Het is in calvinistisch Nederland al gauw verdacht: hoog opgeven over je eigen kwaliteiten. Toch is het geen narcistische opschepperij, maar pure noodzaak in de ratrace om de beste banen, vindt Bert Nijmeijer. Bovendien: iedereen doet het.
Met alleen maar vriendelijk en bescheiden zijn kom je er niet. Als jij niet voor jezelf opkomt, doet niemand anders het. En dan kun je fluiten naar die promotie of die interessante vacature, stelt Nijmeijer. Hij houdt een vlammend pleidooi voor zelfpromotie of personal branding, niet alleen in het belang van het individu, maar ook in dat van de organisatie waar hij of zij werkt. Want zelfprofilering komt de onderneming als geheel ten goede: het leidt tot gezonde rivaliteit, en dat leidt weer tot betere prestaties.Negen tips
Nijmeijer geeft een aantal – soms wat tegenstrijdige – tips om zelfprofilering op de juiste manier aan te pakken.
- Ken de sluiproutes
Wie naar de top wil, moet over eigenschappen beschikken die men graag ziet: extraversie, sociale handigheid en gepoetste tanden. Het spel is hard en niet fair; dat voelt misschien onrechtvaardig, maar er is niets aan te doen, dus kun je maar beter meespelen. Zorg alleen dat jouw tikjes en plaagstootjes buiten het zicht van de camera’s blijven. - Gorilla’s en bavianen
Zelfpromotie is gezond en noodzakelijk voor de overleving van de soort, zegt ook Patrick van Veen, specialist in apenmanagement. Hij ziet de werkvloer als apenrots. 'Mensen zouden zich vaker op de borst mogen trommelen', aldus Van Veen. De biologie van een organisatie vráágt erom. - Ontspanning werkt
De truc van goede zelfpromotie is niet inspanning, maar ontspanning, stelt Pacelle van Goethem, coach, onderzoeker en auteur van IJs verkopen aan eskimo’s. 'Als je bij iemand iets bereiken wilt, is de beste raad: zorg dat hij of zij zich ontspant. Ontspannen zijn is dé voorwaarde voor volgzaamheid, en om te kunnen denken.' - Keukentafel
Blijf ontspannen als aan de keukentafel. Neem een voorbeeld aan Obama, die ziet er altijd zo uit. Te goed je best doen leidt tot stressgedrag, een verkrampt figuur overtuigt niemand. Maar let op: het is het beste om je promotie aan anderen over te laten. Wie alleen over zichzelf praat, irriteert. Praat over de ander, dan word je beter onthouden. - Laten
Zelfpromotie? Niet doen! Het is gevaarlijk, voor de organisatie en voor jezelf. Een bedrijfscultuur waarin alleen de popie jopies op gunstige posities terechtkomen, is een nare en uiteindelijk contraproductieve bedrijfscultuur. Een succesvolle organisatie koestert diversiteit, laat mensen doen waar ze goed in zijn, introvert of extravert. - Depressief
Manager, kijk dus uit voor de zelfpromotor! En let goed op, want bijna iedereen doet het. 'Er zijn er die het niet doen, maar dan zit je echt in de depressieve hoek', zegt Frank van Marwijk, lichaamstaaldeskundige en auteur van Manipuleren kun je leren. Enige zelfoverschatting heb je dan ook nodig om te overleven, weet Van Marwijk. Maar wees daarbij wel authentiek en transparant. - Ellebogenwerk
Niet doen, ook niet als het werkt. De Groningse bedrijfskundigen Eric Molleman en Ben Emans deden onderzoek naar impression management: je beter voordoen dan je bent. Zolang de impressies een reëel beeld geven van de kwaliteiten van de zelfpromotor, is er geen probleem, zeggen ze. Maar zodra sprake is van overschatting, leidt dat tot verkeerde beslissingen over werving en selectie, beloning en promoties. - Kenniseconomie
Het bedrijfsleven ontwikkelt zich steeds meer naar een toestand waarin zelfpromotie nodig is, zegt Emans. In de kenniseconomie doen professionals steeds minder routinematig werk, hebben ze meer ruimte om hun eigen werk vorm te geven. De belangrijkste asset van de kenniswerker zit in zijn hoofd. Hij creëert iets waar niets was. Zelfpromotie is dus nodig, anders krijgt iemand anders de opdracht. - Haantjes
Raden van commissarissen zitten bomvol haantjes, hun gedrag sijpelt in de hele organisatie door. Je waardeert de mensen die op je lijken, die hetzelfde karakter en gedrag vertonen. Wat uiteindelijk het beste is, jezelf promoten of jezelf zijn, hangt dan ook van de werkomgeving af, aldus Eric Molleman. Het kan beide.
