CO2-neutraal ondernemen als strategie

Of het nu vanuit kostenoverwegingen of maatschappelijke verwachtingen van stakeholders is, organisaties zullen hun energieverbruik moeten verduurzamen om de eigen continuïteit in de toekomst te waarborgen. De missie van CO2-neutraal ondernemen is duidelijk: op termijn onafhankelijk van fossiele brandstoffen kunnen ondernemen. Maar hoe is die missie effectief te volbrengen? Welke strategie is dan het beste te volgen?

Het formuleren van een strategie voor CO2-neutraal ondernemen is van belang, omdat u daarmee in kaart brengt hoe de organisatie het doel wil bereiken. Daarmee worden dan ook de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen duidelijk. Bovendien geeft het formuleren van een strategie doelen om naar te streven en dat biedt commitment en motivatie om die ook daadwerkelijk te halen. Een organisatie is bij het bepalen van strategische keuzes en voor de uitvoering van plannen afhankelijk van haar stakeholders. Werknemers moeten mee willen gaan in een nieuwe manier van werken en klanten moeten begrijpen waarom u als leverancier een geleverd product of dienst heeft aangepast ten behoeve van CO2-neutraal ondernemen. Vaak zijn de wensen en verwachtingen van de klanten en werknemers ook juist de aanleiding om een productie- of dienstverlenend proces aan te passen.

Stakeholders Belanghebbenden of stakeholders van uw organisatie zijn onder te verdelen in twee groepen: primaire en secundaire stakeholders. De primaire zijn van zo’n belang voor uw organisatie, dat die zonder hun participatie niet zou kunnen voortbestaan. Werknemers, aandeelhouders of investeerders, leveranciers, klanten en de overheid zijn uw primaire stakeholders. Verliest uw onderneming bijvoorbeeld de steun van klanten omdat de producten niet meer voldoen aan de kwaliteitseisen die zij stellen, dan wordt er geen omzet meer gegenereerd en verliest de onderneming bestaansrecht. En wanneer de overheid bepaalde productiemethoden verbiedt omdat die te veel schade aan het milieu aanrichten, kan dat ook uw productieproces zo belemmeren dat u bepaalde ondernemingsactiviteiten moet staken. Secundaire stakeholders zijn minder belangrijk voor het overleven van uw organisatie hoewel zij grote schade of juist toegevoegde waarde kunnen veroorzaken. De media, de concurrentie, non-profitinstellingen en actiegroeperingen zijn voorbeelden van secundaire stakeholders. Zij gaan niet direct transacties aan met uw onderneming maar kunnen daar door hun activiteiten wel invloed op hebben.

Ten slotte kunnen technologische ontwikkelingen ervoor zorgen dat organisaties doelstellingen in de loop der jaren aanscherpen. Wanneer zonnepanelen bijvoorbeeld tweemaal zo effectief worden als ze nu zijn, is CO2-neutraliteit sneller haalbaar. De strategie voor het bereiken ervan behelst dan ook een bepaalde mate van flexibiliteit. Gestelde doelen kunt u aanpassen, zodat het streven naar CO2-neutraal ondernemen een dynamisch en voortdurend proces van innovatie wordt.

Voorbeelddoelstellingen voor CO2-neutraal ondernemen

De volgende voorbeelddoelstellingen zijn door u te gebruiken als houvast om van start te gaan. De doelen zijn in volgorde van opvolging en tijd geformuleerd zodat u kunt beginnen met doel 1 en kunt eindigen met doel 9. Per doel noemen we een aantal voorbeelden van hoe het in de praktijk te realiseren is.

1. Wij gaan de dialoog aan met onze stakeholders en betrekken ze bij de ontwikkeling van een beleid voor CO2-neutraal ondernemen. Hoe? We organiseren daarvoor een bijeenkomst of houden telefonische interviews om zo te peilen waar onze stakeholders hun prioriteiten stellen.
2. Wij creëren intern commitment en betrokkenheid bij directie en collega’s om als organisatie CO2-neutraal te gaan ondernemen. Hoe? Die betrokkenheid creëren we door berichtgeving in een interne nieuwsbrief en door een expert uit te nodigen voor een lezing of door het bezoeken van een voorbeeldbedrijf. Ook vragen we medewerkers zelf met ideeën en voorstellen te komen die bijdragen aan onze missie.
3. Wij gaan de komende tien jaar per jaar 10% (dit is een voorbeeldpercentage) uitstoot van CO2 reduceren ten opzichte van het jaar daarvoor. Hoe? Dit doen wij door te besparen op energie binnen onze gebouwen, vervoer, bedrijfsvoering en interne processen.
4. Wij gaan zelf, of in samenwerking met ondernemers op het bedrijventerrein, duurzame energie opwekken. In 2020 (dit is een voorbeeldjaar) zullen we alle energie voor onze gebouwen zelf duurzaam opwekken. Tot die tijd kopen wij met ingang van dit jaar duurzaam opgewekte groene energie in bij onze energieleverancier. Hoe? Eigen inventarisatie van de mogelijkheden voor het zelf opwekken van duurzame energie of een gesprek met een expert op het gebied van duurzame energie. Een gesprek met de accountant voor de financiële en subsidiemogelijkheden. Voor het afnemen van groene energie, vragen we bij enkele energieleveranciers offertes op.
5. Wij gaan met ingang van dit jaar onze nog niet te reduceren uitstoot van CO2, bijvoorbeeld veroorzaakt door ons wagenpark en vliegreizen, compenseren. Compensatie zal een steeds kleiner deel uitmaken van ons CO2-neutraal ondernemen en in 2020 (dit is een voorbeeldjaar) zullen we geen compensatie meer toepassen omdat wij dan 0% uitstoot aan CO2 veroorzaken. Hoe? Na berekening van onze CO2-voetafdruk weten wij wat we aan CO2 veroorzaken. Na besparingsmaatregelen en het inkopen van groene energie compenseren wij het restant. Daarvoor vragen we offertes aan bij enkele leveranciers van CO2-credits.
6. De investeringen die wij gaan doen om CO2-neutraal te ondernemen moeten binnen een tot vijf jaar zijn terugverdiend, afhankelijk van de grootte van de investering. Daarna moeten de investeringen geld gaan opleveren. De middelen die we beschikbaar stellen komen vanuit de budgetten voor facilitair, algemeen en marketing (dit zijn voorbeeldafdelingen).
7. Minimaal 80% van onze (potentiële) klanten, medewerkers en leveranciers is op de hoogte van ons CO2-neutraal ondernemen. Dit moet leiden tot extra waardering, omzet en inspiratie. Hoe? Wij communiceren intern en extern transparant, consequent en helder over onze doelstellingen voor CO2-neutraal ondernemen en onze vorderingen daarbij.
8. Wij gaan het halen van (persoonlijke) doelen voor CO2-neutraal ondernemen beoordelen en belonen. Hoe? Wanneer collega’s doelen voor bijvoorbeeld zuiniger rijden halen of als de organisatie in haar geheel CO2-reductiedoelstellingen heeft gerealiseerd, gaan we dit belonen. Beloning kan in de vorm van een bokaal, een vermelding of een, liefst duurzaam, presentje.
9. Wij gaan bovenstaande doelen halen door gebruik te maken van een gestructureerd stappenplan dat leidt naar CO2-neutraal ondernemen.

Hoe? Met behulp van het vijfstappenplan zoals geboden in het boek In vijf stappen CO2-neutraal ondernemen Door: Rob van der Rijt, auteur van In vijf stappen CO2-neutraal ondernemen