
Kijk eens goed naar een oude barstende asfaltweg. Je ziet scheuren, maar daarin ook talloze nieuwe plantjes kiemen en groeien.
Het asfaltĀ staat voor de oude samenleving, maar het nieuwe staat al klaar.Ā HoeĀ kunnen lokale bestuurders samen met burgers dit nieuwe leven, datĀ ontstaat door decentralisatie van overheidstaken, stimuleren, verzorgenĀ en behouden? Van 3.0 naar 4.0 In Werken aan de wakkere stad: Langzaam leiderschapĀ naar gemeenschapskracht tonen JanĀ van Ginkel, directeur van de gemeente ZaanstadĀ (daarvoor was hij dat in Schiedam), enĀ Frans Verhaaren (organisatieadviseur, executiveĀ coach) zich bijzonder gefascineerd doorĀ al dat nieuwe leven. Het boek gaat over hoeĀ sturing is te geven aan het huidige decentralisatieprocesĀ waarbij overheidstaken naar gemeentenĀ worden geheveld. Het gaat overĀ hoe gemeenten zich kunnen verbinden metĀ onderstromen in de lokale samenleving enĀ zich kunnen ontwikkelen tot vitale gemeenschappen.Ā Hoe kan gemeenschapskracht deĀ vanzelfsprekende basis worden waarop deĀ publieke ruimte wordt georganiseerd? HoeĀ gaan we naar samenleving 4.0? Samenleving 3.0 (corporatief, afstemmingĀ door onderhandelingen tussen belangengroepen)Ā loopt ten einde. 4.0 moet nog ontstaan, maar we zien nu al de opkomst vanĀ zelforganiserende platformen, netwerken enĀ cocreatieve ecosystemen. We zijn op wegĀ naar een samenleving waarin mensen eenĀ zelfsturende rol nemen, van consument meerĀ producent worden, en van individualist wordenĀ ze meer actief lid van de civil society. WeĀ zijn op weg naar een vitale leefomgeving,Ā een energieke samenleving, waarin de burgerĀ op eigen kracht invulling geeft aan zijnĀ burgerschap; de markt doet dat met sociaalĀ ondernemerschap. De overheid zal ‘gelaagd’Ā moeten gaan sturen: soms faciliterend, somsĀ kaderstellend, dan weer dwingend en overnemend,Ā afhankelijk van de situatie. Het is Ć©nĀ overheidssturing Ć©n burgersturing. Je zou hetĀ krachtenveld van een vitale samenleving inĀ een schema kunnen samenvatten (zie figuur in de pdf).Ā Een vitale gemeenschap is voor velen nog eenĀ zweverig ideaal, maar in werkelijkheid is hetĀ een onmisbare toegangsweg tot het gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen voor toepassingĀ van waarden die onze wereld leefbaar maken. ‘Gemeenschapskracht is het nieuwe weefsel van de toekomst’ Zo is veiligheid sterk afhankelijk van deĀ kwaliteit van het buurtleven. Of neem gespecialiseerdeĀ zorg; die kun je kopen, maar wezenlijkeĀ aandacht voor ouderen of gehandicaptenĀ is niet te koop. Die kunnen alleen mensen metĀ oog voor elkaar in een betrokken, lokale gemeenschapĀ geven. Deze waarden maken hetĀ leven de moeite waard. Het gaat verder danĀ burgerkracht, want dat gaat over de individueelĀ geĆ«mancipeerde burger. Het gaat vooralĀ over gemeenschapskracht, een vitale, bruisendeĀ leefgemeenschap. Dat heet de wakkere stad. Lees het hele artikel (pdf) in Management Executive.