Zijn topmanagers en -bestuurders echt zo ijdel, hebzuchtig, machtsbelust en megalomaan als we regelmatig in de media te lezen krijgen? Of zijn er ook voorbeelden van ‘goede’ topmensen in bestuur en bedrijfsleven, en zo ja, waardoor onderscheiden zij zich dan? In zijn promotieonderzoek probeerde bestuurskundige en adviseur René Weijers een antwoord op die vragen te vinden.
Complexiteit en onzekerheid
Weijers sprak met tien toonaangevende bestuurders in Nederland over de complexiteit en onzekerheid waar zij in hun werk mee moeten dealen, en over de eigenschappen en vaardigheden die je daarbij nodig hebt. Centrale onderzoeksvraag was: Wat zijn de leidende principes en kwaliteiten van ‘goede’ topbestuurders?
Weijers constateert dat de essentie van goed leiderschap kan worden afgelezen aan twee, met elkaar samenhangende kwaliteiten: ‘being’ en ‘doing’. Bij being gaat het om de vraag wie je als mens wilt zijn. Het woord verwijst naar eigenschappen als integriteit, geloofwaardigheid, authenticiteit, moreel gezag en verantwoordelijkheidsbesef. Bij doing draait het om de vraag wat je moet kunnen als topbestuurder: sturen, organiseren en inspireren.
Conclusies
Er is gelukkig bij topbestuurders volop kwaliteit en moreel aanwezig, zo blijkt duidelijk uit de onderzoekservaringen. En ook dat er overal hobbels te nemen zijn die succes in de weg staan. Maar hoe wórd je nou een goede bestuurder?
Op die vraag is alleen een genuanceerd antwoord te geven, zegt Weijers. Er is niet één route naar succes; iedere bestuurder heeft zijn eigen ontdekkingsreis te volbrengen, compleet met foute afslagen en uitglijders. Gedrevenheid, fascinatie en gepassioneerde betrokkenheid bij een bepaalde sector of discipline zijn een pré en vormen een basis. Maar ook inhoudelijke kennis wint de laatste tijd weer aan belang. Aan de andere kant kan het ook geen kwaad om een tijdje in een heel andere omgeving te hebben gewerkt.
Ten slotte: statusbehoefte is eerder een contra-indicatie dan een aanbeveling voor goed leiderschap, al moet je het wel een béétje leuk vinden om af en toe in de schijnwerpers te staan.
René Weijers: Dienen en deugen. Kracht & kwetsbaarheid van topbestuurders. Mediawerf Uitgevers 2011. ISBN 978 94 90463 18 2
