Grote bureaucratische organisaties kapselen stelselmatig vernieuwingen in of ontkrachten ze. Er is meer controle dan ooit tevoren en in veel organisaties heerst angst.
In klassieke organisaties ontbreekt het vermogen om wezenlijk te veranderen in menswaardige werkplaatsen. Ook is er sprake van systeemrot. Regelgeving, controle, efficiëntie en marktdenken zijn zo ver doorgeschoten dat zij averechts gaan werken, met fraude, schandalen en perverse prikkels als gevolg. Duidelijke uitwassen van een systeem in verval. Gelukkig ontstaat in de onderstroom van de samenleving tegelijkertijd steeds meer nieuwe vitaliteit. Alternatieve organisatievormen, kleinschalige initiatieven en experimenten poppen overal op, gebaseerd op andere principes dan de klassieke. Lenette Schuijt wil met haar ‘Wat bezielt ons?‘ het falen van de oude systemen onder de aandacht brengen en daar de groeiende onderstroom van mensen en groepen die nieuwe initiatieven ontwikkelen tegenover stellen. In het eerste deel van ‘Wat bezielt ons?’ analyseert Schuijt wat er mis is met onze huidige samenleving en welke dominante manieren van denken de enorme problemen van onze tijd hebben veroorzaakt. Ook onderzoekt zij of er sprake is van een paradigmawisseling en welke alternatieve denkwijzen opgang doen. Het tweede deel van het boek is gewijd aan het systeemfalen van zes maatschappelijke sectoren: wetenschap, overheid, zorg, onderwijs, het bankwezen en het bedrijfsleven. Schuijt beschrijft hier ook telkens een aantal experimenten uit de onderstroom en benoemt de principes die daar onder liggen en duiden op een beginnende paradigmaverschuiving. Het derde deel gaat over nieuwe omgangsvormen in de samenleving. De auteur laat hier nieuwe vormen van samenwerken, organiseren en leiderschap de revue passeren. Het begin van ‘Wat bezielt ons?‘ zorgt gemakkelijk voor verontwaardiging en boosheid. De klassieke bolwerken willen maar geen horizontale netwerken worden. Verandering lijkt nog ver weg. Ontmenselijking en verdinglijking voeren nog steeds de boventoon als gevolg van sterke planning- en controlmechanismen. Gelukkig is er inmiddels ook voldoende aanleiding tot optimisme. Dat maakt Lenette Schuijt duidelijk met de vele positieve voorbeelden en alternatieven die dagelijks om ons heen ontstaan. Een harde spiegel dus, maar vooral ook een heerlijk boek. Recensent: Nico Jong (zie foto) op Managementboek.nl.
