Waarom lopen gesprekken tussen leidinggevenden en medewerkers zo vaak mis? En waarom selecteren P&O'ers regelmatig de verkeerde kandidaat? Simpel: deze mensen zijn zich onvoldoende bewust van het constructionisme. Ze beseffen te weinig dat ze hun eigen werkelijkheid construeren – ook terwijl ze luisteren.
Jaren geleden, toen Jan de Groen bezig was met selectiegesprekken, gebeurde er iets vreemds. ‘Er kwam een kandidaat binnen en al op het moment dat ze zich voorstelde, kreeg ik een zeer negatief gevoel. Maar waar dat door werd veroorzaakt… geen idee. Ik heb toen een collega gevraagd of hij het over wilde nemen en liep een tijdje rond om mijn gedachten te ordenen. Toen wist ik het. De betreffende dame praatte op precies dezelfde toon als de juffrouw op de basisschool die mij regelmatig te kak zette.'Volgens De Groen vormt dit verhaal een mooie onderbouwing van de theorie van het constructionisme. Want het laat zien dat de werkelijkheid niet bestaat. Hoogstens kunnen we spreken van een subjectieve werkelijkheid, die we zelf construeren. Er was niets mis met de kandidaat, dat bleek ook toen ze eenmaal was aangenomen. Al haar minpunten zaten in De Groens hoofd.
Ruis
Waar mensen communiceren, klinkt ruis. Dat was de rode draad bij de presentatie van ‘Het Grote Gesprekkenboek' op donderdag 27 januari bij Kluwer in Alphen aan de Rijn. ‘Er gaat ontzettend veel mis in communicatie', zei mede auteur Jacco van den Berg tijdens het plenaire gedeelte. ‘Vooral bij gesprekken tussen leidinggevenden en medewerkers en ook tussen leidinggevenden en P&O'ers. Die mensen zijn zich meestal onvoldoende bewust van het constructionisme.'
Dat deze boodschap overkwam, bleek tijdens het tweede deel van de middag. De deelnemers kon aanschuiven aan verschillende tafels waaraan verschillende gespreksvormen werden besproken. Het feedbackgesprek bijvoorbeeld, of het selectiegesprek, het conflict oplossend gesprek of het coachingsgesprek. Maar de meeste aandacht ging uit naar de tafeldiscussie over het constructionisme.
Eerste indruk
En een discussie werd het. De grote vraag: zijn we in staat om over onze eigen eerste indruk heen te stappen? Tafelleider Jan de Groen vond van niet. ‘Bij een selectiegesprek bepalen de eerste 30 seconden of iemand wordt aangenomen of niet', stelde hij.
Anderen zagen het optimistischer: ‘Een professional bekijkt het objectief', zei een van de deelnemers. ‘Ik heb als headhunter meer dan eens mensen geselecteerd waarvan ik dacht: wat ben ik blij dat ik jou nooit meer hoeft te ontmoeten. Maar mijn persoonlijke indruk deed niet ter zake.'
Maar De Groen bleef erbij: ‘Je kunt de eigen intuïtie nooit wegzetten, ook al doe je 20 gesprekken per dag. En zelfs al zou je het wel lukken, dan zit nog zit je ruis in de communicatie. Wat bedoelt iemand met ‘flexibiliteit' of ‘open communicatie'? En hoe komen die woorden over bij de luisteraars?'
En zo zijn we weer bij het hoofdthema van de dag: ruis. Daarom tot slot een eervolle vermelding voor een tafel waarin men die ruis zoveel mogelijk wist te onderdrukken. Er klonken uitspraken als "Interessante opmerking! Wat bedoel je daar precies mee?" Of: "Als jij hebt over ‘emoties' interpreteer ik dat als… Bedoel je het zo?" Meerdere malen onderwierpen de deelnemers elkaar aan een interview en altijd verdiepten ze zich in een uitspraak voor ze met een reactie kwamen. Maar ja, dit was dan ook de tafel van het coachingsgesprek. En de deelnemers waren bijna allemaal… coaches.
Kijk hier voor Het Grote Gesprekkenboek. Bezoek ook de community rondom het boek.
(Bron: Gidsonline)
