Wat is de gangbare opvatting van organisatieverandering? Managers met visie ontwikkelen een strategie en maken een plan van aanpak.
Daar creëren ze (na eventuele weerstanden te hebben opgeruimd) draagvlak voor en voilà: het plan kan geïmplementeerd worden. Klopt niks van, stelt Thijs Homan in zijn boek Het et-cetera principe. Verandering is het resultaat van de bezigheden en opvattingen van alle mensen binnen en buiten de organisatie.
Homan, hoogleraar Change and Implementation aan de Open Universiteit Nederland, moet niets hebben van de traditionele visie op organisatieverandering. ‘Wensdenken’, noemt hij het. De werkelijkheid zit volgens hem heel anders in elkaar. Een organisatie is geen statisch organigram maar een dynamische verzameling groepen en groepjes mensen, waar het management er slechts één van is. De dynamiek van al die groepen maakt dat veranderen een onvoorspelbaar en onbeheersbaar proces is, en geen overzichtelijk geheel van hapklare brokken. Neem bijvoorbeeld de veronderstelde relatie tussen interventies van veranderingsmanagers en datgene wat mensen in de organisatie in werkelijkheid zeggen en doen.’Dan blijkt dat er geen enkel verband is te vinden tussen die twee dingen’, zegt Homan. Kortom: de wetenschappelijk gefundeerde modellen, theorieën en recepten kunnen de prullenbak in.
Succesjes en tegenslagen
Maar hoe kun je de beoogde veranderingen dan wél realiseren? Elke organisatie produceert eigen vorm van orde, aldus Homan. ‘Als je in die orde iets voor elkaar wilt krijgen, is de cruciale vraag wie de grootste impact hebben op het resultaat dat jij wilt zien. Daar moet je dan zijn met je verhaal. Blijf niet kijken naar je targets en je kpi’s, maar treed in interactie met de mensen op de plekken waar de realiteit ontstaat.’ Dát is verandering volgens Homan: ‘Het is in hoge mate acting into the unknown. Met nu eens een succesje en dan weer een enorme tegenslag.’
Bron: Pierre Spaninks in Managementboek.nl, februari 2014.
Tip: Kom luisteren naar Thijs Homan op het Jaarcongres Adviseren, Organiseren & Begeleiden.
