De OODA-loop, hoe pas je hem toe?

Een alternatief voor de traditionele PDCA-cyclus is de OODA-loop. Het is de afkorting voor Observe, Orient, Decide & Act. De OODA-loop biedt organisaties een tactiek waarmee ze sneller kunnen inspelen op veranderingen dan hun concurrenten (Conijn, 2016).

De term OODA is door US Air Force-piloot en Pentagon-adviseur kolonel John Boyd bedacht voor gevechtspiloten. Hij had een weddenschap dat hij zijn vliegtuig vanuit een nadelige positie binnen 40 seconden kon manoeuvreren in een voordelige positie, waarmee hij elke tegenstander kon verslaan in een luchtgevecht. Naar verluidt heeft hij deze weddenschap nooit verloren. Kolonel Boyd betoogt dat het vermogen om heel snel de OODA-loop te doorlopen belangrijker is voor succes dan individuele kwaliteiten zoals een uitstekend gezichts- of reactievermogen.

Dynamische organisaties passen de OODA-loop toe door te:

• Observe De omgeving van de organisatie wordt voortdurend gemonitord en voornamelijk externe ontwikkelingen worden geïdentificeerd. Early-warningindicatoren voor de belangrijkste drivers identificeren ontwikkelingen in de externe omgeving. Vastgesteld wordt hoe de drivers zich ontwikkelen. Continu wordt beoordeeld of het gehanteerde model (nog) is voorzien van de juiste uitgangspunten, waarden en marktprojecties voor wat betreft de omgeving.
• Orient Op basis van de mogelijke ontwikkeling van de omgeving wordt gekeken naar de positie van de organisatie. Mogelijke omgevingsscenario’s en de projecties voor de organisatie gegeven het eerder gekozen strategisch (respons)scenario worden beoordeeld. De mogelijke alternatieve responsscenario’s worden vastgesteld.
• Decide Er wordt een keuze gemaakt uit de mogelijke omgevingsscenario’s en het responsscenario. Met het model worden scenario’s gesimuleerd om de effecten van responsscenario’s op omgevingsscenario’s door te rekenen. Hiermee worden het verwachte omgevingsscenario en het responsscenario gekozen.
• Act Het gekozen responsscenario wordt uitgevoerd.

Er is een fundamenteel verschil tussen PDCA en OODA. Bij PDCA wordt eerst uitgevoerd waarna het management checkt of de uitvoering bijstelling nodig heeft. De legerleiding keek in de negentiende eeuw van een heuveltop hoe de strijd verliep en stelde de tactiek bij op basis van de ontwikkelingen in het verloop van de veldslag. Bij OODA is er een gedeeld beeld over het resultaat en hoe er wordt geacteerd in verschillende situaties in de vorm van responsscenario’s. De soldaten zijn zo getraind dat zij zelf in staat zijn besluiten te nemen gedurende de strijd op basis van hun observaties ter plekke. De leiding heeft dat mogelijk gemaakt door ze vooraf uit te rusten met de juiste hulpmiddelen, zodat ze niet alleen de beslissingen kunnen nemen, maar ook in staat zijn om te acteren. Dit vereist een andere wijze van besturing gericht op wendbaarheid en een groot aanpassingsvermogen al naar gelang de omstandigheden die zich voordoen. Bron: Aan de slag met Dynamic Control Door:  Fred Conijn