We stressen minder en zijn positiever geworden. Dat was de verrassende conclusie die wij enkele weken geleden presenteerden naar aanleiding van een enquête naar de energie van werkend Nederland in coronatijd. Maar wat is de realiteit achter de cijfers? Om daar een antwoord op te krijgen, hebben we de afgelopen weken heel wat werkenden gesproken. Te beginnen met de mensen achter het Kennisfestival.
Omdat ze even enthousiast als markant en sociaal bevlogen zijn, wilden wij graag uit de mond van Rudie Jansman en Kornelis Wetsema horen hoe het hen de afgelopen maanden is vergaan. Want het was niet niks wat er gebeurde: de evenementensector stond als gevolg van de coronamaatregelen helemaal stil. Het jaarlijkse event (Het grootste kennisfestival van Nederland) in Deventer kon geen doorgang vinden en moest (voorlopig) naar september worden verplaatst. Een reden om op hun lauweren te rusten en te wachten op betere tijden? ‘Welnee’, zegt Rudie, ‘terwijl wij bezig waren ons magazijn op te ruimen, kwam plotseling het idee bovendrijven iets met online masterclasses te gaan doen. We besloten ter plekke om een goede vriend van ons, die spreker is, te bellen. Die was al gauw even enthousiast als wij. Vervolgens hebben wij een bekende gebeld die een professionele studio runt. Ook die wilde graag instappen. Zo ging het balletje rollen’.
Tijdens het opruimen ontstaat een briljant idee
Kornelis vult aan dat dit de door beide meestal gevolgde aanpak is: ‘Het begint met een idee en vervolgens gaan wij binnen ons netwerk naar mogelijkheden zoeken. Wanneer het positief ontvangen wordt, werken wij het vervolgens concreet uit. Diezelfde handelswijze hanteren we nu ook met onze online masterclasses’.
Dat lijkt een beetje op een kwestie van toeval en houtje-touwtje. Is die indruk terecht?
‘Voor de buitenwereld lijkt het er soms op, maar dat beeld klopt niet’, zegt Kornelis resoluut. ‘Wat vaak aan toeval wordt toegeschreven, heeft in feite met passie en betrokkenheid te maken. Hoewel we op de meesten informeel overkomen, doen wij er ondertussen alles aan om voor kwaliteit te gaan. Alles moet perfect kloppen. Daarvoor hebben we ook in het geval van de masterclasses voor gezorgd. We zijn met een professionele studio in zee gegaan. We zijn ook bij alle opnames aanwezig. Deels uit respect voor de gastsprekers die we hebben uitgenodigd. Maar ook om van nabij te leren hoe het werkt en om de kwaliteit te beoordelen’. Rudie voegt daar nog een ander element aan toe: ‘Het lijkt misschien alsof we zomaar iets doen, maar alles gebeurt vanuit de visie om een laagdrempelig kennisplatform rond innovatieve organisaties te bouwen. Dat is steeds ons ijkpunt als we beslissingen nemen. Daarnaast proberen we ideeën altijd meteen visueel te maken. Dan kunnen mensen zien wat het uiteindelijk zal worden. Onze kracht ligt in het uitwerken van ideeën tot concrete beelden. Dan gaat het voor mensen leven’.
“Gewoon kijken of het werkt”
Jullie pakken de zaken anders aan dan vaak in de boeken aangegeven staat. Hoe kijken jullie tegen conventionele wijsheden aan?
Er valt een korte stilte. Waarna Rudie het woord neemt: ‘Het klopt dat wij niet zo in enorme analyses en plannen geloven. Wij gaan liever meteen de markt op om te kijken of het werkt. We beginnen altijd met kleine stappen. Als het werkt zijn we in staat om snel op te schalen. Dat vereist vaardigheden op het gebied van scenariodenken. Bij alles wat we doen hebben we altijd meerdere scenario’s voor ogen’.
“Altijd meerdere scenario’s voor ogen”
Dat dit bepaald geen gemeengoed is in de evenementenbranche ondervonden ze toen ze ten behoeve van de organisatie van een Kennisfestival met een grote partij in zee gingen. ‘Die jongens dachten uitsluitend vanuit een gemaximaliseerd en gefixeerd aantal bezoekers dat ergens rond de anderhalf duizend lag. Wij dachten in scenario’s stappen van vijfhonderd, duizend en meer bezoekers. Het bleek dat wij tijdens ontmoetingen voortdurend langs elkaar heen zaten te praten’.
Kornelis beaamt dit, maar wil er wel een nuancering bij plaatsen. ‘Zo apart is het ook weer niet wat wij doen’, zegt hij. ‘Bij ons eerste Kennisfestival, vier jaar geleden, vertelde een spreker al over de aanpak die wij nu hanteren. Hij sprak in dit verband van het belang van ‘affordable loss’. Bij alles wat je onderneemt, moet je ervoor zorgen dat je niet kopje onder gaat. Die boodschap hebben wij goed onthouden’. Hoe dat in de praktijk werkt? ‘Gewoon risico’s spreiden’, zeggen beide unisono. ‘Zorgen dat je met anderen samenwerkt. Dan deel je de winst, maar spreid je ook de risico’s’.
