De noodzaak om te veranderen is onmiskenbaar. Burgers, bedrijven en overheid zoeken naar manieren om duurzaamheid vorm te geven en naar nieuwe manieren van samenwerken. Dat vraagt om andere businessmodellen. Dit voorjaar vindt in twaalf Europese landen een onderzoek plaats naar de kenmerken van deze nieuwe business modellen. Op 15 maart werd bij partner Eneco de tussenbalans opgemaakt – maar vooral was de bijeenkomst een inspiratie om verder te gaan in de zoektocht naar nieuwe business modellen.
Onderzoek 2013 naar Nieuwe Business Modellen
Het Europese onderzoek naar Nieuwe Business Modellen (NBM) is een vervolg op het onderzoek in Nederland. Dit vond plaats in 2012. Beide onderzoeken worden uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Jan Jonker, hoogleraar Duurzaam Organiseren aan de Radboud Universiteit. Het doel van het onderzoek in 2013 is het verbreden en verdiepen van kennis over nieuwe business modellen, die leiden tot meervoudige waardecreatie.
‘Er zijn talloze signalen en initiatieven in de maatschappij die erop wijzen dat iets gaande is’, zegt Jan Jonker. ‘Het boek ‘Duurzaam Denken Doen’, het eindresultaat van het crowdsourcingsproject Our Common Future 2.0 in 2011, is een bestseller geworden. Voor het onderzoek waar we nu mee bezig zijn hebben we al 125 aanmeldingen. Het leeft dus en er borrelt iets.’
Energieke samenleving
Over wat er dan borrelt in de samenleving, daarover gaat het onderzoek naar nieuwe business modellen, verklaart Jonker. ‘In een energieke samenleving willen mensen dichtbij, betrokken, met elkaar, met winst, zorgoplossend en zelf aan de knoppen het verschil maken.’
De drivers voor de veranderingen in de maatschappij zijn schaarste (zoals energie of geld), groeiende connectiviteit (smartphones, tablets), maatschappelijke debatten over een veelheid aan onderwerpen en normaanpassing. ‘Het is helemaal niet erg meer als je niet in een grote auto rijdt.’ De resultaten van het onderzoek worden gepresenteerd tijdens een symposium op 28 juni 2013 in het Awarehouse (Interface) in Scherpenzeel.
Eneco: werken aan duurzaamheid
Eneco is een van de partners van het onderzoek naar NBM. Ook bij dit van oorsprong traditionele bedrijf is het besef doorgedrongen dat ‘het anders moet’. Eneco wil een steen bijdragen aan een duurzamere maatschappij, zegt Barth de Klerk, directeur Eneco Business. ‘Wij zitten in een zwaar concurrerende markt, met lage marges en een maatschappij die zegt: wij moeten duurzamer leven. Wij grijpen de kans aan om ons business model fundamenteel te veranderen.’
Daartoe organiseerde hij voor alle 200 medewerkers van Eneco Business een ‘Droomtop’ met de centrale vraag: ‘wat is jouw droom voor ons bedrijf’? De rode draad die daar uitkwam was ‘verbinden met onze omgeving’. ‘We gaan terug naar een meer ouderwetse manier van zakendoen’, zegt De Klerk. ‘Mensen willen zich meer eigenaar voelen van het bedrijf. Zij vragen nu aan onze klanten: waar ligt uw behoefte? Veel van onze klanten willen besparen, maar wij willen wel succesvol zijn. We moeten dus iets anders bedenken om waarde te creëren. Dat doen we samen met onze klanten.
Dat is voor ons de kern van NBM: samenwerken. Ten eerste intern: welke capabilities hebben we al in huis, en hoe kunnen we die inzetten? Vervolgens extern: klanten organiseren zich om vernieuwend te zijn. Wij als Eneco moeten hen daarin faciliteren.’
Women on Wings
Bijzonder inspirerend was het verhaal van Maria van der Heijden. Zij richtte in 2007 samen met Ellen Tacoma ‘Women on Wings‘ (WOW) op. De missie van deze organisatie is het creëren van banen voor vrouwen op het platteland van India. Maria heeft persoonlijke drijfveren om zich hier volledig voor in te zetten. ‘Ik heb veel gereisd en was geraakt door de verschillen die er zijn in de wereld. Zelf heb ik gestudeerd en alle kansen gehad om mijzelf te ontwikkelen, ook op het persoonlijke vlak. Ik voelde mij verbonden met de vrouwen in India die zo arm zijn en weinig kansen hebben, maar beslist niet dom zijn.” Lees hier verder.
Inspiratie en ideeën: delen, ruilen, creëren
Aan het einde van de inspiratiemiddag volgde een klein aantal verdiepingssessies. Wat hebben we van elkaar geleerd, wat kunnen we elkaar brengen, en ontstaat hier een nieuwe business model?
Wat zou bijvoorbeeld Eneco kunnen betekenen voor Women on Wings?
Voor Eneco is ‘energie leveren in India’ geen reële optie op korte termijn. Het nieuwe idee kwam van Eneco-medewerker Jaap die al eerder in ontwikkelingslanden lokale partijen heeft geadviseerd over energieprojecten. Eneco zou Women on Wings kunnen ondersteunen door medewerkers zoals Jaap gedurende drie maanden te detacheren in India om zijn kennis en expertise te delen met de lokale ondernemers.
Win-win voor alle partijen: voor de lokale partijen in India, voor Women on Wings én voor Eneco: de capabilities van medewerkers worden benut, en bevlogen en gemotiveerde medewerkers zijn een asset voor elke organisatie.
