Van cijfers naar waarden, we snakken ernaar!

Het thema van de Nationale Controllersdag ‘Van cijfers naar waarden’ bleek een schot in de roos: het geeft volgens de sprekers precies weer waar grote behoefte aan is. Jeroen Smit, dagvoorzitter tijdens dit congres dat op 12 juni jl. plaatsvond in Burger’s Zoo, constateerde zelfs dat we ernaar snakken. Na een tijd van crisis en bezuinigen en van toenemende regeldruk wordt het weer tijd voor meer ondernemerschap, innovatie, verantwoordelijkheid en vertrouwen.

‘Wij mensen zijn toch rare wezens’, stelt dagvoorzitter Jeroen Smit en auteur van onder andere de bestseller De Prooi. ‘Al dertig jaar doet primatoloog Frans de Waal onderzoek naar apen en het is gewoon klip en klaar dat apen teamspelers zijn. Ze zijn op zoek naar verbinding, vertrouwen en zijn in staat empathie te ervaren. Dat is niet alleen omdat het aardig is om sociaal te zijn, het is ook puur overlevingsdrang. Want je kan maar beter delen met je soortgenoot voor het geval hij straks wel te eten heeft en jij niet. Dan is de kans immers groter dat jij ook wat mee krijgt. Apen zijn dus gewoon slim! Hoewel wij mensen toch echt afstammen van die apen, zien wij ons zelf echter liever als “homo economicus” en denken het toch beter te weten: wij stellen ons eigen belang vooral centraal. Nou, dat heeft ons de laatste jaren aardig opgebroken. Dus hoe slim zijn wij nu echt?’ Een toepasselijk voorbeeld als opening van een congres dat plaatsvindt in een dierentuin. Aapjes kijken? De vraag rijst wie naar wie kijkt.

Positief kritisch

Economoom Jaap Koelewijn bijt het spits af. Jeroen Smit hoopt op een positief openingsverhaal. Maar Koelewijn blijft zoals in zijn lezingen de afgelopen jaren uiterst kritisch. De economie krabbelt weliswaar langzaam op maar pas in 2016 zitten we weer op het niveau van 2007. Ongebreideld optimisme is nog steeds uit den boze, aldus Koelewijn. Niet alleen de zuidelijke landen maar ook wij hebben de afgelopen jaren op de pof geleefd. Nu is het dus een kwestie van puinruimen, saneren en vervolgens integreren. Wat Koelewijn betreft, mag minister Dijsselbloem dit nog veel voortvarender aanpakken. Hij ziet drie wegen naar herstel: meer ondernemerschap (de overheid moet dit faciliteren in plaats van stimuleren), de financiële sector moet weer gezond worden en de arbeidsmarktproblematiek (loonkosten, werkgelegenheid) moet drastischer worden aangepakt. Professionals moeten weer meer de ruimte krijgen op basis van vertrouwen zodat het jaarverslag weer wordt gemaakt waarvoor het is bedoeld: om verantwoording af te leggen in plaats van je in te dekken. Alles is nu gericht op risico´s uitsluiten terwijl het zou moeten gaan om het aanvaarden en beheersen van risico´s.

Geen agenda voor de toekomst

Koelewijn maakt zich zorgen om het gebrek aan ondernemerschap en het gebrek aan waardering voor succes (‘dan ben je al gauw een graaier’). Ook ziet hij geen duidelijke agenda voor de toekomst. Verandering komt naar zijn idee van onderaf en valt niet te sturen maar de overheid moet er wel ruimte voor geven. Als Smit hem cynisme verwijt, pareert Koelewijn: ‘Kijk naar de feiten. Huizen staan nog steeds onder water, er is flink aan koopkracht ingeboet, de werkloosheid is hoog en de BV Nederland schrijft nog steeds een tekort van drie procent.’ Bron en meer informatie: OverFinancieelManagement.