‘Ik zie geen leiderschap meer, alleen managers’

Margaret Wheatley, een Amerikaanse managementfilosoof en bestseller auteur, heeft het bedrijfsleven eigenlijk al opgegeven. ‘Ik zie geen leiderschap meer, alleen managers. Leiders moeten krijgers zijn van de menselijke geest.’

Margaret Wheatley, een Amerikaanse managementfilosoof en bestseller auteur, heeft het bedrijfsleven eigenlijk al opgegeven. ‘Ik zie geen leiderschap meer, alleen managers. Leiders moeten krijgers zijn van de menselijke geest.’ Wheatley bestudeerde de afgelopen veertig jaar uiteenlopende organisaties, van multinationals tot Aboriginaldorpen. Overal worstelen groepen mensen volgens haar met dezelfde dilemma’s: Hoe bied je het hoofd aan de snel veranderende wereld en behoud je niet alleen je effectiviteit maar ook je integriteit? Over de twee onderwerpen die Nederlandse managers volgens haar het meest bezighouden, vertrouwen en authenticiteit, hield zij onlangs een lezing bij Nyenrode.

Analyseren volstaat niet

Volgens de aanwezige managers draaide het allemaal om de eigenschappen empathie, luisteren, dienstbaarheid, verantwoordelijkheid, authenticiteit, visionair zijn. Maar ze kenden niemand die al die eigenschappen in zich verenigde, inclusief henzelf. Wheatley kwam tot de keiharde conclusie dat de meeste managers zijn afgehaakt en cynisch worden omdat ze er niet mee kunnen omgaan dat de wereld onvoorspelbaar en onbeheersbaar is. Een van de grootste denkfouten is volgens Wheatley dat we denken de wereld beter te begrijpen als we haar grondig analyseren. Maar alles hangt met elkaar samen en reageert op elkaar. De mechanische kijk op de wereld van managers in hun poging controle te behouden, reduceert een organisatie tot een machine en mensen tot onderdelen die je naar believen kunt vervangen. Wheatley stelt dat er onvoldoende vertrouwen is in medewerkers. Terwijl er overweldigend bewijs is dat de productiviteit omhoog schiet als medewerkers hun eigen werk kunnen organiseren. Maar veel managers voelen zich beter dan hun medewerkers en hechten aan hun macht. Ze hebben geen enkele behoefte zich te verplaatsen in anderen en zijn alleen bezig met hun beloning. Wheatley daagt uit terug te denken aan je eigen voorbeeldleider: ongetwijfeld iemand met moed, visie, wijsheid, mededogen, verantwoordelijkheid, discipline en vertrouwen. Ook raadt ze aan afstand te nemen van je werk voor ontspanning en meer creativiteit. ‘Harder werken heeft geen enkele zin.’

Reflectievragen:

1. Hoe uitgeput bent u op dit moment? 2. Hoe vaak voelt u zich gestrest of gespannen? 3. Hoe zijn uw relaties op het werk, met vrienden en uw familie? 4. Hoe vaak bent u boos of gefrustreerd? 5. Hoe vaak bent u afgeleid of heeft u last van geheugenverlies? 6. Hoe snel verwijt u anderen iets? 7. Als u zo nog een jaar doorgaat, wat bent u dan voor iemand? Bron: Dominque Haijtema in: Management Team, 9 april 2014. Boekentip: Unboss.