We moeten de ontwikkelingen van die nieuwe technologieën niet volledig aan bedrijven en hun verdienmodellen (we betalen met onze privacy) overlaten.
Afstandsbediening van de wereld
Het is al een tijdje aan de gang: de opkomst van slimme apparaten in onze directe nabijheid. De afgelopen jaren is onze telefoon veranderd in een smartphone: een telefoon, camera, webbrowser, autonavigatie, spelconsole, mp3-speler, agenda en nog veel meer, in één.
Dit jaar wordt de doorbraak verwacht van het slimme polshorloge (de ‘smartwatch’). Fabrikanten als Samsung, Apple, Sony, LG en Nike hebben een eigen model aangekondigd of al op de markt gebracht. Ondertussen zijn ook onze bril, contactlenzen, weegschaal, energiemeter, thermostaat, auto en verlichting ‘slim’ aan het worden. Ze krijgen sensoren en een internetverbinding. Via een ‘app’ communiceren ze met onze smartphone. De smartphone wordt onze afstandsbediening voor de wereld van een ‘internet der dingen’.
Dankzij deze slimme apparaten wordt het leven leuker en gemakkelijker: we kunnen overal ter plekke relevante informatie opvragen, contact houden met onze vrienden, gebeurtenissen vastleggen op beeld en vinden navigerend altijd onze gewenste bestemming.
Samen slimmer
Zonder dat het direct zichtbaar is verzamelen al deze intelligente apparaten informatie over ons en onze omgeving. Die worden verzameld, gecombineerd en geanalyseerd om er vervolgens informatie uit te halen en deze aan ons terug te geven. In de vorm van een zoekresultaat, een aankoopsuggestie, een korte route naar huis of een gezondheidsadvies.
De verzamelde data van ons allemaal gecombineerd is tegelijkertijd een groot ‘bevolkingsonderzoek’ waarmee nieuwe inzichten en kennis gehaald kan worden. Hoe is iemands gemoedstoestand afhankelijk van waar hij woont, hoeveel hij beweegt, wat hij eet en hoe vaak hij sociale contacten heeft en hoe het weer is? Elke retweet, like en +1 zegt iets over de relevantie van informatie voor onszelf maar ook voor anderen. Dankzij Google benutten we deze ‘wisdom of crowds’ om de enorme hoeveelheid mensen en data op internet te rangschikken en filteren en er zo relevante informatie uit te halen. Datzelfde gebeurt op het sociale netwerk PatientsLikeMe waar lotgenoten elkaar steunen, ervaring uitwisselen en een persoonlijk dagboek bijhouden. Door gegevens van meerdere patiënten te vergelijken en analyseren ontstaan nieuwe inzichten over effectieve medische behandelingen
Kortom: door onze data te delen krijgen we niet alleen zelf betere adviezen op maat, waarmee we bijvoorbeeld gezonder kunnen leven of sneller kunnen reizen, maar helpen we ook anderen: ‘helping others by helping ourselves’. Samen zijn we slimmer.
Wat de toekomst brengt: nachtmerrie of droom?
Door de vele slimme apparaten in onze directe nabijheid zijn we onlosmakelijk verbonden met het web en, via diensten als Google en Facebook, indirect met iedereen. We worden als het ware ‘cyborgs’: deels mens, deels machine. En door onze verbondenheid lijken we inmiddels sprekend op ‘The Borg’ uit Star Trek: een groep cyborgs die opereren als één collectief waarin het individu geen eigen wil of persoonlijkheid meer heeft. Is verzetten zinloos, zoals ‘The Borg’ altijd riep? Worden we allemaal op deze manier verbonden en kunnen we niet meer zonder elkaar? Is er ruimte voor individualiteit of wordt onze (letterlijke!) bril op de werkelijkheid volledig gedicteerd voor bedrijven als Twitter en Google die ons de populairste zoekresultaten voorschotelen en aankoopadviezen geven?
Naast het kille beeld van The Borg hoort een warmer beeld van de film ‘Avatar’. De blauwe, op mensen lijkende wezens, de ‘Navi’ die intensief contact kunnen maken met andere levende wezens door hun zenuwstelsels direct te koppelen. En via de Tree of Life die als een zenuwstelsel alles met alles verbindt. Vanuit deze visie is een diepgaander contact en verbondenheid met elkaar mogelijk. Om zo’n toekomstbeeld waar te maken zouden de slimme apparaten nog dieper in ons lichaam moeten binnendringen.
We moeten de ontwikkelingen van die nieuwe technologieën niet volledig aan bedrijven en hun verdienmodellen (we betalen met onze privacy) overlaten maar er vanuit maatschappelijke uitdagingen en belangen, zoals solidariteit, mede vorm aan moeten geven. Denk je mee?
In het boek ‘Samen slimmer’ beschrijft Maurits Kreijveld in drie aansprekende toekomstbeelden hoe de bovengenoemden ontwikkelingen ervoor zorgen dat we in de toekomst gezonder kunnen leven, sneller kunnen innoveren en hoe we als burgers samen een grotere rol kunnen spelen in de inrichting van onze stad. Meer over: ‘wisdom of crowds’.
