Het kan je status verhogen als je kleding afwijkt van de usance. Maar pas op: er zijn regels.
Facebook-oprichter Mark Zuckerberg trok veel media-aandacht toen hij in een sweatshirt met capuchon kwam opdraven bij een investeerdersmeeting. Sommigen zagen zijn relaxte outfit te midden van al die strak in het pak zittende bankiers als gebrek aan respect – maar voor velen was het een blijk van groot zelfvertrouwen. Wie door Zuckerbergs boude optreden geïnspireerd is geraakt, moet wel weten wat hij doet, zegt Francesca Gino (Harvard). Afwijkende kleding roept alleen onder specifieke voorwaarden positieve associaties op over de drager ervan, namelijk als de keus voor die kleding met opzet en met vastomlijnde bedoelingen is gemaakt. Omstanders kennen meer status en competenties toe aan de non-conformist als ze geloven dat hij of zij zich bewust is van de gevestigde norm en zich eraan zou kúnnen conformeren – maar welbewust heeft besloten om dat niet te doen. De meeste bankiers zagen Zuckerbergs outfit als zo’n bewuste keus. Als kleding onbedoeld niet conform de mores is – bijvoorbeeld door geldgebrek of onbekendheid met de dresscode – zijn de associaties eerder negatief. Les: trek je iets geks aan, verzeker je er dan van dat anderen dat zien als een doelgerichte afwijking van de norm, als jouw bewuste keus. Zo laat je zien dat je sterk genoeg in je schoenen staat om onder alle omstandigheden jezelf te zijn. Dit werkt uiteraard het best in settings met strakke regels, een gedeelde visie op gepast gedrag en de verwachting dat iedereen zich daarnaar voegt. Ofwel: Zuckerberg was wel vaker in een casual outfit gesignaleerd op het werk, maar juist in de formele bankierssetting maakte zijn verschijning indruk. Vergelijkbaar: personeel van Milanese boetieks in het luxe topsegment blijken iemand op gympen met Swatch-horloge eerder als potentiële koper (want mogelijke celeb) te zien dan winkelpubliek in elegante outfit met Rolex.