‘Ik heb de indruk dat veel ondernemingen hun identiteit zijn kwijtgeraakt. Dat maakt organisaties zielloos en doelloos.’ Dat zegt Jaap Boonstra, hoogleraar organisatieverandering, in het interview hieronder. Boonstra is een van de sprekers op het Identiteitscongres op 23 april 2012.
Kun je iets meer over jezelf vertellen? We hebben het immers over identiteit.
Identiteit is een spannend begrip en kent voor mij meerdere lagen. Allereerst de betekenis die je wilt hebben voor anderen, je eigen rol of de rol waarmee je je vereenzelvigd en de mensen of groepen waarmee je je wilt verbinden. In het Engels hebben ze daar drie mooie begrippen voor: ‘meaning’, ‘being’ en ‘engaging’. Mijn professionele betekenis is om kennis en ervaring te delen over leiderschap en veranderprocessen in organisaties. Op deze manier wil ik bijdragen aan het succesvol handelen van leiders en verandermanagers in de veranderingen die zij ambiëren. Mijn engagement is met leiders, managers en professionals hun nek durven uitsteken. Iedereen kan een leider zijn van zijn eigen toekomst en iedereen kan initiatief nemen. Dat heb ik gezien in de sloppenwijken van Zuid -Afrika waar jongeren en kunstenaar zelf het initiatief nemen om hun woon- en leefomstandigheden te verbeteren. Met hen wil ik me graag verbinden, dus niet alleen met de formele leiders van grote ondernemingen, maar met iedereen die verschil wil maken en veranderingen wil realiseren. Ik acteer vanuit meerdere rollen, als hoogleraar in Amsterdam en Barcelona, als bestuurder van organisaties en als adviseur. Het kost me geen moeite om meerdere rollen te vervullen zolang ik mij mijzelf blijf.
Identiteit gaat vaak over de rode draad in het leven van mensen en organisaties. Wat is de rode draad in jouw werkzame leven?
Mijn rode draad in mijn leven is zonder twijfel verandering. Panta Rhei, alles stroomt, alles is in beweging. Volgens mij komt dat voort uit een enorme nieuwsgierigheid. Ik wil graag weten wat mensen bezig houdt, wat mensen beweegt, wat er gaande is. Zelf ben ik ook in beweging en ik draag bij aan beweging. De beweging van water heeft me altijd gefascineerd. Ik speelde vroeger graag bij water en in beekjes; dammetjes leggen en zo. De beweging beïnvloeden. De fascinatie is altijd gebleven; vanuit een ontembare nieuwsgierigheid willen bijdragen aan beweging.
Welke rol speelt identiteit bij organisatieverandering / leiderschap?
Jezelf kennen, de ander willen kennen en je omgeving kennis is essentieel voor leiderschap. Als je niet weet wat je beweegt, waar je van bent en wie je bent dan kun je nooit leiding geven, niet aan jezelf en niet aan anderen. Identiteit als leider geeft richting aan je handelen en brengt je in contact met anderen zodat he samen op pad kunt. Het is voor leiders essentieel, het gaat om zelfbewustzijn, sociaal bewustzijn en omgevingsbewustzijn. Voor organisaties is dat niet anders. Ik heb de indruk dat veel ondernemingen hun identiteit zijn kwijtgeraakt. Dat maakt organisaties zielloos en doelloos. Ook bij organisaties gaat het om meaning, being en engaging. Wat is de betekenis die je als bedrijf wilt hebben, voor de maatschappij, je klanten, je medewerkers, je aandeelhouders? Wat is je identiteit, je kracht en welke waarden geven richting aan je bedrijfsactiviteiten? En met wie wil je je als bedrijf verbinden? Wie zijn je klanten, je zakenpartners, de mensen waarmee je een verbinding wilt aangaan? Als je dat als bedrijf niet scherp hebt, raak je al snel op drift. Bedrijven met een sterke identiteit weten waarvoor ze staan en gaan en daarin vinden ze stabiliteit. Die stabiliteit is nodig om te kunnen veranderen in een onvoorspelbare en onzekere wereld.
Wat is de centrale boodschap van je verhaal op het congres?
De centrale boodschap is dat bewustzijn over je bedrijfsidentiteit essentieel is om een weg te vinden in een onzekere wereld en om je te kwalificeren voor de toekomst.
