Terwijl de grote consultancybureaus hun problemen proberen op te lossen, ligt er een cruciale kans om écht een ander geluid toe te laten in de boardroom, betogen Daphne Laan en Sonja Wekema van The Board Whisperers. De bult onder het tapijt is inmiddels zo groot geworden, dat de grote drie consultancybureaus er zelf over zijn gestruikeld. Op 3 april jl. schreef Mark van Weegen in het FD over de problemen waarmee McKinsey, BCG en Bain al een tijd lang worden geconfronteerd. Hij vindt dat niet zo verwonderlijk als je ziet hoe ver ze van hun oude model zijn afgedreven. Volgens hem leidt dit terecht tot prangende vragen over hun toegevoegde waarde, integriteit én vermogen om hun eigen zaken te managen en is het hoog tijd dat ze fundamentele keuzes maken.
De druk om omzet te generen heeft geresulteerd in een transactionele houding naar de cliënt, die steeds meer een klant wordt. De organisaties die adviezen geven over groei, cultuur en governance zijn zelf in een spagaat terecht gekomen door verblindend succes, hoogmoed, onduidelijke verantwoordelijkheden, een intern-gerichte cultuur en weerstand tegen verandering. De grote drie kunnen hun rol van strategisch adviseur steeds minder goed spelen. Het advies van de van de Big 3 blijkt steeds meer hun eigenbelang te dienen. Big 3 moet een fundamentele keuze maken om de governance zo inrichten passend bij een grote organisatie of door af te slanken. Ze zijn toe aan hun eigen medicijn, een frisse blik van buiten.
Wat betekent dit voor de boardroom en hun bestuurders?
Opgeruimd staat netjes, nu de adviseurs van de bestuurders zelf onderuit zijn gegaan? Of biedt dit juist een kans om op een nieuwe manier naar de dynamiek in de bestuurskamer te kijken? Wat ons betreft nodigt deze situatie uit tot reflectie. Niet alleen over de bedrijven zelf, maar ook over de structuren die ze bedienen.
Sterker nog, de reflectie over wat er bij de Big 3 moet gebeuren leidt af van wat er echt nodig is en laat het belangrijkste onbenoemd: boardrooms moeten in hun bedrijfsvoering prioriteit geven aan waar de samenleving om schreeuwt: zorg ervoor dat de stem en het belang van de mens en samenleving weer terugkomt in zowel de bedrijfsvoering als de interactie met stakeholders.
Je weet alleen wat er speelt als je de mensen waarom het gaat hierin betrekt en andersdenkenden laat meecreëren. Waar de neiging is ontstaan alles plat te slaan, moet complexiteit niet geschroomd worden.
De oplossingen van de grote drie consultancy’s zijn ‘one size fits all‘ geworden, die voorbijgaan aan de unieke behoeften van verschillende organisaties en mensen. Er is nood aan een creatieve aanpak en het integreren van verschillende stemmen en perspectieven.
Meerdere disciplines
Toenemende complexiteit maakt het nog belangrijker om vanuit meerdere disciplines tot oplossingen te komen. Een voorbeeld van zo’n aanpak is het bevorderen van een gemengde samenstelling in bestuursraden, op vlakken. Het is bewezen dat diverse (leeftijd, religie, gender, seksuele diversiteit, cultuur, opleidingsniveau, vakgebieden) teams beter presteren en innovatiever zijn. Sensitiviteit voor verschillende achtergronden en ervaringen, evenals het ‘anders zijn’ van een ander als een voordeel zien in plaats van een bedreiging, kan leiden tot meer wendbaarheid en een betere besluitvorming.
Wereldwijd bekleden vrouwen slechts 19,7 procent van de bestuurszetels, 6,7 procent van de bestuursvoorzitters, 5 procent van de CEO’s en 15,7 procent van de CFO-posities (bron IFC), terwijl tegelijkertijd de roep om diversiteit en inclusie luider wordt. Recente voorbeelden, van prominente vrouwen die uit hun C-Suite rol zijn gestapt, benadrukken de noodzaak om bestuursraden anders in te richten (Helena Helmersson (H&M), Susan Wojcicki (YouTube), Sharon White (John Lewis) en Marne Levine (Meta) en anderen).
Daarnaast zijn vrouwen er klaar mee om te moeten wachten op een board seat. Ondanks het aantal initiatieven wereldwijd om het aantal vrouwen in raden van bestuur te vergroten, gaat de vooruitgang niet snel genoeg. Als dit tempo van verandering stabiel blijft, is het onwaarschijnlijk dat gendergelijkheid in besturen vóór 2038 – en mogelijk later – zal worden bereikt.1 Dit betekent dat er een enorm potentieel aan talent niet wordt benut.
Het is tijd om actie te ondernemen en deze belemmeringen weg te nemen. Een board is niet alwetend en vaak ook niet multidisciplinair genoeg. Het is essentieel om bruggen te slaan tussen verschillende expertises en perspectieven, maar dit proces is vaak niet ingericht.
Wachten is onhoudbaar
Het is onhoudbaar om te wachten tot een representatiever samentelling en neem nu actie. Pas je MT-overleg zo aan en maak ruimte voor het nieuwe geluid. We varen nog steeds met navigatie uit het verleden terwijl het landschap onherkenbaar veranderd is. Het is lente, laten we de oude takken snoeien, zaden planten, zodat de nieuwe generatie straks ook een gezonde bedding heeft en tuin heeft om van te genieten. Een opgeruimde boardroom, met ruimte voor een nieuw geluid, is een cruciale stap naar een betere toekomst voor organisaties over de hele wereld.
Kortom, terwijl McKinsey en andere grote consultancybureaus hun eigen problemen moeten aanpakken, is het tijd voor een heroverweging van wie je uitnodigt de boardroom. Door een spiegel voor te houden en ruimte te geven aan verschillende perspectieven, kan de boardroom evolueren van een beperkte subset van meningen naar een rijkere, meer inclusieve dialoog en vertegenwoordiging met een positieve impact op bedrijfsvoering en samenleving. Ga het moedige gesprek aan, neem mee wat er onder het tapijt ligt en luister naar dat wat er niet wordt gezegd. Zodat een visie vertaald wordt naar geïnspireerde actie. En gehandeld kan worden vanuit die urgentie.
Aan de slag!
Vijf tips om mee aan de slag te gaan:
- Doe een check-in: wat leeft er in de groep? Wat wil er gehoord en gezien worden?
- Kijk onder het tapijt en bespreek wat je ziet, zonder oordeel.
- Wees nieuwsgierig, wat betekent het? Wat vraagt de situatie van ons?
- Nodig iemand uit van buiten je managementteam en van buiten de organisatie.
- Blijf nieuwsgierig, stel je oordeel uit, gebruik je zintuigen om te luisteren, te voelen, te kijken.
Maak het uitnodigen van andersdenkenden aan tafel daarom een prioriteit. Kortom, in actie!!
Door: Daphne Laan & Sonja Wekema
Daphne Laan & Sonja Wekema zijn de oprichters van The Board Whisperers. Na ruim 20 jaar in senior posities bij multinationals, zijn ze voorvechters voor toekomstgericht leiderschap. Zij begeleiden bestuurders met hun vertaalslag van visie & strategie naar actie door het ongezegde op tafel te leggen. Hiermee creëren ze ruimte voor medewerkers- en stakeholderbetrokkenheid.
