Een essay van Herman Wijffels en Helen Toxopeus over de rol van levensbeschouwing en het financiële systeem in de transitie naar een circulaire economie.
In dit essay stellen Herman Wijffels en Helen Toxopeus (zie foto’s) de vraag centraal: hoe kunnen we als samenleving de transitie doormaken van een op lineaire, industriële leest geschoeide economie naar een circulaire economie? We spitsen ons toe op twee krachten achter deze verandering: de rol van levensbeschouwing als initiërende kracht en de rol van de financiële sector als ondersteunende kracht. We beogen de lezer te overtuigen dat levensbeschouwing, economie en financiële sector niet los van elkaar te zien zijn, maar dat levensbeschouwing en de financiële sector beide in belangrijke mate bepalend zijn voor de manier waarop we onze samenleving organiseren. De verschillende crises die we meemaken en de nieuwe kennis en technologie die we ons eigen maken, beïnvloeden onze levensbeschouwing, hetgeen weer leidt tot de ontwikkeling van nieuwe ideeën die leiden tot initiatieven in de economie en de daaraan ondersteunende financiële vormen.
Het huidige dominante denken, met een nadruk op het realiseren van financiële waarde eventueel ten koste van sociale en ecologische waarde, heeft ervoor gezorgd dat de grenzen van wat de aarde duurzaam kan leveren, overschreden zijn. Dat vraagt om reflectie en herbezinning op onze manier van leven, werken en organiseren. We hebben het belang van levensbeschouwing daarvoor toegelicht. De ideeën stammend uit de verlichting, die aan onze huidige manier van denken en handelen ten grondslag liggen, zijn op belangrijke punten aan vervanging toe om fundamentele oplossingen mogelijk te maken. Het levensbeschouwelijke vertrekpunt dat we aandragen voor de oplossingsrichtingen die we uiteenzetten is het zo goed mogelijk doorgeven van het geheel van het leven. Dit uitgangspunt leidt tot aanbevelingen hoe in verschillende domeinen van onze samenleving een transitie naar een circulaire economie vorm te geven, waarbij in het bijzonder aandacht wordt gegeven aan de financiële sector als noodzakelijke bemiddelaar.
De hoop dat deze enorme uitdaging ons op collectief niveau gaat lukken, is gebaseerd op de constatering dat via het proces van emergentie en ontwikkeling, de mens tot een zeer succesvolle en dominante soort op de planeet is geworden. Geologen spreken niet zomaar over het Anthropoceen, het Tijdperk Mens. Het is nu zaak dat we de implicaties daarvan tot ons door laten dringen en een manier van leven ontwikkelen die past in de huidige omstandigheden, en zo een volgende stap zetten in het lange beschavingsproces dat de geschiedenis van de mensheid is.
Lees het hele essay in M&O door het hieronder gratis te downloaden.
