Zelfreflectie is veel meer dan alleen maar nadenken over je (werk)ervaringen. Het is hét vermogen om kritisch naar jezelf te kijken en om je gedachten, gevoelens en gedragingen te evalueren. Het stelt je in staat om bewust te worden van je sterke en zwakke punten en om je gedrag hier vervolgens op aan te passen. In deze blog duik ik dieper in op het belang van zelfreflectie en hoe het je kan helpen om een betekenisvoller (werk)leven te leiden.
Zelfreflectie in de praktijk
In de praktijk kan zelfreflectie best uitdagend zijn. Om op een objectieve manier naar jezelf te kijken, dien je je eigen fouten, gebreken en beperkingen onder ogen te komen. En dat kan confronterend zijn. Vooral wanneer de druk toeneemt, hebben we vaak de neiging om deze tekortkomingen te bagatelliseren, te ontkennen of extern te plaatsen. Het vermijden van zelfreflectie op zulke momenten is begrijpelijk. Je werkt immers je hele leven hard om een plek te veroveren in de maatschappij en om aan bepaalde verwachtingen te voldoen. De vaardigheden die je daarbij ontwikkelt, helpen je om verder te komen. Maar wanneer deze kwaliteiten voortkomen uit een bepaalde noodzaak of het vermijden van pijn, kunnen ze juist energie kosten wanneer we onder druk staan. Hoewel we dit ergens wel weten, blijven we vaak vasthouden aan wat vertrouwd is. Zelfs als dit onze groei belemmert op de lange termijn.
Durf in de spiegel te kijken
Als het gaat om zelfreflectie is eerlijkheid naar jezelf toe van onschatbare waarde. Tegelijkertijd vormt het ook de grootste uitdaging. Het vergt moed en openheid om jezelf eerlijk onder ogen te komen. Daarnaast is het lastig om je eigen emoties en vooroordelen opzij te zetten. Emoties kunnen ons weerhouden van een objectieve blik op situaties én onszelf. Het is van essentieel belang om bewust te worden van je emotionele reacties en om te leren hoe je ze kunt beheersen. Alleen op die manier kun je helder denken en doeltreffende beslissingen nemen.
Wees niet te streng voor jezelf
Helaas kan zelfreflectie soms ook leiden tot onnodig veel zelfkritiek. Onthoud dat fouten maken en tekortkomingen volkomen menselijk zijn. Daarom is het belangrijk om te allen tijde (zelf)compassie te behouden tijdens het reflectieproces. Je bent immers bezig met je eigen groei en ontwikkeling. Dat is al een prestatie op zich. Jezelf te streng beoordelen werkt dit proces alleen maar tegen. Voor goede zelfreflectie is de juiste balans tussen enerzijds streven naar persoonlijke groei en anderzijds accepteren wie en hoe je bent, cruciaal.
Consistentie en toewijding
Bij zelfreflectie is het tot slot belangrijk om consequent te zijn. Het is heel normaal om terug te willen vallen op vertrouwde patronen, maar zelfreflectie vraagt om voortdurende toewijding. Af en toe nadenken over de keuzes die je maakt is niet voldoende. Het is belangrijk om regelmatig de tijd te nemen om te pauzeren, ervaringen te evalueren en ervan te leren. Zo voorkom je dat je op de automatische piloot handelt.
Een betekenisvoller leven
De drempel tot zelfreflectie kan soms hoog zijn door de uitdagingen die het met zich meebrengt. Toch is het een krachtig instrument voor iedereen die zichzelf beter wil begrijpen en zijn persoonlijke groei wil bevorderen. Bij myHBMcenter geloven we erin dat je door eerlijk naar jezelf te kijken, je persoonlijke doelen kunt verhelderen, relaties kan versterken en een dieper begrip ontwikkelt voor zowel jezelf als anderen. Het is de moeite waard om de reis van zelfreflectie aan te gaan, zelfs als deze weg soms hobbelig lijkt. Zo zorg je ervoor dat je een betekenisvoller (werk)leven kan leiden.
Door: Cis Hageman, directeur myHBMcenter
