Bevragen, de tweede stap van de Weapons of Mass Development

Nadat je tot stilstand bent gekomen en met zo veel mogelijk zintuigen hebt ervaren wat er gebeurt, is het nu tijd om jezelf te bevragen. Ik geef je twee technieken die heel effectief zijn: uitpluizen en een andere bril opzetten.

Uitpluizen

Eerst maar eens even uitpluizen. Door een ervaring uit te pluizen, oftewel in stukjes te hakken, krijg je meer inzicht. Een heel bekende methode is de STAR-methode. STAR staat voor Situatie, Taak, Actie, Resultaat. En bij elke letter hoort een aantal vragen:

• Situatie: Wat was de situatie? Wie waren erbij? Wat gebeurde er? Waar speelde dit zich af? Welke belangen speelden er?
• Taak: Wat was jouw taak? Wat was je verantwoordelijkheid? Wat was je rol? Wat werd er van je verwacht?
• Actie: Wat dacht je? Wat deed je? Hoe reageerde je? Hoe deed je dat?
• Resultaat: Wat was het resultaat? Hoe werd er gereageerd? Wat had je nog meer kunnen doen?

Een andere bril opzetten

Een tweede techniek die je kunt inzetten, is een andere bril opzetten. Als je een andere bril opzet en vanuit verschillende perspectieven naar een ervaring kijkt, krijg je meer inzicht. Volgens de gerenommeerde onderzoekers Chris Argyris en Donald Schön heb je drie brillen tot je beschikking om je ervaringen te bekijken: de wetenschap, de praktijk en je eigen ideeën.

1. De wetenschap: Wat zegt de wetenschap over wat je hebt ervaren? Welke wetenschappelijke kennis is er beschikbaar?
2. De praktijk: Wat zegt de praktijk over wat je hebt ervaren? Wat doen andere professionals?
3. Je eigen ideeën: Wat vind je zelf over wat je hebt ervaren? Wat zijn je eigen theorieën? Waarom doe je wat je doet?

Aan het begin van mijn loopbaan moest ik ieder jaar opnieuw een team samenstellen waarmee ik allerlei projecten ging doen in ontwikkelingslanden. Maar hoe stel je nou een goed team samen? Ik wist het ook niet. Na twee keer op goed geluk een team samengesteld te hebben, wilde ik het nu heel bewust doen. Dus ging ik mijzelf bevragen. Wat kan ik leren uit mijn vorige ervaringen? Wat kan ik leren van de wetenschap? Wat zeggen mijn collega’s? En wat zijn mijn eigen ideeën? Dit laatste was best lastig. We hebben vaak onbewust een hoop eigen ideeën ontwikkeld door de jaren heen. Ze zijn alleen lastig onder woorden te brengen. Dit wordt ook wel impliciete kennis genoemd. Onbewuste of impliciete kennis is intuïtief, is meestal geleerd door af te kijken en is vaak moeilijk te verwoorden. Expliciete kennis is anders. Expliciete kennis vind je bijvoorbeeld in boeken, documenten of in je dagboek. Het is kennis die geformaliseerd is. Daardoor kun je deze kennis eenvoudig communiceren en kun je er eenvoudig op reflecteren. Zo moest ik gaan nadenken over wat ik belangrijk vind aan goede teams. Ik heb dat toen gedaan door eerst zelf te brainstormen voor een flip-over en over het resultaat hiervan vervolgens met wat collega’s in gesprek te gaan. Dit is vaak best een lastig proces en het kan ook best wat tijd kosten. Maar het is wel van belang. Want pas wanneer je je onbewuste kennis expliciet maakt, kun je erop reflecteren. Er staan dus drie brillen tot je beschikking.

Opdracht 13.2: De brillen

Kies een ervaring uit van het afgelopen jaar die niet zo goed is verlopen. Wat kun je leren wanneer je naar deze ervaring kijkt door de bril van de wetenschap, van de praktijk en van je eigen ideeën? Noteer je belangrijkste inzichten.

• Lees ook de eerste stap: Beleven >>>

Bron: Ontwikkel je leiderschap Door: Joël Aerts

Het boek: Ontwikkel je Leiderschap

Leiderschap is geen doel op zich. Het is slechts een middel. Een middel om het verschil te maken in je eigen leven, in je organisatie en in de wereld om je heen. Daarom is het waardevol om je leiderschap te ontwikkelen. Bij jezelf en bij anderen. Ontwikkel je leiderschap is je persoonlijke gids bij het versnellen van jouw leiderschapsontwikkeling én die van anderen. Inspirerend, motiverend en ontnuchterend praktisch!

• Meer informatie over Ontwikkel je leiderschap >>>