Beste Leike,
Ons boek Wederopbouw is af en dat geeft ruimte. Wat vraagt die laatste fase, met tekstredactie en proefdrukken, toch altijd veel tijd. Tijd die we niet stoppen in brieven aan elkaar, dus dat schoot er de laatste tijd behoorlijk bij in. Hoewel dat niet de enige reden is waarom ik zo weinig brieven heb geschreven. Dat is nogal paradoxaal, want er zijn dagelijks zover onderwerpen die mijn aandacht vragen, maar wat moet je erover schrijven? Het stikt van de gebeurtenissen in hoe we de wereld organiseren, die uitnodigen tot een organisatiekundig of veranderkundig commentaar. We zitten midden in een crisis of misschien wel revolutie van hoe we de wereld ordenen en bestieren. Zowel in eigen land, als in de VS, het land dat lang als ons voorbeeld diende en waarin ontwikkelingen vaak een jaar of vijf op ons voorlagen.
Afbladderende rechtsstaat
We zien de rechtsstaat afbladderen door politici die democratie uitleggen als ‘de meeste stemmen gelden’ en dus mogen ‘wij’ nu ‘onze zin’. De verantwoordelijkheid om bestuurder te zijn voor het hele land, de verantwoordelijkheid voor het behoud van het bestel, raakt naar de achtergrond.
De oude checks and balances met een onderscheid tussen wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht en met een vrije pers en onafhankelijke wetenschap, hebben plaatsgemaakt voor autocratische en oligarchische bewegingen. Het groepsegoïsme van het rijkste en machtigste land ter wereld is onverbloemder dan ooit en handelsoorlogen worden gestart. Niet alleen de buitenwereld wordt buitengesloten als oplichters en profiteurs, ook de geschiedenis wordt afgeschaft door te verklaren dat de voorgangers boeven waren of op zijn minst volledig incompetent.
Je liet me de posts zien van Kirsten Verdel die dagelijks uit Amerika bericht wat er die dag weer is besloten (lees hier). Als je dat leest zit je bovenop (of middenin?) de geschiedenis. En ondertussen is er een kracht die zich hier niks van aantrekt, waarmee niet de onderhandelen valt en die zijn eigen goddelijke gang gaat: de natuur. Hier passeren we kantelpunt na kantelpunt met onomkeerbare overgangen. De biodiversiteit slinkt in hoog tempo en de wereld wordt per dag warmer, met alle onvoorspelbare en ondenkbare gevolgen van dien.
Waar te beginnen?
Er gebeurt zo verschrikkelijk veel, Leike, dat ik niet weet waar te beginnen op postzegel die een blogje is. En wat kan ik nog toevoegen aan die eindeloze reeks bespiegelingen die lezen als het commentaar op een voetbalwedstrijd: interessant, maar het verandert niets aan wat er op het veld gebeurt.
Gek eigenlijk, want het is precies dat waar we in ons boek antwoorden op zoeken. Want we schrijven over wat te doen als er van alles instort, over wat het betekent als repareren niet meer kan omdat de fundamenten zijn gaan rotten of overbelast zijn geraakt. We schreven over de wederopbouw die ook nu al nodig is, omdat verval een traag proces waar we middenin zitten.
Zullen we de komende tijd eens met onze boekbril kijken naar de actualiteit? Kijken of het ons helpt om die beter te begrijpen?
Groet, Jaap
(En dan doe jij je eerste blog over Arre Zuurmond en een hoofdstuk; ik over het nieuwe boek van Geert Mak en een hoofdstuk; … Zoiets?)
Door: Jaap van ’t Hek
Veranderkundigen Leike van Oss en Jaap van ’t Hek schreven samen veel boeken over verandermanagement en veranderkunde, zoals Onmacht,en Onderweg . Daarnaast schrijven ze elkaar brieven. Hun nieuwste boek heet Wederopbouw.
