Ok, komt die donderpreek.
Als je niet luistert naar je collega, je team, je omgeving, dan komen die andere meningen, invalshoeken en visies tóch naar boven. Alleen niet in de vorm die je wilt. Maar als een bombastisch vertrek, als stil verzet, en alles daartussenin. Dat gaat je verandering ongenadig in de weg zitten. Want één ding is zeker: we willen allemaal gezien en gehoord worden.
Ja zeggen, nee doen
‘Dan heb je een besluit genomen en dan houdt niemand zich eraan!’ Of: ‘ … en dan doet die en die iets heel anders!’ Hoe vaak we dat niet horen in organisaties en teams. Niet te doen (voor ons dan, hè ). Nog zo een: ‘Ja, ik vind er wel wat van, mijn besluit was het niet’, terwijl diegene er zelf in het overleg bij was toen het besluit genomen werd.
Het label dat er dan al snel aan gehangen wordt, is: we komen onze afspraken niet na. Heel stoer verschijnt dan als kernwaarde op papier: afspraak = afspraak!!! Vanaf nu!!! En anders gaan we elkaar aanspreken!!!
Maar dat is meestal helemaal niet de kern van het probleem. En dus niet de oplossing.
Het draait om de inhoud
De inhoud van de ‘afspraak’ en de manier waarop die tot stand is gekomen, daar gaat het om. In bijna alle gevallen zijn er besluiten genomen waar de mensen die het moeten doen zich niet in herkennen of zich niet in gekend voelen (er is niet naar ze geluisterd), en die ze niet willen of kunnen nakomen. Dan gaan ze andere dingen doen. Ja zeggen, nee doen. Er nog een keer op terugkomen. En nog een keer en nog een keer. Wat vervolgens veel gezucht oplevert: ‘Dit hadden we toch allang besloten?’
Als je er samen beter in wordt om naar elkaar te luisteren en zo alles wat meespeelt op tafel te krijgen, als je op basis daarvan een besluit neemt en je daar dan expliciet achter schaart, dan houdt iedereen zich daar wel aan. En als er een onvoorziene reden verschijnt waardoor dat niet kan, kom je er openlijk en expliciet in het team op terug en los je dat weer op met elkaar. Ja, het duurt soms wat langer om tot een gedragen besluit te komen. Maar de tijdwinst die je daarna boekt in de uitvoering is veel groter. En daar kun je nog de motivatiewinst, werkplezierwinst, betrokkenheidswinst bij optellen en alle winst dáárvan weer op de mensen en de resultaten van je organisatie of team.
Van kwaad tot erger
Het begint altijd klein, een grapje hier, wat sarcasme daar – en het gaat van kwaad tot erger. Als je structureel niet naar iemands ideeën of bezwaren vraagt en luistert, is de kans groot dat dat kleins stap voor stap ontaardt in regelrechte sabotage. Met als
uiterste consequenties staking, oorlog of vertrek. In wezen organiseer je zelf dat je verandertraject pootje wordt gehaakt.
De sabotagelijn laat zien hoe die opschaling werkt.
De Sabotagelijn, Bron: De corporate tribe – Danielle Braun en Jitske Kramer
Sabotage is iets om alert en scherp op te zijn. Bij de ander én bij jezelf. Ieder mens doet hier namelijk aan mee. Wij, jij. Per ongeluk of expres. (Zeg eens eerlijk, wat doe jij meestal als je het ergens niet mee eens bent?) En het kan dus ontzettend uit de klauwen lopen. Als je eenmaal op deze lijn zit, wordt het steeds moeilijker om een oplossing te vinden. Zeker naarmate het zichtbaarder wordt. Er ontstaat groepsdruk en daardoor kun je niet zomaar terug. Had je al een sarcastische grap gemaakt of geroddeld over een besluit? Hoezo vind je het nu ineens wel ok? Leg dat maar eens uit. Dan wilde je met allemaal goede bedoelingen en je hakken in het zand iets beschermen wat je lief is, maar eindigt het in oorlog.
Je hebt altijd een keuze
Zelfs als de sabotage niet opschaalt, als het bij smoesjes en roddel blijft, dan nog krijg je daar na verloop van tijd veel last van. Het is de skippybal die je onder water houdt of een gewicht dat je tilt. Dat lukt best even en als je veel oefent misschien wat langer, maar als het te lang duurt, als je tegengeluid van anderen blijft negeren of niets constructiefs doet met je eigen ongenoegen, valt het gewicht op je tenen en klapt de bal tegen je hoofd.
Zou jij jezelf een saboteur noemen? Het is een groot woord. Niemand ziet zichzelf zo. De meesten schalen niet expres op. Toch gebeurt het, veel vaker dan ons lief is. Zelfs met je onschuldige grapjes of smoesjes loop je al op die nare lijn. En het is heel verklaarbaar. Je wordt getriggerd, er wordt niet naar je geluisterd, je ziet anderen in je organisatie misschien ongelooflijk stomme dingen doen. Maar je hebt altijd zelf een keuze: hoe ga ik daarmee om? Dat is jouw verantwoordelijkheid.
Beluister de podcast: Veranderprikkels met Renate Kamp en Agnes Nanninga
Bron: Veranderprikkels, 18x meer kans dat het lukt
Door: Renate Kamp, Agnes Nanninga
