Al in het eerste gesprek onderzoek je wat je ‘anders’ kan doen dan gebruikelijk en dat doe je. Hoe je dit methodisch precies doet, beschrijf Shirine Moerkerken in het eerste hoofdstuk van haar boek.
In de coulissen verwissel ik voor de eerste keer m’n schoenen. Er staan zeven paar klaar, die ik zal dragen tijdens dit Strange Event. Ik knipoog naar Maurits en Bernhard, die scènes zullen spelen die de essentie weergeven van ieder hoofdstuk van m’n boek. De dagvoorzitter spreekt haar laatste zin uit: ‘Shirine! Mag ik je erbij vragen?’ Ik loop het podium op en zie … 180 mensen. Allemaal hier voor mij en mijn eerste boek. Ik krijg tranen in m’n ogen en heb even moeite met het uitspreken van de eerste paar zinnen.
Ik herpak mezelf, heet iedereen welkom, en vertel dat ik dit boek heb geschreven omdat er nog geen leesbare praktijkboeken bestaan over veranderen vanuit de filosofie van het sociaal constructionisme. In de filosofie van het sociaal constructionisme, ga je ervan uit dat er geen wereld ‘out there’, buiten jezelf, is. Je construeert dag in, dag uit in interactie met andere mensen de wereld om je heen. We spreken bijvoorbeeld met elkaar af om mensen zonder werk te helpen bij het komen aan een baan en hen de winter door te helpen met zoiets als een uitkering. We richten daar een organisatie voor op (UWV) en vinden daarmee ‘de werkloze’ uit. Voordat we deze oplossing met elkaar bedachten, bestond er niet zoiets als ‘de werkloze’. Wij creëren met elkaar, kortom, nieuwe concepten en daarmee nieuwe werkelijkheden. We gaan vervolgens handelen alsof wij die concepten niet bedacht hebben, maar alsof ze objectief ‘bestaan’ (‘We moeten werklozen weer laten participeren aan de samenleving’, zou onze minister-president zeggen). We gaan, kortom, in onze sociaal geconstrueerde werkelijkheden geloven alsof ze altijd al, los van onszelf, hebben bestaan.
Ik vertel verder: ‘Voor mij begint effectief interveniëren en veranderen bij contracteren. In de eerste ontmoeting met je opdrachtgever (je directeur of je bestuurder bijvoorbeeld) moet je “veranderen” gelijk illustreren door uit de pas te lopen met de gewoonten en patronen, die het vraagstuk hebben veroorzaakt. Je gaat met andere woorden niet mee in de “werkelijkheidsdefinities” van je opdrachtgever. Al in het eerste gesprek onderzoek je dus meteen wat je “anders” kan doen dan gebruikelijk en dat doe je. Hoe je dit methodisch precies doet, beschrijf ik in het eerste hoofdstuk van mijn boek.’
Maurits en Bernhard zetten de eerste scène van ‘Nieuwe ouders’ in. Klik hier om deze scène te bekijken.
Alle scènes zijn te vinden op strange.nl.
Over het boek ‘Hoe ik verander; anders interveniëren in organisaties en maatschappelijke vraagstukken’:
‘De verhalen van Shirine leven en brengen tot leven. Het boek is aantrekkelijk voor collega-practitioners en aangenaam verrassend voor bestuurders en managers. Het “ontslakt” als je bereid bent de het boek te waarderen als een vitale impuls waar je je aan kunt laven zonder er voor of tegen te hoeven zijn.’
Steven ten Have, partner Ten Have Change Management, (co)auteur van onder meer het boek ‘Veranderkracht’.
