Leiderschap is misschien wel een van de meest beschreven en besproken onderwerpen van onze tijd. Het wemelt van de modellen, schema’s, stappenplannen en trainingen die je beloven dat je een betere leider wordt. Maar Gabriël Anthonio kiest bewust een andere route. Zijn boek Perspectiefrijk Leiderschap is geen handleiding die je vertelt hoe het moet. Het is een uitnodiging om op onderzoek te gaan, naar jezelf, naar anderen en naar de vele manieren waarop we naar de wereld kunnen kijken.
Het centrale uitgangspunt is simpel én krachtig: waar je staat, bepaalt wat je ziet. Je standpunt is letterlijk en figuurlijk de plek van waaruit je kijkt. Je zichtlijn is de manier waarop je kijkt: welke details je opvallen, welke betekenis je geeft aan wat je ervaart. En je perspectief is alles wat zich daarachter bevindt: je verwachtingen, je hoop, je toekomstbeeld, dat wat nog niet zichtbaar is maar wel voelbaar aanwezig. Perspectiefrijk Leiderschap nodigt je uit om bewust met die drie woorden te werken. Niet alleen in je rol als leider, maar vooral ook als mens. Want leiderschap begint niet bij invloed op anderen, maar bij inzicht in jezelf.
Een schilderij, drie kinderen en één simpele vraag
De inspiratie voor het boek komt uit een jeugdherinnering van de auteur die tegelijk klein en groots is. Een museumbezoek, een rood schilderij en drie kinderen die ernaar kijken. De een ziet bloed en voelt spanning. De ander vindt het maar makkelijk gedaan: ‘Dat kan ik ook met een verfroller.’ Het derde kind denkt vooral aan de moeite die het zou kosten als je het allemaal met de hand moest doen.
Eén schilderij. Drie standpunten. Drie zichtlijnen. Drie perspectieven.
De moeder reageert niet op de inhoud van hun opmerkingen, maar op het feit dát ze kijken, voelen, denken en durven verwoorden. ‘Goed gezien,’ zegt ze tegen elk kind. Het compliment zit niet in het juiste antwoord, maar in het feit dat iedereen zijn eigen perspectief inzet en uitspreekt.
Deze anekdote is de kiem van het boek. Want precies dit gebeurt ook in het dagelijks leven, in organisaties en teams. We zitten met dezelfde documenten aan tafel, dezelfde vraagstukken, dezelfde ambities — en toch ziet iedereen iets anders. Het vraagt moed om je uit te spreken, zeker als je bang bent om het mis te hebben, niet gehoord te worden of anderen voor het hoofd te stoten. Maar juist dat uitspreken, dat verkennen van perspectieven, is de kern van leiderschap.
De mens, de held en de leider: drie woorden, één reis
De mens
De mens is degene die midden in het leven staat, met alle dynamiek, verrassingen, uitdagingen en momenten waarop het leven je overkomt. Het leven vraagt voortdurend om keuzes, om houding, om richting. Soms sta je stevig, soms wankel, maar je bent altijd onderweg.
De held
De held is geen superheld. Geen icoon op een sokkel. Geen perfect mens. De held is een gewoon mens die iets bijzonders doet: verantwoordelijkheid nemen. Niet weglopen, maar omarmen. Niet vluchten, maar aankijken. Niet doen alsof het leven maakbaar is, maar erkennen dat het soms schuurt. Heldendom gaat niet over stoerheid of overwinning, maar over moed. De moed om te leren, te falen, weer op te staan en inzicht te verzamelen. De held bezoekt onderweg de donkere plekken, waar draken liggen te wachten, de draken die symbool staan voor angst, twijfel, verleiding en weerstand. Wie die draken onder ogen ziet, komt thuis met nieuwe wijsheid.
De leider
Leiders zijn helden die uitblinken in wat ze doen. Niet omdat ze perfect zijn, maar omdat ze invloed hebben — positieve invloed. Ze weten mensen te inspireren, ruimte te geven, richting te bieden en samen perspectief te creëren. Leiderschap gaat niet over controle, maar over bewustwording. Over kijken met open ogen, luisteren met een open hart en denken met een open geest. Daarmee ontstaat precies datgene wat perspectiefrijk leiderschap belooft: nieuwe mogelijkheden die anderen nog niet zagen.
Geen model is, maar een reis
Het leven is niet op te delen in schema’s. Het beweegt, schuurt, verrast. Soms is het overzichtelijk, vaker niet. Daarom kiest dit boek voor verhalen, beelden en reflecties die je uitnodigen om stil te staan, na te denken en vanuit daar te handelen.
De structuur van het boek is gebaseerd op de reis van de held, een oeroude narratieve traditie die overal ter wereld terugkomt. Die reis bestaat in talloze varianten en kent soms wel 20 fasen, maar dit boek brengt het terug tot zeven overzichtelijke stappen:
- Geboorte en naam van de held
- De opdracht aanvaarden
- De confrontatie: draken verslaan
- Hulp ontvangen van anderen en van de voorzienigheid
- Verleidingen weerstaan
- Inzichten doorgeven aan anderen
- Voortleven in de harten van velen
Deze stappen vormen geen strak traject maar een leefwereld. Iedereen maakt deze fasen door, steeds opnieuw, in grote en kleine vormen. Het is een ordening die je helpt om te herkennen waar je staat en welke beweging er mogelijk is.
