De koffiebekertjesdiscussie is terug van weggeweest. De vraag is alleen niet meer óf herbruikbaar duurzamer is dan wegwerp, maar wélke herbruikbare beker het beste is. Op 1 januari 2024 moeten alle organisaties die dranken serveren voor consumptie op locatie namelijk over op herbruikbare bekers. Ook plastic maaltijdverpakkingen voor eenmalig gebruik worden verboden. Een flinke omslag die zorgt dat de discussie weer oplaait, maar wel met een nieuwe invalshoek.
Herbruikbaar is echt duurzamer
Een herbruikbare beker heeft vooral impact in de gebruiksfase door het afwassen. Als een beker echter voldoende gebruikscycli (inclusief wassen) meegaat, is de impact onder de streep lager dan van wegwerpbekers. Levenscyclusanalyse (LCA) laat zien dat de drempelwaarde ligt bij 6 tot 60 keer hergebruiken.
4,4 miljard wegwerpbekers
De oude bekertjesdiscussie is daarmee beslecht. Bij consumptie ter plekke is het per 1 januari verplicht om over te stappen op herbruikbaar, want op locatie zijn de innamekansen gunstig en kan uitval goed worden beperkt. Voor consumptie onderweg gelden er sinds 1 juli ook maatregelen om wegwerpplastics terug te dringen. Opvallend genoeg worden de wegwerpbekers vooral ter plekke gebruikt: meer dan 4,4 miljard stuks in 2022 tegenover 350-400 miljoen voor to-go of bezorging.
Glas, steen of toch plastic?
De vraag die overblijft, is welke herbruikbare mok het meest duurzaam is. KoffiebekerPact kwam deze zomer met het verlossende antwoord. De zware kunststof beker (PP – polypropyleen) scoort het best door lage uitval. De glazen beker volgt, mede vanwege de hogere impact bij productie. De lichte PP-beker scoort beter in de productiefase, maar komt door hoge uitval als derde uit de bus. Keramiek en staal zijn het minst duurzaam volgens dit LCA-onderzoek.y
De grootste hobbel is het wassen
Voor organisaties die nog geen wasfaciliteit hebben is niet de (initiële) investering in bekers, maar de investering in een vaatwasser de grootste uitdaging. Daarbij vraagt afwassen om extra menskracht: opruimen van bekers, in- en uitladen van de vaatwasser. Bij grote organisaties kan het uitbesteden van wassen oplossing bieden. Bij de meeste organisaties is het afwassen in de praktijk geen probleem, hoewel gedragsverandering wel tijd kost.
Belangrijk: blijf duurzaam afwassen
Als je de milieu-impact van de koffiebeker verder wil terugdringen, zorg dan dat de beker duurzaam wordt afgewassen. Spoel tussendoor met koud water, gebruik een efficiënte en volle vaatwasmachine, milieuvriendelijk afwasmiddel en groene energie. Ook wanneer je het wassen uitbesteedt, weegt de efficiënte vaatwasser de extra impact van transport uit.
Door: Carmen Cosijn, Adviseur duurzaam ondernemen, Stichting Stimular
