Als je als coach denkt dat je eigenlijk iets moet zeggen, maar het om wat voor reden dan ook niet doet (laat maar zitten, ik begin er niet over, ik doe het de volgende keer wel), dan ben je in de molvalkuil getrapt. Deze coach scoort laag op empathie én laag op eerlijkheid.
Hij gaat onderwerpen uit de weg en past zich te veel aan aan wat de coachee wil. Soms is het namelijk nodig om eerlijk te zijn tegen je coachee, om haar te laten zien wat het effect van haar gedrag is. Bijvoorbeeld om te bespreken dat het coachtraject stagneert of dat haar manier van communiceren ervoor zorgt dat ze steeds niet verder komt dan het eerste gesprek. De coach die molt, weet dat wel, maar doet het niet.
Redenen voor molgedrag
Hij denkt:
- Nu even niet.
- Ik zeg het de volgende keer wel.
- Hij heeft het al zo moeilijk.
- Als ik dit zeg, vindt zij me niet meer leuk/aardig/goed.
Zo had ik een coachee die continu cynische grapjes maakte. Over zichzelf, over mij, over het coachtraject, over zijn werk. Ik vond het ongemakkelijk en niet grappig. Bovendien maakte het dat ik hem als een negatief persoon ervaarde en opzag tegen onze sessies. Het duurde drie sessies voordat ik durfde terug te geven wat ik hem zag doen, dat dit het effect op mij was en of hij dat herkende in zijn dagelijks leven en bij het solliciteren.
Situaties voor de molvalkuil
De mol komt voor in deze situaties:
Je durft niet
Het is best spannend om het proces bespreekbaar te maken. Je bent bang dat je het verkeerd ziet, of dat het te confronterend is voor je coachee.
Je bent afgehaakt
Als een coachee na een aantal gesprekken met veel interventies van jouw kant nog steeds geen inzicht krijgt en niet in actie komt, kun je de neiging krijgen om te denken: Dit wordt nooit iets. Niets werkt bij deze coachee. Niets lijkt te lukken en je hebt geen puf meer om een confrontatie aan te gaan. Je ziet ook niets meer waar de coachee iets aan zou kunnen hebben. Je denkt: Laat maar …
Soms is dat het gevolg van het feit dat je een negatief oordeel hebt over de coachee. Een ander veelvoorkomende oorzaak is dat je te veel hebt gedaan. Ik had een coachee die weinig uit de oefeningen haalde op het gebied van waarden en talenten. In plaats van dat te onderzoeken en te bespreken, bleef ik maar met oefeningen strooien in de hoop dat er toch nog iets uit zou komen. Tot het moment dat ik dacht: laat maar. Een goede coach is altijd eerlijk, maar op een empathische, menselijke manier. Dit doe je om de coachee zich bewust te maken van haar kant van de verantwoordelijkheid.
Wanneer is het wel slim om te kiezen voor de molrol?
Soms is het handig om nog even niets te doen als coach, gewoon omdat je het plaatje nog niet helder hebt. Even mollen kan wel degelijk functioneel zijn als je nog op zoek bent naar een patroon. In dat geval is het geen reflex, maar een keuze: de keuze om nog even te wachten met je feedback.
Zo had ik een coachee die niet fris rook tijdens de sessies. Tijdens de intake viel het me al op, maar op dat moment was het nog te vroeg om er iets over te zeggen. Voor hetzelfde geld was dit toeval en zat ze de volgende keer fris en schoon tegenover me. Ik maakte er wel een notitie van als mogelijk aandachtspunt. Hier molde ik bewust. Toen het een patroon bleek, heb ik het bespreekbaar gemaakt omdat dit mogelijk haar kansen bij het solliciteren in de weg kon zitten.
Beluister de podcast: No-nonsense loopbaancoaching
Bron: No-nonsense loopbaancoaching
Door: Maarten Gulickx, André Lollinga
