Ze zadelen afdelingen op met hoge ambities en veel te strakke doelstellingen. De Deen Lars Kolind (zie foto) pleit ervoor organisaties te ‘unbossen’. Dit zou wel eens de sleutel naar succes kunnen zijn.
De meeste bedrijven hebben het immers moeilijk, juist omdát ze nog zo traditioneel georganiseerd zijn. Kolind roept in zijn boek Unboss dan ook op om de baas de deur uit te doen, afdelingen heel anders in te richten en medewerkers veel meer de vrije hand te geven.
Verspilling van tijd, geld en energie
De meeste organisaties zijn nog ingericht zoals honderd jaar geleden: met veel managementlagen. En met bazen die het volledig voor het zeggen hebben. Maar dat past allang niet meer in deze tijd, stelt Lars Kolind. Want dat leidt alleen maar tot verspilling van tijd, geld en energie. Zowel in private als publieke organisaties, zowel bij werkgevers als werknemers. Dat was de aanleiding voor de Deense ondernemer en managementdenker om zijn ervaringen en ideeën te bundelen in het boek Unboss, dat hij schreef met de nog jonge consultant Jacob Bøtter. Hij had een duidelijke verklaring voor al die verspilling: de functioneel-hiërarchische, verticale opbouw van organisaties. ‘Werknemers zijn nu veel beter opgeleid. Ze willen geen baas meer, ze willen verantwoordelijkheid en zelf hun beslissingen nemen en doorvoeren. Maar dat kan dus niet in de meeste bedrijven. Dat leidt niet alleen tot die grootschalige verspilling, het zorgt ook voor veel frustratie. Veel mensen zijn vervreemd geraakt van hun baan. En daarom wilden Jacob en ik een beweging aanjagen die leidt tot beter strategisch management en tot betere organisaties. Daarbij is “unboss” het overkoepelende werkwoord dat wij gebruiken.’
Kennis uit literatuur van jaren zestig en zeventig
Wat verklaart dat traditionele denken, dat in veel organisaties nog zo dominant is? ‘Vergeet niet dat het gros van de leidinggevenden hun opleiding kreeg in de jaren tachtig, negentig’, zegt Kolind. ‘Toen lazen ze studieboeken uit de jaren zestig en zeventig, die literatuur heeft hen gevormd. Maar toen was er nog geen internet, mobiele technologie of de opkomst van grote en kleine netwerkorganisaties. Veel organisaties hebben hun roots dan ook nog steeds in het klassieke taylorisme.’ En dat is volgens Kolind gevaarlijk, want het gedachtengoed van werktuigbouwkundige Frederick Taylor staat bol van achterhaalde denkbeelden over het gedrag van werknemers. Het taylorisme ging immers verder dan het optimaliseren van bedrijfsmatige productieprocessen, het was vooral een systeem om arbeidsprocessen en het gedrag van arbeiders te beheersen.
Lees het hele interview met Lars Kolind in het Tijdschrift Administratie door het hieronder te downloaden.
