Bedrijven moeten niet meer met veranderprogramma’s werken maar veranderplatforms opbouwen.
Bedrijven die willen veranderen, bedenken en verordonneren top-down een programma in de hoop dat dingen worden opgepikt en tot verbetering leiden. Dat werkte eigenlijk al nooit en tegenwoordig al helemaal niet meer, zegt managementgoeroe Gary Hamel. Het grote probleem is dat de huidige organisaties er nooit op zijn gebouwd om proactief en ingrijpend te veranderen. Ze zijn gebouwd op discipline en efficiency, die worden afgedwongen door hiërarchie en ‘routiniserin’ – dus alsof de omgeving niet verandert. Die doet dat uiteraard wel, en de organisatie kan het tempo waarin dat gebeurt niet bijbenen. Vervolgens wordt de verandermanagementkaart op tafel gegooid. Dat werkt natuurlijk niet.
Hamel ziet drie grote problemen bij veranderprogramma’s. Ter eerste: de verandering begint aan de top. Ironisch, want de mensen aan de top zijn nu juist meestal de laatsten die erachter komen dat er iets moet veranderen. Er zitten immers allemaal managementlagen tussen hen en de ‘werkelijkheid’. De meeste veranderprogramma’s zijn daarom slechts veredelde inhaalprogramma’s. Er zijn er te weinig van en ze komen te laat. Dit ondervang je door met veranderplatforms te werken, waarbij iedereen overal in de organisaties veranderingen kan initiëren.
Ten tweede: de verandering wordt van bovenaf uitgerold, en dus zelden door de organisatie omarmd. Door medewerkers er in essentie buiten te laten, worden hun creativiteit, energie en inzicht niet gebruikt. Erg jammer. Mensen zijn niet tegen verandering – wel tegen koninklijke verordeningen. Zonder echt commitment van alle betrokkenen maakt verandering weinig kans. Hamels veranderplatformaanpak ondervangt dit: iedereen praat, denkt en doet constant mee.
Het derde probleem tot slot: de verandering wordt ‘geconstrueerd’. Het misverstand ligt al in de term ‘verandermanagement’ – alsof je echte, transformationele verandering zou kunnen ‘engineeren’ en managen. Echte, ingrijpende verandering kan zich alleen organisch voltrekken. In plaats van genoegen te nemen met een statische situatie die af en toe schoksgewijs wordt bijgesteld via een veranderprogramma, moet er constant worden geëxperimenteerd met nieuwe operationele modellen, businessmodellen en managementmodellen. Dat is precies wat de platformaanpak biedt: permanente vernieuwing van binnenuit.
Bron: McKinsey Quarterly, oktober 2014