Wat heeft de crisis jullie concreet gebracht?
“We zijn versneld in beweging gekomen omdat evenementen in de fysieke wereld niet mogelijk waren. En onze insteek was: dan maar kijken wat er online mogelijk is. En zo kwamen we dus op het format van online masterclasses. Het idee blijkt aan te slaan. Zeker bij sprekers die niet langer op het podium staan, maar hun tijd thuis doden. Het gekozen format van een ruim twee uur durende masterclass blijkt een schot in de roos. ‘We zitten precies tussen de veertig minuten durende online webinars en de meerdere dagen bestrijkende onlinetrainingen in. Mensen vinden dat prettig, zo blijkt uit de eerste reacties’, vertelt Kornelis.
Ook de keuze om meteen aan een serie te gaan werken valt goed bij het publiek. ‘Mensen zitten niet altijd alleen op één onderwerp te wachten, maar tekenen meteen in op meerdere onderwerpen, die goed op elkaar aansluiten, tegelijk’. Daarnaast wijst hij nogmaals op de noodzaak om in alles goede kwaliteit te bieden. De inhoud moet natuurlijk kloppen. Maar even belangrijk zijn het beeld en het geluid en niet te vergeten de kwaliteit van de opdrachten die mensen thuis kunnen uitvoeren. Het totaalplaatje moet kloppen. Als wij vinden dat er nog iets ontbreekt, nodigen we de sprekers nog een keer uit om aanvullende opnames te maken’.
Dus eigenlijk hebben jullie je door de druk van de crisis versneld klaargemaakt voor de toekomst?
“Zo kun je dat zeker zeggen!” aldus Rudie. De buitenwereld ziet hen inmiddels als ervaringsdeskundigen in het opzetten van online programma’s. Zelf nuanceren de twee dit beeld. ‘We hebben nog heel veel te leren’, zeggen ze. ‘Het is niet alleen vanuit gastvrijheid dat we alle opnames bijwonen. Maar ook om te kijken hoe het precies werkt’. De suggestie dat de online masterclasses een noodgedwongen tussenstap zijn omdat men nu eenmaal in de wachtkamer heeft moeten plaatsnemen, wijze de twee van de hand.
‘Natuurlijk beschikken wij niet over een glazen bol’, zegt Rudie. ‘Maar als je het ons vraagt, zien we in de toekomst offline en online steeds verder naar elkaar toe groeien. Mensen hebben de afgelopen geleerd om met online media om te gaan. Die kennis en ervaringen zullen ze niet zomaar weer opgeven. Wij denken dat er allerlei hybride vormen van leren en interactie ontstaan.
“Een combinatie van online en offline heeft de toekomst”
Het delen van kennis zal daarbij voor een groot deel online kunnen gebeuren. Voor kennisoverdracht hoef je niet per se naar een zaal af te reizen. Dat kun je net zo goed thuis doen. Voor de interactie heb je evenwel fysieke ontmoetingen nodig. Om de stof met elkaar te bespreken, zullen offline bijeenkomsten belangrijk blijven’.
Het spel gaat door
De twee hebben de smaak van het bedenken en in de markt zetten van nieuw producten te pakken. Ze zien momenteel meer mogelijkheden dan ooit. ‘De energie stroomt als nooit tevoren, we zijn voortdurend bezig met het bedenken van nieuwe ideeën’, zegt Kornelis. ‘Zo zijn we bijvoorbeeld druk bezig met het overleg over het opsplitsen van het aanstaande Kennisfestival in september over verschillende locaties. ‘Dan ontstaan vanzelf nieuwe vormen, die ook weer nieuwe kansen bieden. Het wordt allemaal wat kleiner, maar misschien groeit daardoor juist de impact. Prachtig toch?’ Het is duidelijk. Het spel gaat op andere manieren door. Virus of geen virus.
Door: Hans van der Loo en Patrick Davidson
Lees verder: over de impact van corona op onze werkenergie:
- Lees hier de belangrijkste conclusies uit het onderzoek (april 2020)
- Download het gratis onderzoekswhitepaper met daarin reacties van een Tweede Kamerlid, psychologen, onderzoekers, bestuurders en een HR-adviseur.
Lees verder: eerdere artikelen van Davidson en Van der Loo voor de Management Impact-serie ‘De Toekomst van Werk en Leiderschap
- Lees onder meer interviews met professor Herminia Ibarra (over de rol van energie bij coaching en leidinggeven) en Thijs Launspach (werken met millennials).
Lees verder: in het boek Werkvuur >>>
- Van Patrick Davidson en Hans van der Loo verscheen afgelopen najaarhet boek ‘Werkvuur: hoe energieke mensen & teams positieve impact maken’.
- Werkvuur, uitgegeven door Boom uitgevers, is gebaseerd op meerjarig onderzoek aangevuld met interviews, in binnen- en buitenland, met wetenschappers (Harvard, Princeton, Stanford, NYU Stern, MIT, e.v.a.), schrijvers (New York Times, Fortune, NRC), inspirerende professionals (bijvoorbeeld in zorg en onderwijs) en enkele visionaire ondernemers (o.a. Zoku, Voys, The Next Web).
