Bouw bij implementatie van veranderingen een gewenningsfase in waarin mensen mogen mopperen over de verandering. Dat advies geeft Bert Overbeek.
Cultuur, de manier waarop je met elkaar omgaat, is dat te veranderen? Onze nationale biologietrots Frans De Waal wijst op het gedrag van chimpansees bij het installeren van een nieuw klimrek. In het begin negeren de chimpansees het klimrek. Maandenlang doen ze alsof het er niet is. Als wij mensen vergelijkbaar reageren op een verandering of veranderingsplan, moet je veranderingsmodellen zoals dat van Kotter herzien. Dan moet je een fase inbouwen waarin mensen kunnen wennen aan de verandering. Zou dit de reden kunnen zijn waarom zoveel reorganisaties, ook die volgens het model van Kotter, mislukken?Ik vermoed van wel. Om te veranderen, moet je je brein de tijd geven. Als we iets nieuws aan leren wordt de rechterhelft actief. Na enige tijd zien we dat de linkerhelft actiever wordt. Dit is logisch, want in de linkerhelft is het nieuw geleerde een routine geworden. Je zou dus kunnen zeggen dat bij het leren in het brein een ‘reisje' wordt gemaakt van rechts naar links. En het neemt enige tijd voordat de linkerhemisfeer van ons brein de nieuwe informatie accepteert.
Hoeveel tijd? Dat is per persoon verschillend. Ons langetermijngeheugen is uiterst selectief, als het gaat om het opslaan van gegevens. En hoe lang iemand er over doet om zich iets eigen te maken, hangt af van zijn mogelijkheden op dat moment. Onze hersenpan is daarbij bepalend. Nieuwe dingen tot een routine maken vraagt enige tijd, en liever willen mensen – net als apen – zelf hun moment bepalen dat ze er aan gaan snuffelen. Ga je ze dwingen, dan komt er verzet, net als bij kinderen die je iets wilt laten doen.
Laatst hoorde ik een manager tegen zijn een van zijn teamleiders zeggen: ‘Jaag die mensen niet zo op, idioot. Laat hun hersenen ‘ns wennen aan de reorganisatie!' Dat had hij aardiger kunnen zeggen. Om zijn teamleider de tijd te geven om te wennen. Maar toch had hij gelijk in wat hij zei. Wij managers willen te vaak te veel en te snel. En als we echt effect willen hebben, zullen we het anders moeten doen.
De conclusie voor verandermanagers is deze: Bij implementatie van veranderingen moet een gewenningsfase worden ingebouwd, waarin mensen mogen mopperen over de verandering. Op dit moment gaan dit soort fasen vaak te snel. En daarom mislukken verandertrajecten.
Bron: Bert Overbeek, via ManagementSite/JongeBazen.nl.
Meer informatie: filmpje over Frans de Waal.
Boekentips
– Sturing en ruimte. Een nieuw managementconcept gebaseerd op de filosofie van de paradox
– Leidinggeven aan professionals
– Essenties van verandermanagement. Laveren tussen dilemma's in de praktijk.
