Beste Jaap,
Al voor Covid-19 uitbrak was ik van plan om een blogje te schrijven over hoe het werkritme van organiserend Nederland zich weerspiegelt in mijn agenda. Al jaren ben ik verbaasd over hoeveel regelmaat mijn agenda vertoont, meebewegend op de collectieve werkpatronen van organiserend Nederland. Alsof we slaven zijn van onze agenda.
Belangrijkste bepaler voor die regelmaat zijn de vakanties. Ik heb geen kinderen, maar ik weet precies wanneer de schoolvakanties zijn. Mijn agenda vertoont daar al lang van tevoren meer gaten dan in andere weken. Binnen een week zijn de woens- en vrijdagen altijd minder populair dan de maan-, dins- en donderdagen (met de dinsdag stip op nummer 1! Al maanden van tevoren vol). Het effect van onze deeltijdcultuur.
En dan is er nog die magische regel dat net voor het zomer- en eindejaarsreces de wereld een tijdje ophoudt te bestaan en dat daarom alles nog af moet, of alvast opgestart. Alsof de teller op nul moet en de voorbereiding voor daarna maar vast klaar kan zijn. Afronden en dan kun je lekker opgeruimd het reces in. Om vervolgens in respectievelijk september en januari nog relatief rustig opstarten. Eerst het gewone werk maar weer eens voor we iets bijzonders gaan doen.
Maar het is nog patroonmatiger dan dat. Op de een of andere manier kiezen organisaties binnen bovenstaand agendagestuurd ritme altijd dezelfde maanden uit voor hun heidagen, en binnen die maanden altijd dezelfde weken en sterker, er is ieder jaar weer een run op dezelfde dagen! Er zijn dagen die drie keer of meer zou kunnen vullen, omdat zoveel organisaties die dag bestempeld hebben als heidag/teamdag/ontwikkeldag. En dagen die niemand wil.
Corona ontregelde dit ritme volledig. In één dag waren alle afspraken voor de komende maanden uit mijn agenda. Bij iedere verlenging van de lockdown herhaalde zich dat. Logisch ook, het mocht gewoon even niet. Maar er kwam een nieuw ritme voor terug, dat van de korte-termijnplanning. Kunnen we deze week online …? Kunnen we morgen afstemmen over …? Met lege agenda’s regeert de ad-hocplanning. Bij iedereen. Logisch ook, want wat viel er langetermijn te plannen in deze onzekerheid?
Tot het eind april ineens nationale opstartweek leek te zijn. Het regende telefoontje die startten met ‘We weten niet hoe lang het nog duurt, maar we moeten toch verder, kunnen we alvast online …’. Alsof we allemaal tegelijk ineens ruimte in ons hoofd en handelen kregen om weer iets verder te kijken dan de volgende dag.
Inmiddels, nu we weer een beetje uit de lockdown mogen, willen we blijkbaar allemaal in juni nog flink tempo maken. Voor het zomerreces. Want tja, dan gaat de teller weer op nul.
Niks slaven van onze agenda. We zijn gewoon kuddedieren.
Groet, Leike
Veranderkundigen Leike van Oss en Jaap van ’t Hek schreven samen veel boeken over verandermanagement en veranderkunde. Daarnaast schrijven ze elkaar brieven. Hun nieuwste boek is zojuist verschenen: Onmacht >>>
