‘Wereldwijd komen er wekelijks 200 boeken over organisatieverandering bij en toch is maar 10 procent van de veranderingstrajecten succesvol. Hoe komt dat?' Met die binnenkomer richtte een opgewekte Ben Tiggelaar de aandacht op het thema van het Jaarcongres Verandermanagement 2012 op 30 oktober jl. in Burgers' Zoo. Veranderen is niet makkelijk en zal het ook nooit worden. Want daarvoor zijn we te behept met algemeen menselijke hebbelijkheden, zoals het gat tussen onze goede intenties en ons gedrag (intention behaviour gap) en managen op de automatische piloot.
Daarna ontrolde zich een dag van flitsende en soms humoristische presentaties in een sfeer van: organisatieverandering is lastig, maar we houden van ons vak en we willen ons laten inspireren. Succes behalen met organisatieverandering, omgaan met je stakeholders bij gebiedsontwikkeling, een dierentuin runnen zonder subsidie en dat generaties lang, ideeën van de werkvloer de plek geven die ze verdienen, communiceren met anderen zonder dat er blokkades of ergernissen ontstaan en zonder dat je project van richting verandert. Dat waren de topics van de sprekers: Jaap Boonstra, Marc Wesselink, Alex van Hooff (Burger's Zoo), Arie van As en Arend Ardon. Een paar keer werd er gereflecteerd op een vraag van de spreker en dan was het muisstil in de zaal.Sense of belonging
Samengevat was de boodschap: de wereld gaat steeds sneller, dat benen we niet bij. Een gevoel van urgentie creëren (heel erg vorige eeuw) maakt alleen maar nog amechtiger, vindt Jaap Boonstra. Creëer daarom juist rust en een sense of belonging; in de 21ste eeuw willen we ergens bij horen.
Machiavellistisch denken en doen is daarbij niet op zijn plaats. Wel: wezenlijke interesse in de ander, onderhandelen in belangen (niet over standpunten) en transparant durven zijn. Op die pijlers baseert Marc Wesselink zijn model voor Strategisch Omgevingsmanagement dat hij toepaste bij de begeleiding van Maasvlakte 2.
Probeer in geen geval een taai en complex organisatievraagstuk met oude modellen te versimpelen. Je maakt ze dan juíst taai, aldus Hans Vermaak. Zoom liever in op het hart van de complexiteit: het primaire proces, en begin de verandering dwars over de muren heen met de professionals in die ‘microkosmos'.
De werkvloer is de plek waar je de beste veranderideeën vindt. Toen Arie van As als directievoorzitter bij NedTrain zag dat het ‘vierkantewielenprobleem' op het spoor, in de herfst van 2002, binnen een paar weken was opgelost door toegewijde medewerkers, wist hij: van de werkvloer moet je het hebben. Nu is NedTrain een ‘rechtsdraaiende' organisatie.
Vertrouwen in verbinding
Maar dan nog komt het aan op de manier waarop je met collega's, medewerkers, bazen en externen praat. Vol met onbewuste aannames als we zijn, willen we wel eens denken dat 'ruis op de lijn' aan de ander ligt. Arend Ardon liet zien hoe je op die momenten de communicatie weer vlot kan trekken.
Er was één muzikant-spreker: Adriaan Bekman. Met zijn jazzband en dansende dochter sprak hij niet de ‘functionele taal' maar de ‘taal van de ziel'. De aandacht voor de muziek in organisaties brengt iets in beweging, aldus Bekman, laat dingen gebeuren en dan krijg je het geschenk: vertrouwen in verbinding.
Tekst: Gemma Schoot.
Meer informatie
– over de presentaties op het congres
– filmpje over het conges volgt later.
Na afloop van het congres kregen de deelnemers het boek Vierkante wielen van Arie van As mee. Wilt u meer weten over deze intrigerende titel, lees dan dit artikel of ga naar onze shop.
Ook enkele andere sprekers publiceerden boeken bij Kluwer: Jaap Boonstra onder meer Interveniëren en veranderen en Nieuwe maakbaarheid, Marc Wesselink schreef het Handboek Strategisch OmgevingsManagement, Hans Vermaak onder andere Plezier beleven aan taaie vraagstukken en Adriaan Bekman schreef Vensters op organisaties.
