Een onderdeel van het vreemdelingenrecht is het vluchtelingenrecht, ook wel asielrecht genoemd. In de praktijk betekent dit bijvoorbeeld dat er rechtsbijstand wordt geleverd aan de in Nederland gestrande vluchtelingen. Toch valt niet iedereen die aanklopt in Nederland onder het vluchtelingenrecht. De meeste mensen komen namelijk om een andere reden naar Nederland, bijvoorbeeld voor studie, arbeid of gezinshereniging. Deze mensen hebben andere rechten en plichten dan iemand die asiel aanvraagt. Daarom gaan we in dit blog dieper in op wat vluchtelingenrecht precies is.
Vluchtelingenrecht kort uitgelegd
Bij vluchtelingenrecht gaat het om een situatie waarin iemand bijvoorbeeld om veiligheidsredenen niet naar het land van herkomst kan terugkeren. Een asielzoeker die gevlucht is uit eigen land, bijvoorbeeld door een gevaarlijke situatie of schending van zijn rechten volgens het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, kan politiek asiel aanvragen bij een asielzoekerscentrum in Europa. In Nederland beslist de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) over de aanvraag. Een vluchteling heeft diverse rechten en plichten. Daarmee wordt voorkomen dat een vluchteling vogelvrij is. Veel vluchtelingen komen immers al uit een gebied waar oorlog heeft gewoed.
Wanneer wordt iemand aangemerkt als vluchteling?
Als duidelijk is dat iemand bescherming nodig heeft omdat deze persoon wordt vervolgd vanwege religie, ras, geslacht, godsdienst of politieke overtuiging, dan moet de IND de vreemdeling erkennen als vluchteling. Als een persoon echter behoefte heeft aan bescherming om een andere reden, bijvoorbeeld vanwege oorlog, dan heeft deze recht op “subsidiaire” bescherming.
Het aanvragen van een verblijfsvergunning
Binnen het vluchtelingenrecht draaien de meeste vragen over het verkrijgen van een verblijfsvergunning. Men komt uit een ver land waar het veelal niet veilig is en hoopt in Nederland een nieuwe start te kunnen maken. Niet iedereen kan dus zomaar een verblijfsvergunning krijgen.
Wanneer een vergunning wordt afgewezen, heeft er een belangenafweging door de IND plaatsgevonden. De feitelijke situatie wordt gewogen en mondt uiteindelijk uit in een oordeel. Dit oordeel is aanvechtbaar, en daar zullen dan ook veel zaken over gaan. Heeft de IND het wel bij het juiste eind?
De invloed van internationaal recht op het vluchtelingenrecht
Een land binnen de Europese Unie kan niet zelf bepalen wanneer het vluchtelingen opneemt. We zijn deel van de Europese Unie en daardoor heeft elke Unieburger het recht om zich overal in de Unie te vestigen en te wonen. Wanneer het ene land iedereen binnenlaat en een ander land iedereen buiten de deur houdt, ontstaan scheve verhoudingen. Er zijn daarom richtlijnen wanneer een vluchteling een verblijfsvergunning krijgt.
Door deze internationale regels is het vluchtelingenrecht constant in ontwikkeling, waarbij vluchtelingen vanaf de asielaanvraag recht op begeleiding door een gespecialiseerd advocaat hebben. Het is van groot belang dat zij hier ook daadwerkelijke gebruik van maken, zodat ze zich volledig bewust zijn van wat wel en niet relevant is, en om hulp te krijgen als doorprocederen noodzakelijk blijkt.
Update en verbreed je kennis en vaardigheden
Actuele en brede kennis is dan ook een vereiste wanneer je werkzaam bent binnen dit rechtsgebied. Daarom biedt OSR juridische opleidingen dan ook een uitgebreide cursus vluchtelingenrecht. Deze cursus is primair ontwikkeld voor juridisch professionals die willen deelnemen aan de gefinancierde rechtshulp aan asielzoekers. Dankzij deze cursus is jouw kennis altijd up to date!