Het thema onnodige zorg is actueler dan ooit. Vrijwel dagelijks verschijnen er artikelen in de krant over allerlei vormen van overbehandeling. Kwaliteitsgoeroe Kees Ahaus roept op om beter stil te staan bij de nadelige gevolgen van te veel diagnostiek, te veel medicatie en te veel interventies. Als hij één boodschap heeft voor de bezoekers van het KiZ-congres op 7 november a.s. dan is het wel: quality is free.
‘Kwaliteit en efficiency gaan dus hand in hand’
Kees Ahaus is, naast hoofdredacteur van het tijdschrift KiZ (Kwaliteit in Zorg), directeur van het CBO en TNO Management Consultants. Hij bekleedt tevens de UMCG-leerstoel Healthcare Management bij de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. ‘In mijn vakgebied “kwaliteitsmanagement” gold in de jaren zeventig al het adagium “quality is free‟. Als je dingen in één keer goed doet, heb je geen gevolg- of herstelkosten. Bovendien levert het tevredener klanten op. Kwaliteit en efficiency gaan dus hand in hand. In de zorg krijgt die visie pas de laatste jaren een beetje voet aan de grond’, constateert Ahaus.
Maar die aandacht neemt gelukkig wel snel toe. Lean en six sigma zijn hot om processen te verbeteren. En overbehandeling komt langzaam maar zeker op het netvlies te staan van zorgprofessionals. Op de dag van het interview kwam in het nieuws dat kinderen met een lastige stoelgang onnodig worden behandeld met laxeermiddelen. ‘Een prachtig voorbeeld hoe overdaad schaadt. Soms is het beter om even af te wachten of klachten vanzelf weer verdwijnen. Of om te kijken voor welk deel van de populatie medicijnen wel helpen. Als ik met zorgprofessionals praat, begrijp ik dat de medische sector te veel geneigd is om meteen te behandelen’, merkt Ahaus op.
‘Doe het met beleid’
‘Je moet het natuurlijk altijd met beleid doen. Bij twijfel niet inhalen. Waar ik toe oproep is: kijk eens of je ingesleten routines kunt doorbreken. Vraag je bij de aanvraag van diagnostiek af wat de toegevoegde waarde hiervan is voor de behandeling. Of kan de diagnostiek misschien met goedkopere resources worden gedaan? Diagnostiek en behandeling komen vaak voort uit ingesleten patronen. Het KiZ-congres roept op om die patronen eens tegen het licht te houden. Om bij iedere interventie jezelf bewust af te vragen: wat winnen we hiermee?’
Het congres geeft bezoekers niet alleen een brede visie op het thema, het laat ook zien hoe ze het onderwerp in hun eigen zorginstelling kunnen oppakken. ‘Er is tijdens het congres veel aandacht voor methodes en tools, ook voor methodes die je in eerste instantie niet meteen relateert aan het onderwerp onnodige zorg.’
