Na een succesvolle topsportcarrière stond waterpolo-international Willem Wouter Gerritse voor de vraag: wat nu? Deze sportieve loopbaan was wel doordacht, wat in contrast stond met het vervolg van zijn maatschappelijke carrière. Daar had hij niet goed over nagedacht. Al snel kwam Gerritse tot het inzicht dat hij met zijn ervaring als topsporter van grote waarde kan zijn in de aansturing van transformaties binnen organisaties. In dit artikel deelt Gerritse zijn inzichten.
Het was een drastische beslissing, maar wel met volle overtuiging. Willem Wouter Gerritse stopte met zijn opleiding om zich volledig op zijn passie te kunnen storten. Hij speelde vervolgens 8 jaar lang in de beste waterpolocompetities van Europa, te weten die van Spanje, Frankrijk en Hongarije. Tevens was Gerritse lange tijd aanvoerder van het Nederlands waterpoloteam. Na deze periode ging hij onder andere als coach aan de slag bij de Utrechtse Zwemclub-Star-Combinatie (UZSC) en startte tevens zijn verkenning op de arbeidsmarkt. Via het project ‘Goud op de werkvloer’ van NOCNSF kwam Gerritse letterlijk over de vloer bij verschillende bedrijven, waar hij zijn ervaringen als topsporter deelde.
Het omgaan met en verwerken van tegenslag was een van de thema’s waarmee hij managers in het bedrijfsleven aan het denken zette. Een van die toehoorders zag direct een kans. “Tot die tijd vond ik het erg lastig om mijn volgende doelen te stellen. Dat was in mijn tijd als waterpoloër heel anders. Je ging voor de titel of de kwalificatie voor een eindtoernooi. Er was altijd wel iets waar ik met mijn team voor kon strijden. Dit soort doelstellingen vielen weg, toen ik eenmaal uit het water stapte. Die seminars van NOCNSF hebben mij weer op het spoor gezet, want na een van die sessies kwam er iemand op mij afstappen, die mij direct een baan wilde aanbieden. Mijn ervaringen over hoe je met tegenslag moet omgaan, zou heel goed van pas komen op de werkvloer”, vertelt Gerritse. “Er was behoefte aan iemand die medewerkers kon helpen om met verandering om te gaan. En zo stroomde ik in bij ING als coach van teams en afzonderlijke medewerkers in een agile transformatie.” Inmiddels heeft Gerritse vervolgstappen gezet in zijn loopbaan en is hij nu transformatiemanager bij ICT-dienstverlener Telindus.
Teleurstellingen verwerken
De stoere, bonkige waterpoloër zagen we dus terug in een setting die we kunnen karakteriseren als de zachte kant van organisatiemanagement. De organisatie wil of moet veranderen, medewerkers vinden dat lastig en krijgen instrumenten en handreikingen om hiermee om te gaan. Dit is wellicht wat kort door de bocht, maar dit is waar Gerritse nu zijn toegevoegde waarde levert. Hij geeft aan dat transformaties linksom of rechtsom voor enige onzekerheid zorgen, waardoor het niet vreemd is dat er veranderweerstand ontstaat. Hier komt de topsportervaring van Gerritse om de hoek kijken. “In mijn waterpolotijd was de stip op de horizon helder: de landstitel. Maar je moet niet verwachten dat de weg daarnaartoe vlekkeloos verloopt. Soms, wanneer je een verliespartij niet hebt ingecalculeerd, zul je je doelstellingen moeten bijstellen. Meer trainen, specifieker trainen. Het is bij iedere tegenslag, denk ook aan het oplopen van een blessure, noodzakelijk om de teleurstelling te verwerken. Deze denkwijze en -patronen komen overeen met hoe het er in organisaties aan toe gaat”, weet Gerritse.
Omgaan met emoties
Het invoeren van een nieuw businessmodel realiseer je niet van vandaag op morgen. Een afdeling met medewerkers die in hun ogen ‘macht’ moet inleveren, zorgt voor vertraging of heeft aanvullende trainingen nodig. Gerritse zet dan zijn plan van aanpak uiteen, die veel raakvlakken heeft met het likken van de wonden bij een nederlaag in het water. “Stap 1 is het verwerken van de teleurstelling en omgaan met emoties. Het uiten van emoties is van groot belang voor de verwerking. Dat is wat makkelijker als je in de laatste minuut de wedstrijd verliest en boos en verdrietig het water uit klimt. De coach hoeft niet eens te vragen wat er mis ging; de verhalen komen vanzelf. Het uiten van emoties in de bedrijfsomgeving is daarentegen ‘not done’ en toch is dat wat ik in mijn huidige rol moet doen. Door het creëren van openheid, hoop ik de grieven en het ongemak op tafel te krijgen.”
“Stap 2”, vervolgt Gerritse, “is het herijken of herhalen van de doelstellingen. Wellicht heeft de coach die veel nieuwe en jonge spelers moet inpassen meer tijd nodig en is een plek in de top-3 realistischer. Dit vertaal ik ook naar het managen van transformaties: ik reflecteer met mijn team op gehaalde successen en geïncasseerde teleurstellingen en stel waar nodig het management voor de manier van werken bij of ik temper bij mijn opdrachtgever de verwachtingen qua timing.”
“En stap 3 in de sport is het voortdurend analyseren en verbeteren van de prestaties. Dit kun je heel goed toepassen in de het managen van een transformatie. Levert de transformatie op wat we beoogd hebben: neemt de klanttevredenheid toe, werken we efficiënter, neemt de omzet toe of neemt het aantal vacatures af? Dit soort resultaten kun je meten en vervolgens kun je bijsturen.”
Veranderweerstand omzetten in veranderbereidheid
Als waterpoloër is Willem Wouter Gerritse een echte teamspeler. Zoals je in het waterpolobad op alle posities een sterke speler nodig hebt, je hebt niets aan zes ‘midvoors’, zoekt Gerritse ook in zijn huidige werkkring bij Telindus, waar hij de transitie naar een businessmodel op basis van managed services begeleidt, naar teamwork. Je hebt iemand nodig die de business door en door kent, een oude rot in het vak. Je hebt enkele jonge honden nodig en iemand die de structuur bewaakt.
“Zo heb je op iedere positie iemand die de transformatie kan versnellen. Met dit team en volgens de geschetste stappen slagen wij erin veranderweerstand om te zetten in veranderbereidheid. Wat mijn werkwijze completeert, is de zeer nauwe betrokkenheid en commitment van de top. Vergelijk dit met de coach van een team, die wordt gesteund door het management van de club. Ik rapporteer direct aan de CEO en hoewel ik thuishoor bij Telindus en verantwoordelijkheid draag, kan ik mij als externe gedragen. Dat ik deze ruimte krijg, waardeer ik enorm en dit staat aan de basis van de succesvolle transformatie waar Telindus nu de vruchten van plukt.”
Door: Teun Putter
