De impact van sociale media op organisaties – en HR in het bijzonder – is groot. Toch zijn er weinig boeken specifiek voor HR-Managers geschreven. Met ‘HR & Social Media’ komt daar verandering in.
In deze preview leggen de auteurs uit waarom HR de rol van gebruiker, businesspartner & change agent moet nemen.
Het moest een boek worden. Daar kwamen we achter nadat we vele presentaties, trainingen, blogs en implementatie- en adviestrajecten verder waren. De kijk op sociale media die we hebben ontwikkeld, de inzichten die we hebben verkregen en de brug die we willen bouwen om HR mee te nemen in de brede mogelijkheden die sociale media bieden, vragen om een op de praktijk gericht boek. Een boek met handvatten voor HR waar te beginnen, hoe te implementeren en een visie op de rol die HR hierbij kan vervullen. Maar ook aandacht voor de diverse platformen (LinkedIn, Yammer, Facebook enz.) en welke impact ze (kunnen) hebben op de organisatie.
We zien dat HR-professionals aarzelende stapjes zetten op sociale media. Lezen, luisteren en kijken is wat de meesten van hen er doen. Actief gebruiken gebeurt wat minder, maar als ze dat wel doen, dan is het veelal voor het screenen van sollicitanten en het plaatsen van vacatures. Als we inzoomen op intern gerichte thema’s, dan zien we dat HR-professionals sociale media inzetten om medewerkers te verbinden en om de interne communicatie te versterken.
HR-professionals – enkele uitzonderingen daargelaten – benutten in de meeste gevallen maar een klein deel van de mogelijkheden van sociale media. We concluderen dat HR sociale media vooral ziet als tool voor recruitment of arbeidsmarktcommunicatie. Vaak is men daarbij op zoek naar hoe deze media in te zetten. Men besteedt minder aandacht aan de vraag waaróm je ze eigenlijk zou moeten inzetten. We zien ook dat het gebruik van sociale media vaak stukloopt op het gedragsveranderingsproces dat dit met zich meebrengt, en in een later stadium op de starheid van traditionele organisatiestructuren. Wij zijn van mening dat juist HR hierin een begeleidende rol kan vervullen richting organisatie en medewerkers.
Organisaties hebben sociale media nog niet op de strategische agenda staan maar het is wel onderwerp van gesprek. De richtlijnen rondom het gebruik van sociale media zijn een hot topic die veel stof doet opwaaien, met name daar waar het gaat om gedragsrichtlijnen en privacyvraagstukken. Ook hier zien wij een kans voor HR om haar toegevoegde waarde te laten zien. Maar dan moet HR wel zélf in actie komen.
De ontwikkelingen op het gebied van sociale media zijn onomkeerbaar. We laten het industriële tijdperk achter ons en leven nu in het digitale tijdperk. De organisatie van de toekomst is platter, wendbaarder en transparanter. Dit betekent dat het HR-beleid en de bijbehorende instrumenten, maar ook de eigen rolopvatting van HR, mee moeten veranderen.
Naast het zoeken, vinden en verbinden van interne en potentiële medewerkers zou HR sociale media kunnen inzetten voor ieder denkbaar HR-thema. Denk bijvoorbeeld aan alumni-relaties, medewerker engagement, internal branding, kennisdeling, persoonlijke ontwikkeling, leiderschap en positionering. Het inzetten van sociale media is daarbij geen doel op zich, maar een krachtig platform om HR-vraagstukken te ondersteunen. Naast de traditionele kanalen is het lucratief te verkennen hoe wiki’s, blogs, microblogs, communities, review & rating tools, kennisplatforms en dergelijke HR verder kunnen helpen in het realiseren van de doelstellingen van de organisatie.
Wat dit boek HR te bieden heeft
We nemen je mee in ons verhaal: onze kijk op sociale media, onze eigen ervaringsverhalen en die van anderen. We gaan in op wat wel te doen en wat niet te doen, stappenplannen en theoretische achtergronden, kansen en mogelijkheden, valkuilen en aandachtspunten… Eigenlijk van alles wat, maar altijd vanuit het perspectief van de HR-professional.
Bovendien willen we je graag het volgende meegeven: er bestaat geen blauwdruk voor sociale media en er bestaat al helemaal geen one size fits all. Het is een kwestie van al doende leren, aanpassen en ontwikkelen en je niet vastklampen aan een vastomlijnd strategisch social mediaplan of -beleidsstuk. De starheid hiervan past niet bij het organische en agile karakter van deze netwerken. Het past ook niet bij de snelle omgevingsveranderingen en innovaties van het digitale tijdperk. Wat wel werkt is een richting bepalen, een koers uitzetten, een (bewegende) stip op de horizon zetten, een kader scheppen, houvast bieden en duidelijkheid creëren in rollen en eigenaarschap.
Als het gaat om inzet van sociale media is er zo goed als geen onderscheid tussen strategisch, tactisch of operationeel niveau. Denk dus niet: nu ga ik een mooi beleidsplan schrijven en dan laat ik iemand anders – de recruiter, de HR-adviseur of de stagiaire – het plan uitvoeren. Succesvolle inzet van sociale media betekent dat iedereen meedoet, betrokken en committed is én de handen uit de mouwen steekt: sociale media zijn van ons allemaal. Hoe je iedereen in je organisatie mee kunt krijgen, ook daar gaan we in dit boek nader op in.
Ten slotte: neem de ruimte (ook in tijd) om te experimenteren, begin klein, durf jezelf en HR en de successen zichtbaar te maken. Doe mee en doe het vooral samen!
Onze visie
Wat ons betreft zijn sociale media niet alleen een nieuwe communicatietool die toegevoegd zou moeten worden aan de middelenmix van HR-communicatie, maar geven ze het begin aan van een grote verandering. Het is daarom noodzakelijk om sociale media expliciet op de agenda te zetten en de professionals van HR aan te sporen actie te ondernemen. Tegelijkertijd hopen wij dat sociale media over een niet al te lange tijd van de agenda zullen zijn verdwenen en een geïntegreerd onderdeel van werkwijze en beleid zijn geworden.
Diana Russo is adviseur en interim-manager onder andere op het gebied van HR-vernieuwing en Inge Beckers werkt als interim-projectmanager aan verander- en communicatietrajecten. ‘HR & Social Media’ is hun eerste boek.