Over moed, ongemak en groei
Jezelf een ‘held’ noemen voelt ongemakkelijk. En dat is goed. Heldendom gaat niet over jezelf opblazen, maar juist over klein durven blijven, eerlijk, kwetsbaar, zoekend.
Er is moed voor nodig om je comfortzone te verlaten en de plekken te bezoeken waar spanning zit. Maar wie dat doet, groeit. Niet in status, maar in karakter. Niet in macht, maar in menselijkheid.
De reis van de held is uiteindelijk een uitnodiging tot:
- verantwoordelijkheid nemen;
- leren van vallen en opstaan;
- trouw blijven aan wat ertoe doet;
- betekenis vinden en betekenis geven.
Hoe meer je groeit, hoe krachtiger je invloed wordt — niet door te duwen, maar door te inspireren. Niet door perfect te zijn, maar door echt te zijn.
Meervoudig perspectief als sleutel tot verbinding
Dit boek vertrekt vanuit de overtuiging dat ieder mens een uniek perspectief heeft. Onze standpunten en zichtlijnen worden gevormd door ervaringen, overtuigingen, emoties, dromen, teleurstellingen. Als leiders (en als mensen) lukt het ons vaak niet om echt stil te staan bij de perspectieven van anderen. We horen woorden, maar zien niet altijd de zichtlijn waarlangs ze tot stand kwamen.
Een perspectiefrijke leider:
- luistert met aandacht,
- kijkt zonder oordeel,
- stelt vragen zonder verborgen agenda,
- en nodigt anderen uit om hun eigen zichtlijnen te ontdekken.
Zo ontstaat een werk- en leeromgeving waarin mensen gaan staan voor wat ze zien, voelen en denken. Waar besluiten niet worden doorgedrukt vanuit macht, maar groeien vanuit dialoog, reflectie en gedeeld inzicht.
Dat vraagt tijd, geduld en moed, maar het levert verbinding op. Verbinding tussen hoofd en hart, tussen mens en mens, tussen heden en toekomst.
De dimensies van het leven: meer dan denken alleen
In de verhalen die het boek bevat, komen verschillende dimensies van het leven terug:
- het materiële (wat er feitelijk is),
- het fysieke (wat je voelt),
- het psychologische (hoe je denkt),
- het sociale (hoe je je verhoudt tot anderen),
- het spirituele (wat je overstijgt, raakt of voedt).
Leiderschap doet iets met al deze lagen tegelijk. Een besluit is nooit alleen praktisch; het raakt emoties, relaties en soms zelfs zingeving. Juist daarom werkt een meervoudig perspectief zo krachtig: het laat zien dat er nooit maar één waarheid is.
Geen bewijsvoering, geen voetnoten, geen dogma’s
Dit boek is geen academische verhandeling. Het leunt op literatuur, tradities en persoonlijke ervaringen, maar het doel is niet om te overtuigen. De bedoeling is dat de verhalen resoneren, dat ze iets aanraken, iets openen, iets uitnodigen.
Het is een boek dat je helpt om stil te staan bij vragen als:
- Wat zie ik eigenlijk?
- Hoe kijk ik?
- Welke aannames neem ik mee?
- Wat zegt mijn reactie over mijn innerlijke standpunt?
- En welk nieuw perspectief kan ik vinden als ik durf te reflecteren?
Een boek dat je in beweging wil zetten
Aan het einde van elk hoofdstuk vind je reflectievragen. Geen toets, geen oordeel, maar een trampoline richting nieuwe inzichten. Daarnaast bevat elk hoofdstuk werkopdrachten die je helpen om woorden, gedachten en beelden om te zetten in concrete stappen.
De uitnodiging is simpel: gebruik mijn boek als reisgids en maak van je leven je eigen heldenverhaal. Schrijf mee. Denk mee. Kies je standpunt. Ontdek je zichtlijnen. En laat nieuwe perspectieven ontstaan.
Tot slot: een uitnodiging voor onderweg
Je bent mens. Je bent onderweg. Je twijfelt, leert, struikelt, groeit. En ergens in dat alles schuilt de held die deze reis aandurft. Niet om applaus te krijgen, maar om te worden wie je ten diepste bent.
Dit boek geeft je geen antwoorden. Het geeft je ruimte, richting en reflectie. Het nodigt je uit om te kijken, te voelen, te denken en te handelen vanuit een rijker, dieper en moediger perspectief.
Of je nu leider bent, ouder, collega, vriend, partner of gewoon mens — dit boek is voor jou.
Door: Gabriël Anthonio
Bron: Perspectiefrijk leiderschap – Over zichtlijnen, verbinding, helden en meer
