Eindelijk is het zover: Brexit. Nu definitief duidelijk is hoe het Verenigd Koninkrijk zich de komende jaren verhoudt tot de EU, is het mogelijk om te kijken naar internationale samenwerkingen die al enige tijd stilliggen. Zo ook het unitair octrooi. Dit is een nieuwe rechtsvorm die het mogelijk maakt om een vinding met één patent te beschermen binnen de hele EU en dat patent met één rechtszaak te handhaven. Het moet ervoor zorgen dat de EU niet verder wegzakt als innovatieve regio. Bij Octrooikantoor EP&C vinden we dat alles op alles moeten worden gezet om het unitair octrooi nog dit jaar in te voeren.
Nu: duur en ingewikkeld
Op dit moment dien je een Europese octrooiaanvraag in bij het Europees Octrooi Bureau. Dat bureau beoordeelt en verleent het octrooi centraal, maar pas na de verlening bepaal je per land of je daar octrooibescherming wil. In het geval dat je bescherming wil in alle 38 landen die bij het Europees Octrooi Verdrag zijn aangesloten, moet je het octrooi 38 keer laten vertalen en registreren. Hiervoor moet je net zo veel verschillende, lokale agenten inschakelen om te helpen met deze registraties. Daarna betaal je elk jaar, in elk land, een fee om het octrooi in stand te houden. Mocht er een inbreukconflict ontstaan, dan moet je in 38 landen naar de rechtbank, met 38 advocatenteams die in 38 verschillende talen procederen. En dat voor eigenlijk telkens dezelfde rechtszaak. Het octrooi en het concurrerende product zijn immers overal gelijk. Toch moeten alle procedures goed op elkaar zijn afgestemd. Als je verhaal niet in alle landen consistent is, kan de wederpartij daar handig gebruik van maken. Dit systeem is niet van deze tijd en is dat eigenlijk nooit geweest.Eén octrooi, één taal, één fee, één rechtbank
Met het unitair octrooi wordt dat veel eenvoudiger. Geen 38 vertalingen meer, maar één octrooi in het Engels. Eén jaarlijkse fee om dat in stand te houden en, in het geval van inbreuk, één rechtszaak bij één nieuwe rechtbank die voor alle aangesloten landen een uitspraak doet. In één taal. Is er nog een catch? Ja, helaas kunnen van de 38 landen alleen de 28 EU-landen meedoen. Zwitserland, Noorwegen, Turkije en nu dus ook Groot-Brittannië niet. Sommige van de EU-landen twijfelen nog, maar het lijkt een kwestie van tijd voordat ook zij zich definitief aansluiten. Hoe meer deelnemers, hoe sterker het octrooi, hoe krachtiger de regio. En dat is hard nodig.Niet wegglijden bij China en VS
Het dure en ingewikkelde octrooisysteem zorgt ervoor dat Europa de afgelopen jaren steeds meer terrein verloor op andere regio’s. In 2018 dienden we in Europa minder dan een derde van het aantal Amerikaanse octrooiaanvragen in en maar een negende van het aantal aanvragen in China. Zo is technologie bij ons minder goed beschermd dan in de VS of in China en kunnen bedrijven hun investeringen daardoor minder goed terugverdienen. Ook contracten, zoals licenties en overdrachten, zijn hier moeilijker te organiseren. Het is minder duidelijk wie de rechthebbende is van bepaalde technologie. Het unitair octrooi maakt innovatief ondernemen makkelijker en financieel aantrekkelijker. Dit komt de economie ten goede en zorgt ervoor dat Europa niet verder afglijdt ten opzichte van China en de Verenigde Staten. Het maakt de EU een waardevollere plek voor sectoren als ICT, pharma, energie, machinebouw en meer. Brexit geeft nu hopelijk de laatste impuls om het octrooi ook daadwerkelijk in te voeren.
Politiek getouwtrek
Dat proces duurt al zeker 45 jaar. In 2016 zag het ernaar uit dat het eindelijk rond zou komen, maar het Brexit-referendum gooide alles weer overhoop. Nu doet zich de historische kans voor om het systeem eindelijk in werking te laten treden. Daarvoor moeten nog slechts een paar hordes worden genomen. Bij het Constitutionele Hof in Duitsland loopt een klacht van een persoon die meent dat het nieuwe systeem in strijd is met de Duitse grondwet. Een uitspraak wordt in maart van 2020 verwacht. Verder overweegt men een alternatieve locatie voor de Londense zetel van de nieuwe rechtbank. Het is de verwachting dat deze naar Milaan gaat. Beide problemen lijken gelukkig overkomelijk.Vaart maken
En dan is het eind 2020 misschien zover. Na 45 jaar hebben we dan eindelijk een unitair octrooi. Het is niet voor niks dat de directeur van het European Patent Office (het huidige Europese octrooikantoor) en het comité achter het unitair octrooi onlangs de wens uitspraken om nu echt vaart te maken met de invoering. Laten we het hopen. Het heeft nu wel lang genoeg geduurd.
