Bestaande studies en literatuur over strategieontwikkeling, netwerken en coöperatieve samenwerkingsvormen bieden onvoldoende aanknopingspunten om te verklaren wat er binnen hubs gebeurt.
In december was het zo ver. In de aanloop was veel gespeculeerd over wat wel de belangrijkste gebeurtenis van het decennium, zo niet van de eeuw, is genoemd. Politici, wetenschappers, film- en popsterren wilden er bij zijn. Cynici en adepten, jong en oud, iedereen had een mening. Kenners van de geschiedenis wisten dat het hoe dan ook gecompliceerd zou worden. Er spelen grote belangen. Het gaat om miljarden. Wel of niet? En hoe dan? Onder onovertroffen belangstelling werd een antwoord gepresenteerd dat voor meerdere interpretaties vatbaar lijkt. Voor de uitvoering zijn meerdere jaren uitgetrokken. Het zal dus nog een tijd duren voor we zeker weten of Darth Vader wel of niet is wedergekeerd in Star Wars.
Elders in het universum ondertekenden 195 landen een nieuw klimaatakkoord want ook zonder Death Star dreigt onze aarde te verschroeien. COP21 eindigde veelbelovend maar na de handtekeningen rest de vraag hoe we de beperking van de temperatuurstijging effectief gaan organiseren. Er spelen grote belangen en er zijn miljarden mee gemoeid.
Samen met andere onderzoekers en studenten in Nederland, Frankrijk en Duitsland verdiep ik me in de processen die binnen lokale en regionale hubs leiden tot realisatie van duurzame oplossingen voor grote zaken zoals energie, afval of zorg. We beschouwen hubs als ondernemende vormen van organiseren met een richting, doel en strategie.
Bestaande studies en literatuur over strategieontwikkeling, netwerken en coöperatieve samenwerkingsvormen bieden onvoldoende aanknopingspunten om te verklaren wat er binnen hubs gebeurt. Voor ons staat vast dat we te maken hebben met nieuwe vormen van organiseren waar nog veel aan te ontdekken valt.
Feit is dat ondernemende burgers, belangenorganisaties en bedrijven elkaar vinden in experimenten met samenwerking en cocreatie. Een gedeeld gevoel van urgentie, waardecreatie en pragmatisme lijken belangrijke randvoorwaarden die ertoe leiden dat betrokken partijen in een hub zich mede-eigenaar voelen van problemen die om een lokale en regionale aanpak vragen. Zeker is dat de bereidheid tot samenwerken tussen heel verschillende partijen tot verrassend effectieve projecten leidt die op regionale schaal een impuls vormen voor de transitie naar duurzaamheid. We kunnen veel leren van de processen die daartoe leiden.
Terwijl naties vergaderen over verdragen doet men op kleinere schaal ervaring op met effectieve vormen van samenwerking die bijdragen aan de oplossing van een bedreiging die te groot is om te bevatten. A long time ago in a galaxy far, far away was dat voldoende om het verzengen van een planeet tegen te houden. Nu wij nog …
Moniek Kamm is docent/onderzoeker bij Saxion FEM. Haar promotieonderzoek naar strategieontwikkeling bij hubs vindt plaats vanuit een samenwerking tussen Radboud Universiteit, Faculteit Managementwetenschappen en het lectoraat Business Development van Saxion. Haar onderzoek maakt deel uit van een breder onderzoeksprogramma naar Nieuwe Business Modellen onder leiding van prof. dr. J. Jonker. Contact: m.a.a.kamm@saxion.nl.
