Waarom managers er nog steeds toe doen

Is het eind van de manager nabij? Dingen veranderen en decentraliseren, dat is zeker, maar leiding en sturing van managers blijft in bepaalde situaties onmisbaar.

Gezag manager neemt af

In de kenniseconomie zijn het gezag en de rol van de manager geleidelijk afgenomen. Organisaties worden steeds platter, beslissingen worden lager in de organisatie genomen. Er vallen kreten als ‘managen zonder managers’. De ‘gewikificeerde’ onderneming is in opkomst, met een losjes gestructureerd, egalitaire bottom-upstructuur. Heeft de manager zijn langste tijd gehad?

Nee absoluut niet, stellen Nicolai Foss (Copenhagen Business School) en Peter Klein (Norwegian School of Economics). Kijk alleen al hoe spectaculaire successen (zeg maar: Apple) tot stand zijn gekomen onder leiding van krachtige managers (zeg maar: Steve Jobs). En kijk bijvoorbeeld eens naar de recente moves van Lego, dat juist naar een meer gecentraliseerd businessmodel gaat. Lego stapt over naar een nieuw model en wordt méér gewikificeerd en tegelijkertijd méér managementgestuurd.

Onderzoek bevestigt dat decentralisatie vaak gepaard gaat met meer managementsturing: bij grote ondernemingen die managementlagen elimineren, verdubbelt de grootte van het executiveteam gemiddeld naar tien leden. En die leden interveniëren vervolgens vaker in operationele beslissingen. Ergo: in platte managementstructuren kan meer micromanagement plaatsvinden dan in verticale hiërarchieën.

Managementgezag blijft wezenlijk

Foss en Klein stellen dat managerial authority – managementgezag – in drie omstandigheden cruciaal blijft:

1. De besluitvorming heeft een hoge mate van urgentie. Denk aan strategische beslissingen op ondernemingsniveau en grote transacties: snelheid van besluitvorming is dan cruciaal. Dat lukt het best als de beslissing in handen is één of enkele senior managers.
2. De benodigde kennis voor een besluit is geconcentreerd in het topmanagementteam. De essentie is dat beslissers niet álles hoeven te weten om een goed gefundeerde beslissing te kunnen nemen: hun kennis en informatie moeten goed genoeg zijn. Na dat punt kost het vergaren van nog meer kennis en info meer dan het oplevert.
3. Er moeten beslissingen worden genomen die onderling afhankelijk zijn. Met andere woorden: managementgezag is gewenst als strakke coördinatie gewenst is.

Bron: Nicolai J. Foss en Peter G. Klein in MIT Sloan Management Review, najaar 2014