Een boek waarvan er al meer dan honderdduizend verkocht zijn, mag gerust het standaardwerk op het gebied van veranderkunde genoemd worden. De derde geheel herziene druk van Leren veranderen is verkrijgbaar.
Het boek heeft in combinatie met opleidingen en toepassingen gezorgd voor een enorme toename in kennis over veranderen. Inmiddels is er viermaal zoveel materiaal beschikbaar dan voorheen. Deze nieuwe druk bevat een kwart van die kennis, de rest is te vinden op een besloten website voor de lezers van het boek.
Steviger onderbouwd
Leren veranderen is in de loop der jaren door de wetenschap alleen maar steviger onderbouwd en leunt nog altijd op twee pijlers: een overzicht van veranderbenaderingen (het kleuren denken) en de manier waarop we van diagnose tot plan en uitvoering komen (het veranderkundig ambacht). De praktijk blijft echter hardnekkig zondigen tegen de lessen uit het boek. Na hun inleiding laten de auteurs aan de hand van vijftien theorieën zien dat veranderen niet eenvoudig is omdat veranderingsprocessen vaak irrationeel zijn. Daarna presenteren ze zeven verschillende manieren van denken over veranderen, uitgewerkt in overtuigingen, eigenschappen, idealen en valkuilen, ieder met een eigen kleur. De kans van slagen van een veranderproces neemt toe als we een aanpak kiezen met een of meer kleuren die goed passen bij die situatie. Vaste onderdelen die in ieder veranderingsproces voorkomen, komen aan bod in een generieke landkaart.Hoofdfasen van het verandertraject
Vermaak en De Caluwé beschrijven vervolgens de zes hoofdfasen in een verandertraject: de afbakening, de diagnose, de kern van het vraagstuk, de veranderstrategie, het interventieplan en de interventies zelf. Veel veranderaars besteden aandacht aan interventieplannen en diagnoses, maar hun eenzijdigheid mag wel een tandje minder. Ook is er weinig animo voor de kern van het vraagstuk en de veranderstrategie, terwijl daar juist het effect vandaan moet komen. Dan passeren stijlen en competenties van veranderaars de revue en het boek wordt afgerond met kleurendenken voor gevorderden. Hier blijkt dat we complexiteit beter leren begrijpen en hanteren als we als gevorderden leren spelen met het kleurendenken. We gaan dan samenhang met andere concepten zien, diepere lagen ontdekken, relativering vinden en meer mogelijkheden verkennen.
Leren veranderen is een erudiete verzameling veranderkennis. Het is geen lichte kost, maar de auteurs zijn er goed in geslaagd hun materiaal toegankelijk te presenteren. De teksten lezen relatief vlot en worden aangevuld met kennis op de uitgebreide en goed verzorgde website. Het boek is smaakvol uitgevoerd, rustig opgemaakt, keurig gebonden in een harde kaft en voorzien van een leeslint. Kortom, een boek waar je moeilijk van af kunt blijven als je het in de buurt houdt. Met een diepe buiging naar de auteurs.
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
bron: Managementboek.nl
