De zelfonderschatting van overheidspersoneel zorgt ervoor dat het Rijk op te grote schaal externe adviesbureaus inhuurt. Dit stelt Eric ten Harkel, directeur van IT-dienstverlener COOLProfs. Om het aantal externe adviseurs terug te dringen pleit hij voor een zelfbewustere overheid.
Rijk, provincies en gemeenten worden door gedwongen bezuinigen genoodzaakt minder dure krachten van buiten in te huren. Ondanks dat dit voornemen slechte tijden impliceert voor management- en organisatieadviesbureaus, kijken veel adviesorganisaties juist reikhalzend uit naar de bezuinigingsoperaties. Gerenommeerde adviesbureaus geven in verschillende bewoordingen aan dat hun kennis onontbeerlijk is voor een overheid die de transitie wil maken naar minder inhuur van externen.Eric ten Harkel, directeur van IT-dienstverlener COOLProfs, is verbijsterd over de houding van de adviesbureaus, maar onderkent dat het probleem niet zozeer bij dit soort adviesbureaus ligt: "Je kunt het de externe adviesbureaus niet kwalijk nemen. De overheid doet het zichzelf aan, en laat het telkens weer gebeuren. De bureaus spelen slechts in op de behoefte die er klaarblijkelijk is in de markt. Het echte probleem is fundamenteler van aard en zit aan de kant van de inhurende partij, in dit geval de overheid. Het lijkt dat er een cultuur heerst van structurele zelfonderschatting. Dat er gedacht wordt: "Wij kunnen het zelf niet, laten we maar iemand van buiten vragen om ons te helpen. Die komt vast overtuigender over."
Dit beeld doet volgens Ten Harkel absoluut geen recht aan de werkelijkheid. "Uiteraard werken ook bij de overheid veel zeer capabele mensen. Maar het is tekenend dat als de overheid minder externen zegt te gaan inhuren, diezelfde externen dit niet eens serieus nemen en staan te juichen dat er meer werk aan komt. Er is dus iets met de beeldvorming over de overheidsfunctionaris. Zowel bij hemzelf als bij anderen.’
Ten Harkel vindt dat de overheid deze negatieve beeldvorming drastisch op moet krikken: "De overheid moet af van die onzekere houding dat ze het niet zelf kan. Want dat is pertinent niet waar. Dus gewoon de hulp van buitenaf drastisch inperken. Iedereen zal zien dat er dan geen hele erge dingen gebeuren. Integendeel, bij de overheid zullen aan den lijve ondervinden dat er dan mensen van de interne organisatie opstaan en het heft in handen nemen. Juist omdat hen nu eindelijk de kans wordt geboden zichzelf te profileren."
Ten Harkel is niet per definitie tegen de inzet van externen, maar noemt wel een aantal voorwaarden die de efficiëntie en effectiviteit van externen zullen verhogen: "Hulp van buitenaf heeft in veel gevallen echt wel een toegevoegde waarde. Bijvoorbeeld als specifieke kennis of mankracht bij de opdrachtgever ontbreekt. Het is hierbij belangrijk dat externen worden ingehuurd volgens het principe fixed quality, fixed date en fixed price. Alleen op die manier houd je de kosten binnen de berken en kun je het gewenste resultaat beter garanderen."
