Het wordt vaak met een zekere trots uitgesproken door leiders; ‘ik ben nuchter’. Met nuchter wordt bedoeld dat je onverstoorbaar je doelen stelt, je eigenwijsheid volgt, realistisch bent en data gedreven. Je houdt je bezig met zinnige zaken en laat je niet afleiden van het ingeslagen pad. In onze westerse moderne wereld wordt met ‘nuchter’ ook bedoeld dat je gebruik maak van intellectueel feitenmateriaal.
Waar een nuchtere leider voor veel moderne organisaties het ideaalbeeld is zouden onze verre voorvaderen deze typeren als een gemankeerde gids. Iemand die alleen de masculiene verhelderende kracht tot zijn beschikking heeft en de connectie met de magische natuurkrachten mist zou nooit als leider worden geselecteerd. Die is namelijk nuchter in het hoofd maar niet gegrond in de aarde. Een dergelijk leider is gevaarlijk voor de stam omdat hij of zij de natuurlijke verbinding mist, de feminiene kracht.
Gehypnotiseerd door masculiene vermogens
In de loop van eeuwen zijn wij zo gehypnotiseerd geraakt door onze masculiene vermogens waarmee we met intelligentie de natuur beheersen en onze wil opleggen dat we vergeten zijn dat er ook een wijze feminiene kracht in ons woont die de natuur eert als onze moeder. De leider die trots is op nuchterheid heeft weinig met de magie en de symboliek van het wonder waarin wij leven. In het sjamanisme zou een dergelijk persoon juist worden gezien als zweverig en niet gegrond in de realiteit. Een hallucinerende vreemdeling.
Vanaf begin jaren negentig van de vorige eeuw heeft data gedreven leiderschap een grote vlucht gekregen. Waar het eerst een methodiek was werd het langzamerhand een nieuw soort religie waarin steeds weer werd verkondigd dat nooit meer gestuurd mocht worden op onderbuikgevoelens. In benaderingen als Six Sigma en Lean kregen de managers, accountants en statistici de macht. Gevolg hiervan was dat de nadruk in leiderschap steeds meer werd gelegd op de slimheid van het hoofd en dat de wijsheid van de rest van ons organisme steeds minder relevant werd.
In sjamanistische termen ‘de gedomesticeerde mens stond centraal en het dier in de mens deed er niet meer toe’. Het dier in de mens? Ja de kracht waar we direct op terugvallen als er onveiligheid is. Het vermogen om instinctief te weten zonder lange statistische berekeningen te maken. Degene in ons die de natuurlijke ordening nog kent en weet welke plek passend is in het geheel. Het vermogen dat er uiteindelijk voor zorgt dat we als soort kunnen overleven.
Natuur is creatiever dan de manager
Het is zeer verklaarbaar dat de data benaderingen van leiderschap zo’n grote vlucht hebben genomen. De gedomesticeerde mens, de ‘manager’ in ons wil nu eenmaal de illusie van totale grip op natuurlijke stromen in stand houden. Betrouwbaarheid, regulering, voorspelbaarheid en meetbaarheid zijn belangrijke pijlers in de wereld van de beheerder. De natuur trekt zich weinig aan van voorspelbaarheid en tovert steeds weer onverwachte gebeurtenissen uit haar hoge hoed. Ondanks alle meetinstrumenten kunnen we een pandemie als Covid niet voorspellen, ondanks alle economen en statistici worden we nog steeds verrast door een bancaire crisis en de werkelijke gevolgen van klimaatverandering. De natuur is per definitie creatiever dan de manager in ons.Â
In mijn boek ‘De sjamaan en de manager’ pleit ik daarom voor het weer activeren van de natuurlijke kant van onze vermogens. Naast de nuchtere kracht hebben we ook een geaarde kracht. Dat is ons vermogen om ons te verbinden met onze moederplaneet. Als we onze relatie met haar in alle eerlijkheid bekijken dan zien we een ontnuchterende waarheid. We zijn niet zo goed in relateren. We zijn niet ‘aardig’ voor onze moeder, we exploiteren haar en geven niets terug, niet eens onze dankbaarheid.
Het is tijd dat leiders naast de nuchtere kant de magische kant van zichzelf gaan activeren. Dat begint met dankbaarheid. Probeer het maar eens, stap voor een weekje uit de stroom van het grote ‘nooit genoeg’ en begin je dag met dankbaar te zijn voor wat dan ook en stuur je organisatie alleen maar aan vanuit dankbaarheid. Vanuit het besef dat alles altijd precies genoeg is. Dan kan je nog steeds je nuchtere feiten gebruiken en ben je daarnaast geaard. Je zal verbaast zijn hoeveel effect aardigheid en dankbaarheid heeft op de sfeer en de resultaten. Ik hoop op een toekomst waarin leiders zichzelf als ‘nuchter én aardig’ willen profileren.
- Wil je meer weten over de natuurprincipes? Kom dan 15 november naar de Sjamaan en de manager, Wild & Wijs Intensive. Schrijf je hier in >>> (Gebruik de couponcode ‘Boom’) voor een korting van 125 euro
Beluister de podcast: De sjamaan en de manager
Door: Sven Goedbloed
