Raden van commissarissen en raden van bestuur (samen aangeduid als ‘boards') spelen een cruciale rol in de manier waarop organisaties worden bestuurd. Er is veel onderzoek gedaan naar de voorspellende factoren van hun effectiviteit. Een onderbelicht aspect in governanceonderzoek is echter dat boards óók sociale groepen van individuele bestuurders en commissarissen zijn.
In zijn proefschrift verschaft Dennis Veltrop een diepgaande analyse van het functioneren van boards. Hierbij gebruikt hij verschillende theoretische en methodologische inzichten vanuit het organizational behavior-gebied en de sociale psychologie. Hij bestudeert boards als menselijke besluitvormingsgroepen op verschillende niveaus van analyse: het board-niveau, het individuele commissarisniveau en op het interpersoonlijke (dyadische) niveau van analyse. Een belangrijke bijdrage van dit proefschrift is dat het de relevantie van diepgaand gedragsmatig onderzoek naar boards benadrukt en dat het de complexiteit van gedragsmatige factoren in deze hoedanigheid laat zien.
Demografische verschillen
Een eerste deelonderzoek naar het functioneren van pensioenfondsbesturen laat zien dat demografische verschillende tussen verschillende belangengroepen (pensioenfondsdeelnemers en werkgevers) leidt tot subgroepen binnen pensioenfondsbesturen en uiteindelijk tot competitieve conflicthantering. Ook blijkt dat door actief te reflecteren op het functioneren (bijv. met behulp van zelfevaluaties) dit gevoel van subgroepen kan worden verminderd. Hoofdconclusie, demografische diversiteit (leeftijd en geslacht) binnen pensioenfondsbesturen is geen onverdeelde zegen. Het kan als gevolg van sociale categorisatie ook tot subgroepen leiden die schadelijk zijn voor besluitvormingsprocessen.
Identificatie
Het tweede deelonderzoek naar het functioneren van individuele commissarissen laat zien dat identificatie van commissarissen met de organisatie waarop zij toezicht houden niet per definitie slecht is. Onafhankelijkheid van commissarissen is alom opgenomen in wet- en regelgeving. Identificatie met de organisatie (psychologische afhankelijkheid richting een organsiatie) kan voor nieuwe commissarissen juist erg goed zijn, doordat deze commissarissen zich meer betrokken voelen bij de organisatie en zich meer gaan inzetten. Voor commissarissen met een lange aanstellingsduur is identificiatie met de organisatie juist schadelijk. Verder versterkt identificatie met het zijn van een commissaris deze positieve en negatieve effecten voor kort-aangestelde en lang-aangestelde commissarissen.
Invloedsrelaties
Het derde deel onderzoek gaat over onderlinge invloedsrelaties tussen commissarissen. Het blijkt dat expertise niet zomaar tot meer invloed binnen raden van commissarissen leidt. Prestatiegeoriënteerde – beter willen zijn dan anderen / competenties laten zien – financiële experts hebben de meeste invloed binnen een raad van commissarissen. Andere commissarissen conformeren zich naar deze prestatie georiënteerde commissarissen. Sectorexpertise leidt echter niet tot meer invloed.
Meer informatie
Dennis Veltrop studeerde Economics and Business aan de RUG. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij de Faculteit Economie & Bedrijfskunde. Veltrop heeft een deeltijdaanstelling bij de RUG als assistent-hoogleraar en een deeltijdaanstelling bij De Nederlandsche Bank als econoom-onderzoeker. Zijn proefschrift heet 'Proefschrift: On Board(s): studying boards of directors as human decision making groups'.
Boekentip
– Handboek corporate governance
