Introspectie: je hoort er steeds vaker over, maar wat is het precies? Introspectie betekent letterlijk: naar binnen kijken. Je gaat op zoek naar antwoorden in jezelf in plaats van ze buiten jezelf en om je heen te zoeken. Bij introspectie leer je de oorzaak en het gevolg van een situatie te doorgronden en jouw gedrag, daarin als bepalend op te nemen. Je leert inzien dat jouw gedrag, afhankelijk van de situatie, steeds een ander gevoel tot gevolg kan hebben. Maar waarom zou je dit nodig hebben? Wat is de meerwaarde van introspectie?
Introspectie kun je gebruiken om in te zien dat je gedrag in een bepaalde situatie niet passend was en gebruiken als katalysator om dit gedrag voortaan aan te passen. Je houdt jezelf een spiegel voor. Voor leidinggeven is dit cruciaal. Mijn ervaring met veel leidinggevenden is dat juist zij hier heel veel moeite mee hebben. Dat kan overigens vele oorzaken hebben. De meest onschuldige, maar tevens de meest belangrijke oorzaak is dat veel leidinggevenden simpelweg geen tijd hebben – of niet vrijmaken – om stil te staan bij wat er is voorgevallen, welke emoties er bij anderen en bij henzelf leven en wat het gevolg was van hun eigen handelen – iets waar Nelson Mandela toe gedwongen werd.
In de huidige maatschappij en organisaties, waarin alles snel gaat en we bijvoorbeeld altijd bereikbaar moeten zijn, is dat ook ontzettend lastig. De trein dendert door. Toch is tijd nemen voor introspectie cruciaal voor je toekomstig waarachtig leiderschap. Introspectie is een must en jezelf daartoe de tijd gunnen een onvoorwaardelijke voorwaarde voor goed leiderschap.
Redenen voor introspectie
Om een paar redenen te geven, introspectie:
- laat je negatieve gedragspatronen herkennen en erkennen;
- houdt je gefocust op het grotere geheel;
- stelt je in staat om je eigen geluk te definiëren;
- weerhoudt je ervan om je zorgen te maken over dingen die je niet kunt beïnvloeden;
- helpt je je eigen angsten, ego en mogelijk teveel aan empathisch vermogen onder ogen te zien;
- helpt je bewust keuzes te maken en …
- helpt je daardoor het resultaat te krijgen dat je eerder mogelijk
- onbewust onbekwaam nastreefde.
Als leidinggevenden steeds hetzelfde doen en steeds op dezelfde wijze reageren, zullen ze de kans op verbetering missen en de gewenste resultaten mislopen. Met name het vijfde punt is hiervoor verantwoordelijk: inzicht in je eigen angsten, ego en mogelijk teveel aan empathisch vermogen doet je andere keuzes maken, met andere resultaten tot gevolg. De verwachting dat je meteen een antwoord zult vinden en dat daarmee meteen je gedrag of de situatie verandert moet je overigens loslaten.
Introspectie vergt oefening
Introspectie vergt oefening. Begin daarom met introspectie van iets eenvoudigs en bewaar een serieuze of moeilijke situatie voor later. Denk bijvoorbeeld aan iets waarom je enorm hebt moeten lachen. Bekijk wat jouw rol in dit grappige voorval was. Was je misschien de veroorzaker van het lachen of was je alleen een toeschouwer?
Introspectie over wat luchtigere gebeurtenissen maakt je ook duidelijk dat je soms het leven niet al te ernstig moet nemen.
Bron: The devil inside
