Ondernemen in het buitenland is extra uitdagend vanwege de nieuwe cultuur waarin je moet werken. Vooral als je het runnen van je bedrijf in handen moet leggen van een lokale manager, terwijl je vaak voor zaken in Nederland bent.
Hieronder een opsomming van de 5 meest gebruikte oplichtingstrucs van ‘foute managers’ die ik ben tegen gekomen.
1. ‘Portomonees mengen’
Het beheren van de kas van een goed lopend bedrijf is als spek op de kat binden. Zelfs als je een goed salaris én winstdeling biedt. De verleiding kan snel te groot worden om de bedrijfskas tijdelijk te mengen met de eigen portemonnee, totdat jij weer komt controleren. Om maximaal te profiteren blaast de manager de maandelijkse begrotingen op zodat er meer geld in kas beschikbaar komt dat tijdelijk gebruikt kan worden voor privé uitgaven. Tijdens de audits zorgen dat de kas klopt is gemakkelijk te regelen met tijdelijke leningen van het overige personeel of anderen. Zij worden weer uit je bedrijfskas afgelost zodra jij terugreist naar Nederland.
2. Klokkenluiders monddood maken
Frauduleuze managers houden het langer vol als het overige personeel geen kritiek aan jou doorgeeft (zelfs niet als bijvoorbeeld hun eigen salaris (deels) niet wordt uitbetaald). Een sluwe manager regelt dit door het personeel aan hem of haar te binden, waardoor er een haat/liefde-situatie ontstaat. Dat kan door bijvoorbeeld fouten van het overige personeel ongestraft te laten in ruil voor het niet doorgeven van het fout handelen van de manager. Elkaar de hand boven het hoofd houden dus. Indien de werknemer toch wil klikken, bijvoorbeeld omdat de manager zich productiemiddelen toe-eigent, dan zal de manager dreigen met ontslag door negatieve – maar onterechte – rapportages over de potentiële klokkenluider aan jou door te geven. Onderschat in hiërarchische landen niet het belang dat door jouw personeel wordt gehecht aan de ‘power’ van je manager!
3. Jou een schuldgevoel geven over te strenge ‘westerse bedrijfsvoering’
Een bedriegende manager weet dat Nederlandse ondernemers in het buitenland zich ervan bewust zijn dat ze zich moeten aanpassen aan de lokale normen en waarden. Daar maken ze slim gebruik van. Ten eerste door op een ontwapenende manier chaotisch te werken en dat met ‘cultuurverschil’ te verantwoorden. Dan is er voor de manager maximale ruimte voor foutjes in rapportages, misverstanden in de communicatie, enzovoort. Tot de maat bij jou vol is en je aangeeft wat nog toelaatbaar is en wat niet. Dan zal jouw manager proberen om zoveel mogelijk medelijden bij je op te wekken omdat je zoveel strenge ‘westerse’ regels stelt.
4. ‘No te preocupes’: Maak je niet druk
Net als bij het punt over het schuldgevoel wordt hierbij gebruik gemaakt van ons kritische zelfbesef dat we in Nederland overgereguleerd zijn en zo veel mogelijk zekerheden willen inbouwen. Die zijn volgens jouw manager niet te geven in buitenlandse context. Dat is deels waar, maar de ervaring leert dat zodra ik hoor dat ik me ‘niet druk moet maken’ alle alarmbellen moeten gaan rinkelen. Ik weet dan zeker dat het moment is gekomen om me écht druk te gaan maken. Zeker als die woorden begeleid worden door mooie volzinnen en beloftes om mij gerust te stellen dat het heus wel goed komt. Dan hebben ze vaak iets te verbergen.
5. ‘Empty bills’
In veel landen waar ik werk is het factureringsysteem nog lang niet zo waterdicht als in Nederland. Voor een manager is het gemakkelijk om bij een aanschaf op naam van jouw bedrijf en met geld uit jouw kas een ‘empty bill‘ te vragen van de verkoper. Hierop kan dan zelf een hoger bedrag naar keuze worden ingevuld. Vervolgens haalt de manager het verschil met het werkelijke bedrag uit de kas voor bijvoorbeeld een vakantiereis of een privé aankoop.
Tip
Bovenstaande lijst geeft geen rooskleurig beeld van wat je kunt verwachten. Mijn belangrijkste tip die ik ook van een Nederlandse ijsboer in Peru leerde was ‘Straal vertrouwen uit, maar wees wantrouwig’. En dat klopt.
Bron: Grensverleggers.nl/MVO Nederland.
Leestip: Professionale ethiek
