De oorzaak van de radicale verandering in de economie is de technologie die in handen van de individuele burger is gekomen.
Dat stellen prof. dr. Wim J. de Ridder (zie foto), Reinier Castelein, Erik Hallers en Adjiedj Bakas. ‘De toekomst van de arbeidsmarkt dwingt overheid en politiek tot een radicaal nieuwe visie op de samenleving’, volgens hen.
Als de bestaande orde wil overleven, moeten overheid, politieke partijen, het Poldermodel, de Haagse instituties en tal van maatschappelijke organisaties deze onomkeerbare ontwikkeling adopteren. Burgers hebben kennis gemaakt met de harde realiteit dat de overheid de verzorgingsstaat niet meer wil en kan handhaven. Essentiële welzijnstaken worden doorgeschoven en overgedragen aan gemeenten die er op hun beurt geen raad mee weten. De burgers zullen het zelf moeten klaren. De gevolgen van deze wisseling van de macht worden gebagatelliseerd maar ‘Shift Happens’, aldus de uitgesproken visie van Wim de Ridder, futuroloog en hoogleraar toekomstonderzoek aan de Universiteit van Twente.
Oude politieke mantra’s
Deze experts stellen vast dat steeds meer mensen verantwoordelijkheid voor zichzelf en hun omgeving nemen; een taak die de overheid nog steeds zichzelf toebedeelt, maar die zij allang niet meer kan waarmaken. De tijdgeest verandert in een richting die voorspelbaar is. ‘Wat we al weten, is niet te geloven’, aldus Wim de Ridder. Hij stelt vast dat de volgende radicale veranderingen op de arbeidsmarkt onomkeerbaar zijn:
- Over 10 jaar verdienen we ons geld met een driedaagse/24-urige werkweek. De overige dagen hebben we hard nodig om zinvol te leven.
- Consumenten hebben de verkooptaak van veel winkels overgenomen. Het gevolg is grote leegstand. Steeds meer mensen kopen zonnepanelen en produceren zelf de energie die ze nodig hebben. Elektriciteitsprijzen dalen. De opkomst van de 3D-printer maakt het mensen mogelijk zelf te produceren wat ze mooi vinden. In de bouw komt particulier opdrachtgeversschap op en in de zorg monitoren steeds meer patiënten zelf essentiële lichaamsfuncties. De informatietechnologie die de oorzaak is van de daling van de werkgelegenheid in de formele economie, is ook de oorzaak van de snelle groei van de informele, circulaire economie.
Implosie van de overheid
- Particulieren, die aan elkaar goederen kopen en verkopen, dragen geen btw af en betalen geen belasting over de gemaakte winst. Belastingen zijn moeilijk te innen in een samenleving waar mensen elkaar informeel diensten verlenen. De meer dan één miljoen samenwerkende zelfstandige professionals in ons land sturen elkaar alleen een rekening voor zover hun activiteiten tot geldinkomen leiden. Herstel van de economie brengt geen herstel van de overheidsfinanciën. Op termijn imploderen de belastinginkomsten, zoals in de huidige tijd de winkel- en kantorenmarkt zijn ingestort.
- Politieke partijen, overheden en maatschappelijke instellingen zullen overleven als ze de burger in staat stellen om deze taken goedkoop en efficiënt uit te voeren. Zij hebben de nieuwe tijd nog niet in beeld: de overheid heft een nieuwe belasting op zelfgeproduceerde energie, kort mantelzorgers in hun AOW en beperken de mogelijkheid voor patiënten hun eigen arts te kiezen.
Persconferentie
De vier pleitbezorgers van de nieuwe maatschappelijke orde die hun visie op de toekomst zullen uitspreken tijdens een persconferentie op 23 juni (13.30-16.00 uur, Nieuwspoort, Den Haag) zijn:
- Reinier Castelein is de oprichter van NZW.nl, het Netwerk Zelfstandig Werkenden en voorzitter van De Unie, vakorganisatie voor middelbaar en hoger personeel. Reinier geeft zijn visie op de hybride arbeidsrelatie en de driedaagse werkweek. Tevens wijst hij op de creatieve kracht van zelfstandig werkenden en innovatieve bewegingen op platforms in nieuwe tijden, nieuwe kansen.
- Erik Hallers is entrepreneur, oprichter en voormalig topman van zakelijke dienstverlener Conclusion. Erik is eigenaar van het radiostation Sublime FM. Erik gaat in op welzijn als de nieuwe welvaart. Hij wijst op de groeiende groep mensen die inhoud aan hun leven geven door zoveel mogelijk zelf regie te voeren. Zodoende groeit een informele samenleving, die de ruggengraat van de economie zal gaan vormen.
- Adjiedj Bakas is trendwatcher, spreker en auteur. Adjiedj beschrijft de onvermijdelijke conflicten tussen bestaande structuren en gevestigde belangen enerzijds, en anderzijds de wereld van morgen. Systemen gebaseerd op schaarste maken steeds vaker plaats voor systemen gebaseerd op overvloed, maar dat gaat niet zonder slag of stoot. Eenzaamheid, stress en onzekerheid over de toekomst tekenen deze transitietijd, maar we blijven op zoek naar liefde en geluk.
- Wim de Ridder, futuroloog en hoogleraar toekomstonderzoek aan de Universiteit Twente. Wim geeft aan dat de samenleving een eigen agenda van de toekomst heeft. Inmiddels is zoveel van deze agenda ontdekt dat de financiële crises van de laatste decennia in een nieuw daglicht kunnen worden geplaatst en het voorspellen van de vooruitgang op langere termijn betrouwbaarder is geworden.
