer dan 250%.In plaats van een generatie van zelfsturende werknemers zit er een generatie van managers en consultants aan te komen. Kortom: niet minder maar meer management. Niet goed voor het rendement: uit TNO-onderzoek blijkt dat landen met meer managers juist minder productief en innovatief zijn. Voor bedrijven geldt hetzelfde. Elke euro kun je maar één keer uitgeven. Als je geld in een manager steekt, steek je het niet in R&D of opleiding.
Flexibilisering vereist management
Bregman ziet een paar trends die de opkomst van de managersklasse verklaren:
- Flexibilisering: organisatie van een economie die als los zand aan elkaar hangt is een stuk ingewikkelder en vergt meer management.
- De obsessie met marktwerking: ook een vrije markt vergt organisatie. Denk aan de privatisering van de zorg. Er zijn tienduizenden managers, inspecteurs enzovoort nodig om alles in goede banen te leiden.
- Technologie: internet maakt het makkelijker om werknemers en consumenten aan te sturen, volgen en controleren. Dat gebeurt dus ook.
- De ironie: juist de trends die hadden moeten zorgen voor meer cocreatie, zelfsturing, autonomie en plattere organisaties leiden tot meer management. Dat is overigens geen natuurwet maar een keuze.
Bron: De Correspondent, 20-8-2015
