Teleurstelling vertelt je dat je verwachtingen geen werkelijkheid zijn geworden. Het is een onprettige emotie, die samen kan gaan met verdriet en boosheid. Waar boosheid gaat over grenzen die zijn overschreden en verdriet over het los (moeten) laten van iets waardevols, gaat teleurstelling over wat je hoopte, of waar je op rekende en wat zich niet voordeed. Teleurstelling vraagt je om te onderzoeken wat het precies was, dat je verwachtte. En ook om na te gaan of je duidelijk genoeg was over die verwachting. Vervolgens kun je bepalen welke actie nodig is, nu aan deze verwachting niet is voldaan.
‘Ik ben teleurgesteld’
Je hoort mensen weleens zeggen: ‘Ik ben niet boos, ik ben teleurgesteld.’ Dat geeft al aan dat teleurstelling soms een uiting in energie kan hebben die anderen interpreteren als boosheid. Teleurstelling geeft echter andere informatie. Waar boosheid gaat over het overschrijden van grenzen, hoeft teleurstelling niet speciaal met grenzen te maken te hebben.
Iemand kan je teleurstellen als hij iets doet of juist iets laat. Je hebt niet gekregen wat je wilde hebben. Als er afspraken niet zijn nagekomen, of als er gedrag wordt vertoond dat je niet van deze persoon in deze situatie had verwacht. Voel je je teleurgesteld, dan is het nuttig om te onderzoeken wat eigenlijk jouw verwachting was. Waar had je op gehoopt? Of wat had je (naar jouw idee) afgesproken? Was die verwachting of afspraak realistisch? Kon je dat wel verwachten van de ander, of van deze situatie? Of misschien van jezelf? Vervolgens kun je je afvragen hoe duidelijk deze verwachting was voor de ander. Was jij helder over jouw verwachting? Wist de ander wat voor jou belangrijk was? Aan beide aspecten moet voldaan zijn voor een ander om te kunnen voldoen aan jouw verwachting.
Teleurstelling en afspraken
Een teleurstelling geeft je dus informatie over wat de ander doet of laat, maar ook over wat jouw eigen aandeel is. Als er sprake was van een realistische verwachting én een heldere afspraak en de ander is toch in gebreke gebleven, dan kan zich ook een andere emotie voordoen, naast teleurstelling. Dat kan verdriet zijn, omdat je moet aanvaarden dat de ander deze afspraak minder belangrijk vond dan jij. Of er kan een cyclus van schuld ontstaan. De ander voelt zich schuldig omdat hij niet voldeed aan jouw verwachting en jij voelt je weer schuldig omdat je niet helder en duidelijk genoeg was.
Teleurstelling confronteert je met de werkelijkheid. Het geeft je een realistisch beeld van wat er op dit moment is. Als dat niet spoort met de plannen die je maakte, of met je ideaalbeelden, dan voelt dat onprettig. Het vergt van je dat je de realiteit onder ogen gaat zien en openstaat voor wat er werkelijk is. De uitnodiging bij teleurstelling is om niet bij de pakken neer te zitten en cynisch te worden of af te haken. Voel de emotie die hoort bij de teleurstelling en neem vervolgens het initiatief om verwachtingen bij te stellen of duidelijker te communiceren en te accepteren dat het leven soms anders loopt dan je wenst of verwacht.
Leven zonder verwachtingen?
Sommige mensen zeggen dat ze leven zonder verwachtingen. Dan kun je ook niet teleurgesteld worden. Het klinkt als een mooi uitgangspunt, maar de vraag is of dat wel mogelijk is. Iedereen heeft immers behoeften en wensen over wat je graag wilt en meemaakt. Het voelt kwetsbaar om die te uiten, en de kans te lopen dat je verwachtingen en wensen geen werkelijkheid worden. Het geeft meer verbinding als iemand de moed heeft met je te delen dat die droom niet uitgekomen is, dan om weg te blijven bij dat gevoel door verwachtingen en wensen geen plek te geven in het leven.
Teleurstelling
- Vertelt je: Je verwachtingen zijn geen realiteit geworden
- Stimuleert je: Te onderzoeken of je verwachtingen reëel waren en duidelijk zijn gecommuniceerd
- Wat te doen: Bepaal of je verwachting wel helder was en of je dit ook mocht of kon verwachten. Neem dan actie om de verwachting (opnieuw) te communiceren
- Verwarring: Teleurstelling uit zich soms in boosheid of frustratie
- Pas op: Vaak zijn we ons niet echt bewust van onze verwachtingen. We gaan naar het werk met een bepaald idee in ons hoofd, zonder ons af te vragen of een ander datzelfde idee heeft. Besteed meer tijd aan het verhelderen van de plaatjes en ideaalbeelden van jou en je collega’s bij een project of een meeting of een uitje. Hoe ziet het er volgens ieder van jullie uit? Als het geslaagd is, wat is er dan gebeurd of gedaan? Hoe ziet succes eruit? Door hier eerder expliciet over te zijn kun je teleurstelling wellicht voorkomen
Beluister de podcast: Emoties doe je maar thuis met Marjon Bohré:
Bron: Emoties doe je maar thuis
Door: Marjon Bohré-den Harder
